ԵՐԵՎԱՆ, 12 փետրվարի — Sputnik. Հայ գիտնականների մշակած տեխնոլոգիան բազմակի ընդլայնում է հակաքաղցկեղային դեղորայքի հնարավորությունները։ Հետազոտությունների հերթական փուլի հաջողված արդյունքները կհրապարակվեն Journal of Nanotechnology, Nanomedicine & Nanobiotechnology ամսագրում։
Հարվածի համար խնայում է ուժերը
Մի քանի տարի է` գիտնականները փորձարկում են քիմիաթերապիայի համար նախատեսված դեղորայքի (դոքսոռուբիցին ու 5-Ֆտորուրացիլ) «հարվածային» թաղանթը` դրանք պատելով ցինկի օքսիդի բարակ շերտով։ Ուսումնասիրությունների արդյունքում պարզվել է, որ պատված լինելով այդպիսի թաղանթով` դեղը չի վնասում առողջ հյուսվածքները և ամբողջ զորությամբ ազդում է միայն քաղցկեղի վրա։ Դրա շնորհիվ այն կարելի է ավելի քիչ քանակով օգտագործել, իսկ արդյունավետությունը չորս-հինգ անգամ ավելի մեծ կլինի։
Ուսումնասիրություններն անցկացնում են ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների թեկնածու, Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանի ռենգենակառուցվածքային հետազոտությունների լաբորատորիայի վարիչ Էմմա Առաքելովան ու նրա գործընկերները Հայաստանի գիտությունների ակադեմիայի երկու հիմնարկություններից` Օրգանական և դեղագործական քիմիայի գիտատեխնոլոգիական կենտրոնից և Մոլեկուլային կենսաբանության ինստիտուտից։
Նոկդաո՞ւն, թե՞ նոկաուտ
Կարելի՞ է արդյոք քաղցկեղը մինչև վերջ վերացնել` «գլխին ստուգիչ կրակոց» արձակելով։ Տեխնոլոգիան փորձարկել են մոտ 4500 լաբորատոր մկների վրա։ Սակայն նրանք ոչ միայն ողջ էին մնում, այլև սկսում էին գիրանալ։
Իսկ եր՞բ դեղորայքը կլինիկական փորձարկումներ կանցնի ու կսկսի մարդկանց համար կիրառվել։ Պարզվում է, երկար սպասել պետք չէ, քանի որ դեղի բաղադրությունը չի փոխվելու։ Այն պարզապես թաղանթապատելու են։ Միայն թե պետք է համոզվել, որ մարդու օրգանիզմն ընդունում է այն, և այնպես անել, որ նյութը հնարավորինս լավ յուրացվի։
Հերթում հակաբիոտիկներն են
Քաղցկեղային դեղորայքի ուսումնասիրություններն անցկացվել են Միջազգային գիտատեխնիկական կենտրոնի երեք ծրագրերով (կենտրոնը գործում է Կանադայի, ԱՄՆ-ի, ԵՄ-ի, Նորվեգիայի, Ճապոնիայի ու Հարավային Կորեայի աջակցությամբ) ։ Այժմ գիտնականների խումբը սպասում է չորրորդ ծրագրին, որով ցինկի օքսիդից պատրաստած թաղանթը հնարավոր կլինի հակաբիոտիկների վրա փորձարկել։ Եթե դրանք էլ փոքր չափաբաժնով սկսեն նույն կերպ բուժել, ապա մարդու օրգանիզմը կրկին «շնորհակաություն» կասի։ Որքան քիչ հակաբիոտիկ օգտագործենք, այդքան քիչ կսովորենք դրանց, ու դրանք ավելի ուժեղ ազդեցություն կունենան։