ԵՐԵՎԱՆ, 1 ապրիլի – Sputnik. Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա խնդիրները, ի թիվս այլ հարցերի, հետևանքն են այն բանի, որ Հայաստանը չկարողացավ օգտվել հսկայական ներուժից, որ ունի հայկական սփյուռքը ՌԴ–ում։ «Դիվանագիտության նոր ձևերը. արտաքին քաղաքականության մեջ փափուկ ուժի կիրառման ազգային ռազմավարությունները» կլոր սեղանի ժամանակ այս հայտարարությունն արեց քաղաքագետ, ՀՀ վարչապետի նախկին գլխավոր խորհրդական Արսեն Գասպարյանը:
Նա նշեց, որ դեռևս 90-ական թվականներից հայ-ռուսական հարաբերություններում կար որոշակի համակարգվածություն, որը դրսևորվում էր տնտեսական, ռազմաքաղաքական, դիվանագիտական, մշակութային-հումանիտար և այլ հարթություններում:
Սակայն 2008-ից այդ հարաբերություններում ինչ-որ իներտություն առաջացավ։ Վարչապետի նախկին խորհրդականը երկու առանցքային հարց բարձրացրեց՝ արդյոք օգտագործվել է Ռուսաստանի հայկական սփյուռքի ողջ ներուժը, և արդյոք եղել է այդ սփյուռքի «ցանցային» ներկայություն։ Պատասխանները բացասական են:
Գասպարյանը կարծում է, որ այդ իներտությունը պահպանվեց և շարունակվեց նաև 2018-ի իշխանափոխությունից հետո: Իշխանության եկած ուժը, ինչպես բնորոշ է հեղափոխական թիմերին, չընկալեց իրողությունները: Մշակված սխեմաների ջարդումը, խորքային վերլուծության բացակայությունը և քաղաքականության ու դիվանագիտության նրբություններին չտիրապետելը հանգեցրին Լեռնային Ղարաբաղում 44-օրյա պատերազմի ողբերգական ելքին։
Անդրադառնալով ղարաբաղյան թեմային՝ Գասպարյանն ընդգծեց, որ Ռուսաստանն անկեղծորեն և բազմիցս հայտարարել է այն աջակցության մակարդակի մասին, որը կարող էր և պատրաստ էր ցուցաբերել Հայաստանին հակամարտության կարգավորման հարցում: Ռուսական պլանը, որը հիմնված էր Մադրիդյան սկզբունքների վրա, ենթադրում էր Լեռնային Ղարաբաղի շուրջը գտնվող 5 շրջանների փոխանցում Ադրբեջանին՝ Ղարաբաղի և երկու շրջանների՝ Քելբաջարի և Լաչինի նկատմամբ հայկական վերահսկողության պահպանման պայմանով։ Ծրագիրը մերժվեց Հայաստանի ղեկավարության կողմից, այդ թվում՝ ներքաղաքական պատճառներով։ Նման դիրքորոշումը, զուգորդված Ադրբեջանի հետ դիմակայությունում ուժերի դասավորվածության սխալ գնահատականի հետ, ողբերգական հանգուցալուծման հանգեցրեց 2020 թվականի նոյեմբերին։
Նշենք, որ կլոր սեղանը կազմակերպել է Վ․ Լոմոնոսովի անվան Մոսկվայի պետական համալսարանի երևանյան մասնաճյուղի համաշխարհային քաղաքականության ֆակուլտետը: