Արցախի կորստի ընկալումն այսօր այլ կլիներ, եթե Հովհաննես Թումանյանը ապրեր մեր օրերում, կարծում է Հովհաննես Թումանյանի թանգարանի տնօրեն, Արցախի ԿԳՄՍ նախկին նախարար Լուսինե Ղարախանյանը։
Նա համոզված է, որ ցանկացած նման հարցում մտավորականի ձայնն ու կարծիքը չափազանց կարևոր է, քանի որ հենց նրանք են փոխում հանրության բարոյական պատկերը։
«Ժամանակները շատ նման են։ Մեծ Եղեռնը կարելի է համեմատել Արցախում տեղի ունեցած սպիտակ եղեռնի հետ։ Պարզապես Արցախինը ոչ մեկ օրակարգ չի մտցնում ու լրջորեն չի զբաղվում այդ հարցերով։ Մենք հիմա էլ ունենք տաղանդավոր գրողներ, բայց Թումանյանի մեջ գրիչը և մարդկային բարձր արժեքները, ֆենոմենը, հոգու փիլիսոփայությունը լրիվ ուրիշ էր։ Հոգեբանները այդպիսի մարդկանց ասում են բարձրակարգ մարդ, որ մոտենում է արարչին։ Ինձ համար Թումանյանն այդպիսինն էր»,– ասում է Լուսինե Ղարախանյանը։
«Ամենա»՝ բառի տարբեր իմաստներով
Թանգարանի տնօրենը վստահ է` ամենայն հայոց բանաստեղծի ու «ամենայն հայոց» այլ կոչումները նա ստացել էր արդարացիորեն, առանց որևէ չափազանցության։
«Նա նաև ամենայն հայոց թամադա էր, ամենայն հայոց հաշտարար, ամենայն հայոց կազմակերպիչ։ Նա նաև որբերի ամենայն հայոց հայրն էր։ Հիմա բռնի տեղահանված 30.000 արցախցի երեխա կա, ո՞ր գրողն է անում այն , ինչ ժամանակին անում էր Թումանյանը։ Թող ինձ ներեն այն բոլոր գրողները, որ ինչ-որ բան են ձեռնարկում հիմա, բայց համեստորեն թաքցնում են։ Բայց ո՞վ է տեսնում այդ գթառատ վերաբերմունքը, այդ սրտացավ, վերաբերմունքը, այդ խորը հումանիզմը, որ ուներ Թումանյանը»,– նշում է նա։
Լուսինե Ղարախանյանի կարծիքով` Հովհաննես Թումանյանի ամենամեծ թերությունը նրա անսահման բարությունն էր, որն ավելի շատ ինքնազոհողության էր հիշեցնում։
«Նա չէր կարողանում «ոչ» ասել և անընդհատ չարաշահում էին նրան։ Նա բոլորի ցավը բեկում էր իր միջով, դրա համար էլ տառապեց ու մահացավ այդքան շուտ»,– նշում է թանգարանի տնօրենը։
Զրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում։