ԵՐԵՎԱՆ, 1 հուլիսի – Sputnik. Ամերիկյան ընկերությունը Հայաստանում տեխնիկատնտեսական հետազոտություն է իրականացնում փոքր մոդուլային ատոմակայանի կառուցման նպատակահարմարության վերաբերյալ։ Տեղեկությունը հայտնում է ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարությունը` պատասխանելով Sputnik Արմենիայի գրավոր հարցմանը։
Գերատեսչությունը չի նշում ամերիկյան ընկերության անվանումը։
«Ամերիկյան հեղինակավոր ընկերություններից մեկը ԱՄՆ կառավարության պատվերով հայկական կողմի հետ համատեղ իրականացնում է տեխնիկատնտեսական հետազոտություն ամերիկյան արտադրողների կողմից առաջարկվող փոքր մոդուլային տեխնոլոգիաների վերաբերյալ։ Հետազոտության նպատակն է բացահայտել, թե որ արտադրողի տեխնոլոգիան է առավելապես հարմար Հայաստանի կարիքների բավարարմանը, և թե Հայաստանի պարագայում ինչ տեխնոլոգիա և ինչ հզորության կայանն առավել արդյունավետ և տնտեսապես շահավետ կլինի»,– ասված է նախարարության պատասխանում։
Նշվում է նաև, որ հետազոտությունը նախատեսվում է ավարտել ամենաուշը 2025 թվականի գարնանը։
Հուլիսի 3-ին «ՀՀ–Արևելյան գործընկերություն–ԵՄ. մարտահրավերներ և հնարավորություններ» համաժողովի ժամանակ ՀՀ անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը հայտարարել էր, որ նոր ատոմակայանի կառուցման հետ կապված` ԱՄՆ–ի հետ մտել են առարկայական փուլ, և որ ԱՄՆ–ի հետ քննարկվում է իրավապայմանագրային դաշտը կարգավորելու հարցը։
Այս հայտարարությունից 1 շաբաթ անց` հուլիսի 10-ին, ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության ղեկավար Սամանտա Փաուերը Երևանում կայացած ասուլիսի ժամանակ հայտարարեց, որ ԱՄՆ-ն աջակցում է ատոմակայանի կառուցման ծրագրին, բայց իրագործման կոնկրետ ժամկետ չի կարող հայտնել։
Հաշվի առնելով, որ Հայաստանը ԱԷԿ–ի կառուցման նաև այլ առաջարկներ է ստացել մի շարք երկրներից` ՏԿԵՆ–ին նաև հարցրել էին, թե ՀՀ–ին արված տարբեր տիպի ու տարբեր հզորությամբ կայանների առաջարկներից որ երկրի և որ տարբերակն է ընտրվել կառուցման համար։
Նախարարությունից հայտնել են, որ Հայաստանը բանակցում է մի շարք երկրների հետ, ինչպիսիք են ԱՄՆ–ն, ՌԴ–ն, Կորեան, Չինաստանը և Ֆրանսիան։
Նշենք, որ ռուսաստանյան «Ռոսատոմ սերվիս» ընկերությունն այժմ Մեծամորի ԱԷԿ-ի միակ գործող`2-րդ էներգաբլոկի շահագործման ժամկետը ևս 10 տարով (մինչև 2036 թ․) երկարացնելուն ուղղված աշխատանքներ է իրականացնում։
Դրանց ընթացքում նախատեսվում է գնահատել ռեակտորի մետաղի հատկությունների փոփոխությունները։ Այդ նպատակով «Ռոսատոմ Սերվիսը» դիտարկող նմուշներ է տեղադրել ռեակտորի կորպուսում, որոնցից ստացված տվյալները 2025 թվականից սկսած յուրաքանչյուր տարի ենթարկվելու են լաբորատոր փորձաքննության։
Դրական արդյունքների դեպքում 1979թ–ին շահագործման հանձնված Մեծամորի ԱԷԿ–ը կարող է ծառայել առավելագույնը մինչև 2036թ–ը։ Մինչ այդ Հայաստանը պետք է հասցնի նոր ատոմակայան կառուցել երկրի էներգետիկ անվտանգությունը չվտանգելու համար։