ԵՐԵՎԱՆ, 19 հոկտեմբերի – Sputnik. Թե՛ տնտեսական, թե՛ քաղաքական առումներով անիրատեսական է, որ Չինաստանը վերջնաարդյունքում ցեմենտի գործարան հիմնի ՀՀ–ում։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում նման տեսակետ հայտնեց Աուդիտորների պալատի նախագահ Նաիրի Սարգսյանը։
Ավելի վաղ հայտնել էինք, որ ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանը Չինաստան այցի ընթացքում հանդիպել է Ցզյանսու նահանգի մի շարք ընկերությունների ներկայացուցիչների հետ, և չինական կողմը հետաքրքրվածություն է հայտնել ՀՀ–ում ցեմենտի գործարանի բացելու, տրակտորների արտադրություն հիմնելու, տրակտորների հավաքատեղի ստեղծելու և արտադրանքը նաև հարևան շուկաներ արտահանելու մասին։
«Ես դեռ չեմ հիշում որևիցե գործարան կամ մեծ ներդրումային նախագիծ, որ Վահան Քերոբյանն ու այս կառավարությունը կարողանան բանակցել ու կարողանան այնպիսի առաջարկ ներկայացնել, որ ՀՀ–ում դա բացվի։ Միգուցե, օրինակ` Չինաստանն ունի այնպիսի տեխնոլոգիա կամ ստացել է այնպիսի գյուտ, բանաձև, որի հիմքում նա դնում է ավելի ցածր ինքնարժեքով նույն արդյունքի ստացման պրոդուկտը, դա արդեն չեմ կարող ասել»,– նկատեց Սարգսյանը։
Նա չի բացառում, որ հայկական կողմը չինացիներին առաջարկ է ներկայացրել` առանց դրա արժեքը հաշվարկելու, առանց վաճառքի շուկաները հաշվարկելու, այդ շուկաներում մրցակցության պայմանները գնահատելու։
Ըստ Աուդիտորների պալատի նախագահի` չինացիները հետաքրքիր դիվանագիտություն ունեն` նրանք երբեք չեն ասում ոչ, այլ քննարկման հնարավորություն են թողնում` չբացառելով, որ միգուցե արված առաջարկն իսկապես հետաքրքիր լինի։
Նաիրի Սարգսյանը նկատում է, որ Հայաստանը չունի վաճառքի այն շուկաները, որտեղ Չինաստանը կկարողանար արտահանել և իրացնել այն արտադրանքը, որը կթողարկի ՀՀ–ում իրենց հիմնած ցեմենտի գործարանը։
Ինչ վերաբերում է ՌԴ շուկային, ապա ըստ նրա` Չինաստանը Ռուսաստանի հետ ավելի հարմարավետ հարաբերությունների մեջ է և կարող է նույն նախագիծն անել ՌԴ տարածքում։
«Այս դեպքում, ինչո՞ւ պետք է չինացիները գործարան բացեն ՀՀ տարածքում։ Տնտեսական առումով կա մի քանի հանգամանք. նման գործարաններ բացելիս ներդրող կողմը դիտարկում է հանքավայրերը, թե դրանք որտեղ են գտնվում, ինչպես նաև աշխատուժի վրա կատարվող ծախսերը։ Նկատենք, որ ՀՀ–ում աշխատուժն այդքան էլ էժան չէ. ՀՀ–ում աշխատաշուկայի, այսպես կոչված, սև գործը լրացնելու համար արդեն բավականին շատ հնդիկներ են եկել»,– նշեց Սարգսյանը։
Մյուս կարևորագույն խնդիրը, ըստ նրա, ճանապարհն է. ինչպե՞ս պետք է իրականացվի արտահանումը, ի՞նչ ճանապարհով, ի՞նչ գումարներով։ Բացի այդ, առաջանում է նաև աշխարհում տվյալ ապրանքի` մրցակցության խնդիրը. արդյոք մենք կարողանալո՞ւ ենք, օրինակ, իրանական ցեմենտի հետ մրցակցել, թե ոչ։ Սա այն հարցն է, որ, նրա կարծիքով, պետք է լուրջ մտահոգության տեղիք տա։