Հայաստանի օգնությունը, Թուրքիայի «արտադրանքը» և այլ հարցեր. Սիրիայի դեսպանի հարցազրույցը

ԵՐԵՎԱՆ, 30 օգոստոսի – Sputnik. Բազմաթիվ երկրներ, ընկրկելով Արևմուտքի ճնշումների առաջ, հումանիտար օգնություն չեն առաջարկել Սիրիային անգամ ավերիչ երկրաշարժից հետո, մինչդեռ Հայաստանն այն քիչ երկրներից է, որը մինչ օրս շարունակում է դա անել, Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում նշում է ՀՀ–ում Սիրիայի Արաբական Հանրապետության դեսպան Նորա Արիսյանը։

Երկրաշարժի հետևանքները վերացնելու համար Սիրիայի կառավարությունը ստեղծել է հատուկ Ազգային հիմնադրամ, իսկ տուժածների համար ստեղծել է Քաղաքացիների սպասարկման կենտրոններ։

Բացի այդ, տեղական կառավարման նախարարությունը և նահանգապետարանները հետևում են մարդկանց ընթացիկ կարիքներին և նրանց մի քանի փուլերով օգնություն տրամադրում:

Նույնաբովանդակ աշխատանք է կատարում հայ համայնքը` եկեղեցին (Հայոց զգային առաջնորդարանները) և համայնքային կառույցները, որոնք ևս աշխատում են աջակցել տուժածներին, մանավանդ վնասված բնակարանները վերականգնելու հարցում:

Եթե Թուրքիային օգնություն են ցուցաբերել մի քանի տասնյակ երկրներ, ապա Սիրիային` շատ քչերը, այդ թվում` պատրաստի (հավաքովի) տներ տրամադրելու առումով:

«Դժբախտաբար, սպասվածից շատ ավելի նվազ հումանիտար առաքելություններ են գործում Սիրիայում, ու պատճառը հստակ է՝ Արևմուտքից, մասնավորապես` ԱՄՆ–ի կողմից հարկադրանքն է ու պարտադրված պատժամիջոցները։ Ցանկանում եմ առիթը օգտագործել կրկին շնորհակալություն հայտնելու Հայաստանի կառավարության և ժողովրդի ցուցաբերած աջակցության համար», – ասաց դեսպանը։

Նա հիշեցրեց, որ Հայաստանը դեռևս 2019 թվականից Սիրիայում իրականացնում է մարդասիրական առաքելություն, որը մինչ օրս հումանիտար ականազերծման և բժշկական ծառայություններ է մատուցում Սիրիայի տարբեր շրջաններում, ինչը մեծապես գնահատվում է երկրի կառավարության և ժողովրդի կողմից:

Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորման հարցում Սիրիայի մոտեցումները չեն փոխվել և հնչել են արդեն Աստանայի ձևաչափով հանդիպման ժամանակ, որին մասնակցել են Սիրիայի, ՌԴ, Իրանի և Թուրքիայի փոխարտգործնախարարները, հիշեցնում է դեսպանը։ Ցանկացած արդյունք, նշում է նա, պետք է հիմնված լինի Թուրքիայի կողմից իր ուժերը Սիրիայի տարածքից դուրս բերելու հաստատման վրա՝ հստակ ժամանակացույցով և դուրսբերման իրական սկսմամբ։ Սա հիմք է հանդիսանալու փախստականների վերադարձի, ահաբեկչության բոլոր ձևերի դեմ պայքարի և երկու երկրների հարաբերությունների հետ կապված այլ հարցերի քննարկման համար:

Թուրքիայի հայտարարությունները Սիրիայի ինքնիշխանության և տարածքային ամբողջականության մասին գործերն ավելի են բարդացրել, և քանի դեռ Թուրքիան գրավում է սիրիական հողերը, մենք չենք կարող առաջ շարժվել դեպի խաղաղություն, ընդգծեց Սիրիայի դեսպանը:

Սիրիայի տարածքում թուրքական ուժերի անօրինական ներկայությունը խոչընդոտում է կայունացմանը՝ ահաբեկիչների շարունակական աջակցության և պաշտպանության պատճառով, հավելեց Սիրիայի դեսպանը։ Իր վերջին ելույթներից մեկում Սիրիայի նախագահ Բաշար Ասադը շեշտեց, որ Սիրիայում ահաբեկչությունը «թուրքական արտադրություն է», հիշեցնում է Արիսյանը

Նա նշեց, որ թուրքական բռնազավթիչ ռեժիմը ճնշումերի նաև այլ միջոցներ է գործադրում սիրիացի խաղաղ բնակիչների դեմ։ Մանսավորապես` Հասաքե քաղաքում (Սիրիայի հարավ–արևելքում, Թուրքիայի սահմանից ոչ հեռու – խմբ) թուրքամետ ուժերը խափանում են ջրամատակարարումը (Խաբուր և Ջաղ–Ջաղ գետերով, որոնք հոսում են Թւրքիայի հարավ–արևելքից)` այսպիսով ջուրը որպես զենք օգտագործելով:

2023–ի մայիսին 10-ամյա դադարից հետո Սիրիան վերադարձել է Արաբական պետությունների լիգա։ Սիրիան Լիգայի հիմնադիր անդամ է և վերահաստատում է արաբական աշխարհի համագործակցության ամրապնդման անհրաժեշտությունը, նշեց դեսպանը։ Վերջերս տեղի ունեցած Արաբական գագաթնաժողովը վերականգնեց այդ համագործակցության թափը, իսկ Սիրիայի հարցով Արաբական կապերի կոմիտեի մասնակիցները, որոնք վերջերս հանդիպել են Կահիրեում (Եգիպտոսի, Իրաքի, Սաուդյան Արաբիայի, Լիբանանի և Հորդանանի ԱԳ նախարարները, որոնրք հանդիպելկ են իրենց սիրիացի գործընկերոջ հետ), ընդգծել են Սիրիայում ճգնաժամի աստիճանաբար կարգավորման ուղղությամբ գործնական և արդյունավետ քայլեր ձեռնարկելու անհրաժեշտությունը: Ողջունելի է նաև Հայաստանի գործընկերությունը Արաբական Լիգայի հետ, ասաց Արիսյանը։

Ինչ վերաբերում է երկկողմ հարաբերություններին, ապա Հայաստանը միշտ եղել է Սիրիայի լավագույն բարեկամներից մեկը, ընդգծում է դեսպանը։ Նույնիսկ պատերազմի և երկու երկրների դիմագրաված տարբեր ճգնաժամերի ընթացքում Սիրիան և Հայաստանն իրար աջակցել են, լինի դա երկկողմ բազմաշերտ համագործակցությամբ, թե միջազգային հարթականերում: