ԵՐԵՎԱՆ, 21 օգոստոսի – Sputnik, Արամ Գարեգինյան. Հայկական «Locator» ինժեներական ընկերությունը Երևանի համար լուսացույցների կառավարման «խելացի» համակարգի դեմո–տարբերակ է պատրաստում: Ավելի վաղ նույն ընկերությունը մայրաքաղաքի համար մշակել էր ավտոմատացված համակարգ, որը, սակայն, չուներ տվյալների ինքնուրույն վերլուծության գործառույթ։ Այժմ նախատեսվում է այն արդիականացնել և հասցնել smart-տարբերակի, որն ունակ կլինի իրական ժամանակում հետևել ճանապարհային իրավիճակին և ավտոմատ կերպով կարգավորել լուսացույցների աշխատանքը կամ օպերատորներին առաջարկել նման ճշգրտումներ: Այս մասին Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում ասաց ընկերության արտադրական տնօրեն Արմեն Նիկողոսյանը։
Նիկողոսյանի խոսքով՝ այս փուլում ընկերությունը մեծ հավակնություններ չունի հավակնում և մշակում է մեկ տեսախցիկով ցուցադրական նախագիծ, որը, համաձայնեցնելով ՆԳՆ–ի հետ, նախատեսվում է տեղադրել Երևանի խաչմերուկներից մեկում։ Առանց ֆինանսավորման անհնար է ստեղծել լիարժեք համակարգ, որի համար կպահանջվի տեղադրել հարյուրավոր կամ նույնիսկ հազարավոր տեսախցիկներ ամբողջ քաղաքում՝ անընդհատ փոփոխվող երթևեկության հոսքը հետևելու համար: Քանի որ նույնիսկ մեկ խոշոր խցանումը կարող է ալիքաձև ազդել քաղաքի տարբեր շրջաններում շրջանցիկ ճանապարհների ծանրաբեռնվածության վրա։
«Տեսախցիկը կառավարող ծրագիրը կարող ենք այնպես կազմել, որ այն ֆիքսի ոչ միայն փողոցով շարժվող մեքենաների քանակը և միջին արագությունը, այլև ստանա դրանց հոսքի կառուցվածքը ըստ տեսակների՝ բեռնատարներ, ավտոբուսներ, թեթև մարդատար մեքենաներ։ Այդ տվյալները, ինչպես հասկանում եք, նույնպես շատ կարևոր են երթևեկության կարգավորման համար», - հավելեց Նիկողոսյանը։
Իհարկե, մեկ տեսախցիկը չի կարողանա ամբողջական պատկերացում տալ ամբողջ քաղաքի երթևեկության մասին, բայց թույլ կտա փորձարկել ապագա համակարգի աշխատանքը, նախքան այն քաղաքային իշխանություններին և ՆԳՆ-ին առաջարկելը:
Նման համակարգերն աշխարհում դեռ քիչ են, և դրանց արժեքը տասնյակ միլիոնավոր դոլարներ է, քանի որ անհրաժեշտ սարքավորումների մեծ քանակ է պետք: Սակայն, ինչպես նշեց Նիկողոսյանը, տեղական ծրագրավորողները, ներառյալ իր ընկերությունը, կարող են ավելի մրցունակ գին առաջարկել։
«Կանխատեսելով ընթերցողների հնարավոր հարցերը՝ բացատրեմ, թե ինչու առցանց նավիգատորները հարմար չեն նման խնդրի լուծման համար: Նրանք ստեղծում են խցանումների քարտեզ՝ հենվելով դրանց միացված մեքենաների շարժման վրա։ Եթե ինչ-որ տարածքում այդքան մեքենաներ չլինեն, նավիգատորի քարտեզի վրա «սպիտակ կետ» կհայտնվի: Բացի այդ, հարց է առաջանում, թե որքանով է խելամիտ պետական ենթակառուցվածքը կախվածության մեջ դնել մասնավոր նավիգատորի տվյալներից»,- ասաց «Locator» ընկերության գլխավոր տնօրեն Արման Խաչատրյանը։
Հաշվի առնելով ֆինանսավորման բացակայությունը՝ ընկերությունն այդ աշխատանքները կատարում է սեփական միջոցներով ՝ ստեղծելով քաղաքային երթևեկության «թվային կրկնակ» (digital twin) և դրա վերլուծության համար նախատեսված ծրագրեր: