ԵՐԵՎԱՆ, 31 հունվարի – Sputnik․ Երևանում բնակարանային նոր ֆոնդի պահանջարկ և անհրաժեշտություն կա, բայց դա պետք է իրականացվի ոչ թե այգիների կամ ինչ–որ տեղ մի շենք «խցկելու» հաշվին, այլ՝ հին բնակֆոնդի նորացման։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում նման տեսակետ հայտնեց Կառուցապատողների ասոցիացիայի խորհրդի անդամ Արմեն Սաքապետոյանը։
«Պետք է քանդվեն այն շենքերը, որոնց շահագործման ժամկետներն ավարտվել են, որոնք թե՛ ֆիզիկապես, թե՛ բարոյապես մաշվել են։ Օրինակ`«խրուշչովկաները», որոնք կառուցվել են 50-60–ական թվականներին, և դրանց կյանքի տևողությունը 40-50 տարի էր, սեյսմակայությունը` ցածր։ Դրանց փոխարեն պետք է կառուցվեն նոր բարձրահարկ կամ միջին հարկայնությամբ շենքեր»,– առաջարկում է մասնագետը` միաժամանակ նշելով, որ քաղաքաշինության ռենովացիայի վերաբերյալ իշխանությունում հստակ համակարգված մոտեցում չկա։
Որպես օրինակ Սաքապետոյանը բերում է նախկին ԽՍՀՄ երկրների` ՌԴ–ի, Ղազախստանի, Բելառուսի փորձը, որտեղ պետությունը մշակում է քաղաքների` նորացման կարիք ունեցող հատվածների քաղաքաշինական ծրագիրը, որի համաձայն կառուցապատողները նախ քանդում են հին շենքերը, ապա կառուցում նոր թաղամաս, որտեղ բնակարաններով են ապահովում նաև քանդված շենքերի բնակարանատերերին։
«Եթե կառուցապատողը պետք է քաղաքում հող գնի, որի վրա շինարարություն իրականացնի, այս դեպքում հողի գինը փոխհատուցվում է բնակիչներին անվճար տրվող բնակարանների գների արժեքով»,– պարզաբանում է Սաքապետոյանը։
Մեր զրուցակցի խոսքով` այսօր ՀՀ–ում կա շուրջ 100 մլն քմ մակերեսով բազմաբնակարան բնակելի շենքեր, որից վերջին 30 տարում ռենովացվել է ընդամենը 4-5 տոկոսը։ Բնակֆոնդի ամբողջական ռենովացիան 100 տարում ավարտելու համար, կառուցապատողի հաշվարկով, տարեկան պետք է վերակառուցվի 800-900 հազար քմ–ը։ Համեմատության համար նշենք, որ 2023թ–ին կառուցվել է շուրջ 700 հազար քմ բնակֆոնդ։
Մասնագետը կանխատեսում է, որ 2024-25թթ–ին ևս կառուցապատման այս տեմպը դեռ կշարունակվի` հաշվի առնելով ընթացքի մեջ գտնվող շինարարական օբյեկտներն ու հիփոթեքային վարկի եկամտահարկի վերադարձով կնքված առքուվաճառքի պայմանագրերը։
«Բայց, եթե մինչև եկամտահարկի վերադարձի ծրագրի դադարեցումը չընդուվի քաղաքաշինական նոր ծրագիր և կառուցապատողներին հնարավորություն չտրվի շարունակել աշպատանքը` քաղաքի մաշված բնակֆոնդը ռենովացնելու ուղղությամբ, ապա, մեր գնահատմամբ, 2025թ–ի հունվարի 1-ից հետո Երևան քաղաքում էապես կրճատվելու են կառուցապատման ծավալները»,– կարծում է Սաքապետոյանը։
Իսկ պետական ծրագրի իրագործման դեպքում, նրա համոզմամբ` շինարարական ոլորտը ոչ միայն անկում չի ապրի, այլև շատ ավելի կակտիվանա` նպաստելով նաև տնտեսական աճին։
Հիշեցնենք` 2025 թվականի հունվարի 1-ից Երևանում ամբողջությամբ կդադարեցի հիփոթեքային վարկի մարման նպատակով եկամտային հարկի վերադարձը։
2027 թ. հունվարի 1–ից եկամտային հարկի վերադարձը չի գործի նաև Երևանի հարակից մարզերում` Արագածոտնում, Արմավիրում ու Կոտայքում, իսկ 2029 թ. հունվարի 1–ից` հանրապետության ամբողջ տարածքում։