ԵՐԵՎԱՆ, 25 նոյեմբերի – Sputnik․ Արդեն մոտ 3 շաբաթ է՝ «ԼՈՏ լեհական ավիաուղիներ» ընկերությունից օգտված մի քանի տասնյակ ուղևորներ բողոքում են, որ իրենց ուղեբեռը վնասվել է, փականները կոտրել են, ճամպրուկի պարունակությունը տակնուվրա արել, ուղեբեռից իրեր գողացել։ Բողոքողները Երևան են ժամանել տարբեր երկրներից, բոլորի դեպքում տարանցիկ չվերթը Վարշավայով է եղել։
Նանե Հայրապետյանը նոյեմբերի 18-ին Լոս Անջելես-Վարշավա-Երևան չվերթով է ժամանել, օդանավակայանում ճամպրուկը ստանալիս տեսել է, որ կողպեքը չկա, փականը վնասված է։
«Բացեցի ու տեսա, որ ամբողջովին խառնված են իրերը։ «Lost and found»-ում դեկլարացիա լրացրեցի՝ 3 օծանելիք, շրթներկ և կրեմ։ Արդեն տանը հասկացա, որ ևս 3 օծանելիք չկա, պարզապես օդանավակայանում և՛ շփոթված էի, և՛ ամբողջ գիշեր չէի քնել, դրա համար սկզբում չէի նկատել»,- Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում պատմեց Նանեն` նշելով, որ ընդհանուր 400 եվրոյի վնաս է կրել։
Օդանավակայանում իրեն մոտեցել է մի կին, որը Երևան է ժամանել Լոնդոնից՝ կրկին Վարշավայով տարանցիկ չվերթով, նա ևս բողոքել է, որ իր ճամպրուկը բացվել է։
Ըստ սահմանված կարգի՝ Նանեն նաև բողոք է լրացրել «ԼՈՏ»-ի պաշտոնական կայքում։
Էդգար Ամիրխանյանն էլ գործընկերների հետ երեկ է վերադարձել Վարշավայից՝ կրկին «ԼՈՏ Լեհական ավիաուղիներով»։ Թե՛ իր, թե՛ մյուս գործընկերների ճամպրուկները բացված են եղել, իրերը` տակնուվրա արված։
«Ճամպրուկիս փականն էին կոտրել, այսինքն՝ ստիպված եմ նոր ճամպրուկ գնել»,- նշեց Էդգարը։
Նա գիտի, որ, օրինակ, անվտանգության նկատառումներով ավիաընկերությունը կարող է ուղեբեռը բացել, ստուգում իրականացնել, բայց միջազգային ընդունված չափանիշներով՝ նման դեպքերում գրություն է թողնվում ճամպրուկում։ Նման բան չի եղել։
Եվա Թովմասյանը Վարշավայից Երևան էր վերադառնում նոյեմբերի 8-ին, ուներ միայն ձեռքի ուղեբեռ։ Օդանավակայանում առաջարկել են առանց լրացուցիչ վճարի հանձնել ձեռքի պայուսակը։ Եվան ձեռքի ուղեբեռից վերցրել է տաք հագուստ, հիգիենայի պարագաներ ու հանձնել պայուսակը։
«Երբ Երևանում ստացա ուղեբեռս, միանգամից բացեցի ու տեսա, որ խառնած է։ Ճամպրուկի այն մասը, որ շղթայով փակվում է, բացված է։ Միանգամից փնտրեցի տուփով զարդերս․ թանկարժեք բաներ չէին, բիժուտերիա էր, տեսա, որ 1 շղթա ու մատանի չկան»,- ասաց Եվան։
Անմիջապես արձանագրություն է կազմվել «Lost and found»-ում, նաև դիմել է օդանավակայանի ոստիկանական բաժանմունք, դիմում գրել։ Դրան համապատասխան ներկայացվել է Երևանում ուղեբեռի, այսպես ասած, ամբողջ ճանապարհը։ Եվան դիտել է ամբողջ տեսագրությունն ու համոզվել, որ Երևանում իր ուղեբեռի նկատմամբ ոչ մի կողմնակի միջամտություն չի եղել։ Բողոք է լրացրել նաև «ԼՈՏ»-ի պաշտոնական կայքում ու պատասխան ստացել, թե ավիաընկերության կանոնակարգի համաձայն՝ ուղեբեռում չի կարելի զարդեր դնել։
«Գրել էին՝ ցավում ենք շատ, ոչինչ չենք կարող անել։ Ես դրանից հետո սկսեցի ուսումնասիրել միջազգային փորձը, իրավական ակտերը և հասկացա, որ կան միջազգային իրավական ակտեր, որոնք գերակա են ավիաընկերության ներքին կանոնակարգի նկատմամբ։ Եթե ուղեբեռի հետ կապված խնդիր է եղել՝ վնասի կամ անհետացման առումով, ավիաընկերությունը, որին վստահվել են իրերը, պատասխանատու է դրա համար։ Ես սա որպես առարկություն ուղարկել եմ ավիաընկերությանը, սպասում եմ պատասխանի»,- ասաց Եվան։
Դրանից հետո նա նաև գրառում է արել «Ֆեյսբուքի» իր անձնական էջում ու տուրիստական խմբերից մեկում։ Պարզվել է՝ տուժողները շատ են, նրանց բոլորին միավորում է նույն ավիաընկերությունից օգտվելը։ Մի դեպքում ճամպրուկն է վնասված, մյուս դեպքում՝ իրերն են տակնուվրա արված, ոմանց ճամպրուկներից տարբեր իրեր են անհետացել՝ օծանելիքից մինչև հագուստ, զարդեր, հեռախոս։ Ավելի քան 2 տասնյակ տուժած ուղևորներ կապ են հաստատել Եվայի հետ։
Եվան նշում է՝ ամեն հաջորդ չվերթից հետո նոր պատմություններ են ավելանում։ Նա փորձում է բոլոր տուժողներին միավորել իրենց բողոքը միասնաբար բարձրացնելու համար։ Արդեն նամակ են պատրաստում ուղարկել ՀՀ քաղաքացիական ավիացիայի կոմիտե, որ կոմիտեն այն ուղղորդի ավիաընկերությանն ու նամակագրություն սկսվի։
«Ակնկալում ենք, որ ՀՀ քաղաքացիական ավիացիայի կոմիտեն հավուր պատշաճի պարզաբանում կպահանջի ավիաընկերությունից։ Ես պատրաստ եմ մինչև վերջ գնալ այս պատմության մեջ, օրենքով չարգելված ցանկացած գործիքից օգտվել, ընդհուպ դիմել լեհական ոստիկանությանը, դատական կարգով շարունակել իմ իրավունքների պաշտպանությունը»,- ընդգծեց Եվան։
Passenger.am հարթակի հեղինակ և համահիմնադիր Վաներ Հարությունյանը Sputnik Արմենիային հայտնեց, որ արդեն բազմաթիվ բողոքներ են ստացել ՀՀ քաղաքացիներից, որոնք բոլորն էլ օգտվել են «ԼՈՏ»-ից։
«Ուղևորը ավիաընկերության հետ պայմանագիր է կնքում, դրա մեջ մտնում են հարակից ծառայությունները, որոնց համար իրավական առումով ավիաընկերությունն է պատասխանատու, այդ թվում՝ ուղեբեռի փոխադրումը մինչև ուղևորին հասցնելը։ Ոմանք փորձում են ավիաընկերության դերն այստեղ նվազեցնել, թե օդանավակայանում են անբարեխիղճ։ Բայց դա կապ չունի, Մոնրեալի կոնվենցիայով և դատական նախադեպով ավիաընկերությունն է պատասխանատու ուղեբեռի համար»,- ասաց Հարությունյանը։
Նա շեշտեց՝ այստեղ գործ ունենք ոչ միայն կոնկրետ ուղևորի գույքային իրավունքների հետ, այլև խոսքը ՀՀ քաղաքացիների իրավունքների պաշտպանության մասին։ Հարությունյանը նշեց` բազմաթիվ այլ երկրներում նման մեծ թվով բողոքների դեպքում ավիաընկերության նկատմամբ համապատասխան պատժամիջոցներ կիրառելու գործիք կա, մինչդեռ մեր երկրում նման գործիք չկա, կա օրենսդրական բաց, որից օգտվում են թե՛ տեղական, թե՛ արտասահմանյան ավիափոխադրողները։
Վաներ Հարությունյանի խոսքով՝ այս պահին իրենց մասնագետներն աշխատում են տուժողների հետ, տվյալներ, փաստարկներ, ապացույցներ հավաքագրում։ Դրանից հետո առաջին փուլում փորձելու են հարցը լուծել արտադատական կարգով, այսինքն՝ ավիաընկերությանն են դիմելու։ Դրանից հետո չի բացառվում, որ հարցը դատական կարգով վիճարկվի։
«Մենք չենք ցանկանում, որ մեր շուկայից ավիաընկերություններ դուրս գան, որովհետև մեզ պետք են, բայց մենք ցանկանում ենք, որ ՀՀ քաղաքացիների իրավունքները պաշտպանված լինեն»,- ընդգծեց նա։
Ըստ Հարությունյանի` «ԼՈՏ»-ն առհասարակ բավականին խնդրահարույց ավիաընկերություն է, թեպետ պետական մասնակցություն կա։ Կորոնավիրուսի համավարակից հետո Լեհաստանի կառավարությունը բավականին մեծ գումար տրամադրեց ավիաընկերությանը։
«Խնդիրը Վարշավայում է, այսինքն՝ Լեհաստանի իրավազորության ներքո։ Եվրոպական դատարանի համապատասխան դատական նախադեպով նշվում է` եթե պետության որևիցե օղակում որևէ պետական մարմին պատշաճ կերպով չի կատարում օրենքը կամ միջոցներ չի ձեռնարկում դրա կատարման համար, պետությունը պատասխանատվություն է կրում՝ կապ չունի, թե որ օղակում է։ Նման դեպքեր կան, երբ ՄԻԵԴ-ը պետություններին պարտավորեցրել է բավականին մեծ փոխհատուցում վճարել»,- նշեց Հարությունյանը։
Մեկնաբանություն ստնալու համար կապ հաստատեցինք նաև ավիաընկերության հայաստանյան գրասենյակի հետ։ Պատասխանեցին, որ առհասարակ երբ ուղևորներից բողոքներ են ստանում, դրանք սահմանված կարգով վերաուղղում են ավիաընկերության գլխավոր գրասենյակ։