ՀԱՊԿ-ը հանդես է եկել Եվրասիայում կայուն անվտանգության համակարգի ստեղծման օգտին

ԵՐԵՎԱՆ, 28 նոյեմբերի - Sputnik. Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության (ՀԱՊԿ) երկրները հանդես են եկել Եվրասիայում կայուն անվտանգության համակարգի ձևավորման և զարգացման օգտին՝ տվյալ տարածաշրջանի բոլոր երկրների կայունությունն ու խաղաղ գոյակցությունը պահպանելու համար: Այս մասին ասվում է ՀԱՊԿ Հավաքական անվտանգության խորհրդի հռչակագրում, որն ընդունվել է կազմակերպության գագաթնաժողովի արդյունքներով։

Հռչակագրում նշվում է, որ ՀԱՊԿ երկրները

• Հանդես են գալիս կազմակերպության զարգացման օգտին և մտադիր են շարունակել փոխգործակցությունը ՀԱՊԿ անդամ երկրների միջև: Պատրաստ են համատեղ գործողությունների և համագործակցության բոլոր շահագրգիռ երկրների և միջպետական միավորումների հետ՝ խաղաղության, անվտանգության և համապարփակ կայունության պահպանման ու ամրապնդման գործում: Հանդես են գալիս եվրասիական տարածքում անվտանգության և կայունության ապահովման ընդհանուր մեխանիզմների կատարելագործման շուրջ երկխոսության զարգացման օգտին, նշում են ինքնիշխան հավասարության սկզբունքի պահպանման անհրաժեշտությունը:

• Խորապես մտահոգված են պաղեստինա-իսրայելական հակամարտության գոտում էսկալացիայով (որը Գազայի հատվածում և Լիբանանում խաղաղ բնակչության շրջանում հանգեցրել է ավերիչ հումանիտար ճգնաժամի և զգալի զոհերի) և կոչ են անում դադարեցնել ռազմական գործողությունները, ապահովել մարդասիրական օգնության անխափան և անվտանգ առաքումը, ցուցաբերել զսպվածություն՝ զինված առճակատման գոտու ընդլայնման սպառնալիքի ֆոնին: Ընդգծվում է քաղաքական-դիվանագիտական կարգավորման համար պայմանների ստեղծման և տարածաշրջանի բոլոր բնակիչների համար խաղաղության, կայունության և անվտանգության հասնելու ջանքերի ակտիվացման անհրաժեշտությունը: ՀԱՊԿ անդամ երկրները համոզված են, որ պաղեստինյան խնդրի կարգավորումը հնարավոր է միայն միջազգային իրավական հիմքի շրջանակներում, որը ներառում է ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի և Գլխավոր ասամբլեայի բանաձևերը, ինչպես նաև Խաղաղության արաբական նախաձեռնությունը, որը ենթադրում է անկախ պաղեստինյան պետության ստեղծում 1967 թվականի հունիսի 4-ի սահմաններով՝ Արևելյան Երուսաղեմ մայրաքաղաքով և երկպետական բանաձևի հիման վրա։

• ՀԱՊԿ երկրները նախատեսում են ամրապնդել հավաքական ջանքերը միջազգային ահաբեկչության, ծայրահեղականության, թմրամիջոցների, զենքի ապօրինի շրջանառության, անօրինական միգրացիայի դեմ պայքարի, ինչպես նաև բնական և տեխնածին աղետներից բնակչության պաշտպանության ոլորտում:

• Հանդես են գալիս տեղեկատվական անվտանգության ուժեղացման ոլորտում համատեղ աշխատանքի և ահաբեկչական, ծայրահեղական և այլ հանցավոր նպատակներով տեղեկատվական և հաղորդակցական տեխնոլոգիաների (ՏՀՏ) օգտագործումը թույլ չտալու օգտին: Կոչ են անում գործադրել բոլոր ջանքերը ՄԱԿ-ի հատուկ կոմիտեի կողմից ընդունված Հանցավորության դեմ կոնվենցիայի շուտափույթ ուժի մեջ մտնելու համար:

• Շահագրգռված են միջազգային իրավունքի նորմերի հիման վրա, բացառապես խաղաղ նպատակներով, տիեզերական տարածության հետազոտմանն ու օգտագործմանը նպաստելու հարցում: Ընդգծում են տիեզերական տարածությունում սպառազինությունների մրցավազքի կանխմանն ուղղված ընդհանուր ջանքերի ակտիվացման պահանջվածությունը՝ այդ կապակցությամբ բազմակողմ իրավաբանորեն պարտավորեցնող գործիքի կիրառման շուրջ բանակցությունների շուտափույթ մեկնարկի նպատակով, որը նախատեսում է տիեզերքում զենքի չտեղակայման և տիեզերական օբյեկտների նկատմամբ կամ դրանց օգտագործման նկատմամբ ուժի կամ ուժի սպառնալիքի չկիրառման հուսալի երաշխիքներ:

• Մտադիր են համագործակցել կենսաբանական անվտանգության ոլորտում, այդ թվում՝ քիմիական և կենսաբանական զենքի արգելման միջազգային ռեժիմների ամրապնդման նպատակով:

• Հանդես են գալիս կազմակերպության ուժերի և միջոցների զարգացման օգտին՝ իրենց առջև դրված խնդիրների լուծման և մարտահրավերներին ու սպառնալիքներին հակազդելու բարձր մարտական պատրաստականության բարձրացման նպատակով: ՀԱՊԿ շրջանակներում ռազմական համագործակցությունն ուղղված չէ երրորդ երկրների դեմ և կրում է զուտ պաշտպանական բնույթ։ Կարևոր են համարում նաև ՀԱՊԿ ԽՎ ձևաչափով փոխգործակցության զարգացումը։

• Համոզված են, որ կառուցողական երկխոսության զարգացումը և անվտանգության ոլորտում ՀԱՊԿ տարբեր երկրների հետ բարեկամական և փոխշահավետ կապերի ընդլայնումը տարածաշրջանային անվտանգության և կայունության ամրապնդման կարևոր գործոններ են և նպաստում են ժամանակակից բոլոր տեսակի մարտահրավերների և սպառնալիքների համալիր հակազդեցությանը:

• ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի կողմից ՀԱՊԿ-ին դիտորդի կարգավիճակ շնորհելու մասին բանաձևի ընդունման 20-ամյակին ընդառաջ հայտարարում են փոխադարձ հետաքրքրություն ներկայացնող ոլորտներում ՄԱԿ-ի և նրա մասնագիտացված հաստատությունների հետ համագործակցության հետագա զարգացման պատրաստակամության մասին: Հրատապ են համարում ԱՊՀ-ի, ՇՀԿ-ի և նրանց կառույցների հետ փոխգործակցության հետագա զարգացումը հարցերի լայն շրջանակի շուրջ՝ ՀԱՊԿ ՀԱԽ 2022 թվականի նոյեմբերի 23-ի որոշմամբ հաստատված «ԱՊՀ-ի և ՇՀԿ-ի հետ ՀԱՊԿ համագործակցության ամրապնդմանն ուղղված գործնական միջոցառումների» իրականացման շրջանակներում։

Միևնույն ժամանակ, 1941-45թթ. Հայրենական մեծ պատերազմում տարած հաղթանակի 80-րդ տարեդարձի կապակցությամբ Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության Հավաքական անվտանգության խորհրդի հայտարարության մեջ նշվում է, որ ՀԱՊԿ երկրները.

• Սրբազան պարտականություն են համարում ներկա և ապագա սերունդների համար պահպանել ճշմարտությունը՝ աշխարհը նացիզմից ազատագրելու ընդհանուր պայքարի մասին, թույլ չտալ ատելության, ծայրահեղականության, էթնիկ, ռասայական կամ կրոնական հողի վրա խտրականության և այլ անմարդկային արարքների գաղափարախոսության կրկնություններ:

• Կտրականապես անթույլատրելի են համարում նացիստական շարժման և նրա կամակատարների հերոսացումը, այդ թվում՝ հուշարձանների և հուշահամալիրների կառուցման, փողոցների վերանվանման, նացիստական անցյալի և նեոնացիզմի փառաբանման նպատակով հրապարակային ցույցերի անցկացման ձևով: Մերժում են նացիստական և նրանց հետ համագործակցող կազմակերպությունների ներկայացուցիչներին ազգային-ազատագրական շարժումների մասնակից հայտարարելու ցինիկ փորձերը։ Նրանք նաև մտահոգված են նացիզմի դեմ պայքարողների պատվին կանգնեցված հուշարձանների պղծման կամ ոչնչացման հաճախակի դարձած կանխամտածված փորձերի և դեպքերի կապակցությամբ:

• Համարում են անայլընտրանքային կայուն բազմաբևեռ աշխարհակարգի ձևավորումը՝ հիմնված ժամանակակից աշխարհի մշակութային և քաղաքակրթական բազմազանության վրա, ժողովուրդների բնական իրավունքը՝ ինքնուրույն որոշելու զարգացման ուղիներն ու մոդելները՝ իրականացնելով ՄԱԿ-ի կանոնադրության կարևորագույն սկզբունքը՝ պետությունների ինքնիշխան հավասարությունը: