ԵՐԵՎԱՆ, 11 ապրիլի - Sputnik. Հայաստանում եվրոպացի դիտորդների տեղակայմանը Ռուսաստանի բացասական արձագանքը պայմանավորված է նրանով, որ Արևմուտքում համառորեն չեն ուզում տեսնել Ռուսաստանի գործոնն ու դերը տարածաշրջանում։ Sputnik Արմենիային տված մեկնաբանության մեջ այսպիսի կարծիք հայտնեց ռուս քաղաքագետ Սերգեյ Մարկեդոնովը։
Ավելի վաղ ռուս պաշտոնյաները, այդ թվում` ՌԴ արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը, բազմիցս ասել են, որ ԵՄ երկարաժամկետ դիտորդական առաքելություն Հայաստան ուղարկելն ընդամենը տարածաշրջանում աշխարհաքաղաքական դիմակայությունը և առկա հակասությունները սրելու փորձ են։
Փորձագետից հետաքրքրվեցինք` արդյոք Երևանին և Մոսկվային ի վերջո կհաջողվի փոխընդունելի բանաձևերի հանգել, և արդյոք եվրոպացի դիտորդների թեման կդադարի երկկողմ հարաբերություններում դեր ունենալ: Մարկեդոնովը նշում է, որ ռուսական կողմը հասկանում է, որ ԵՄ առաքելության տեղակայումն արդեն իրողություն է և, կոպիտ ասած, դժվար թե որևէ մեկը «քացով դուրս նետի եվրոպացի դիտորդներին»:
«Հասկանալի է, որ դիտորդների հետ ինչ-որ կերպ պետք է լինելու շփվել։ Բայց խնդիրը բուն դիտորդները չեն։ Ռուսաստանը չի վախենում 100 մարդուց, Ռուսաստանն անհանգստացած է Հայաստանի ընտրած կուրսի պատճառով։ Ո՛չ Եվրամիությունը, ո՛չ ԱՄՆ-ն Ռուսաստանին որպես որոշակի խաղացող չեն տեսնում։ Եվ այն ամենը, ինչ Վաշինգտոնն ու Բրյուսելն անում են տարածաշրջանում, հանգում է Ռուսաստանին տարածաշրջանից դուրս մղելու փորձերին։ Հենց դա էլ նեգատիվ է առաջացնում»,-ասաց նա։
Մեր զրուցակիցը շատ ավելի լավատեսորեն է տրամադրված Հայաստան ՀԱՊԿ առաքելություն ուղարկելու հարցում, թեև դրա համար ինչպես օբյեկտիվ, այնպես էլ սուբյեկտիվ բարդություններ կան։ ՀԱՊԿ-ը շարունակում է պնդել, որ պատրաստ են առաքելություն ուղարկել Հայաստան` երկրի անվտանգությունն ապահովելու, ինչպես նաև ռազմատեխնիկական աջակցություն ցուցաբերելու համար:
Հայաստանի ղեկավարությունը, սակայն, առայժմ հապաղում է որոշման հարցում` պնդելով, որ ՀԱՊԿ գործընկեր երկրները քաղաքական գնահատական տան Ադրբեջանի կողմից անցյալ տարվա սեպտեմբերյան ագրեսիային: Մեկ այլ հնարավոր խոչընդոտ է կազմակերպության մյուս անդամների դիրքորոշումը: Այդ մասին ակնարկում է նաև Մարկեդոնովը` նշելով, որ ՀԱՊԿ-ը Ռուսաստանի հայրական կալվածքը չէ։ Այս կառույցում կան տարբեր երկրներ` տարբեր շահերով։
Եվ բնականաբար ոչ բոլորն են այրվում Հայաստանի և Ադրբեջանի հակամարտությանը միջամտելու ցանկությունից։ Յուրաքանչյուր երկիր իր խնդիրներն ունի: Բելառուսն իր խնդիրներն ունի ուկրաինական ուղղությամբ, Կենտրոնական Ասիայի հանրապետությունները` իրենց խնդիրները, օրինակ հակասությունները Ղրղզստանի և Տաջիկստանի միջև։
«Ես կարծում եմ, որ ամեն դեպքում պետք է տարանջատել ՀԱՊԿ-ի դիրքորոշումը, ընդհանուր առմամբ և Ռուսաստանի դիրքորոշումը... Նաև որոշ բարդություններ կան` կապված նույն ԵՄ դիտորդների ներկայության հետ։ Այնուամենայնիվ, եթե դրական մոդալություն են վերցրել, ապա կողմերին կհաջողվի պատմությունը հաջող ավարտին հասցնել։ Հաջողությունը կարևոր է թե՛ կազմակերպությանը Հայաստանի անդամակցության տեսանկյունից, թե՛ Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների տեսանկյունից»,-ասաց փորձագետը։
ՀՀ արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանը մարտի 20-ին Մոսկվայում ռուս գործընկերոջ հետ համատեղ մամուլի ասուլիսի ժամանակ նշել էր, որ ՀԱՊԿ առաքելություն ուղարկելու որոշման նախագիծը սեղանին է, նախագծի վրա աշխատանքները շարունակվում են: Սերգեյ Լավրովն իր հերթին ասել էր, որ առաքելություն ուղարկելու հնարավորությունը պահպանվում է, ՀԱՊԿ-ը դրան լիովին պատրաստ է։ Նախարարը նշել էր, որ ինքն ուրախ է, որ Հայաստանը չի հրաժարվել այդ գաղափարից։ Դա բխում է տարածաշրջանում անվտանգության ապահովման շահերից։