Հայաստանն արաբական շուկայի ներուժը չի օգտագործում իր արտադրանքն իրացնելու համար. տնտեսագետ

ԵՐԵՎԱՆ, 15 փետրվարի - Sputnik. Հայաստանը կարող էր օգտագործել արաբական երկրների շուկայի ներուժը հայկական արտադրողների պատրաստի արտադրանքն իրացնելու համար։ Այսպիսի կարծիք է հայտնել տնտեսական հետազոտությունների կենտրոնի ղեկավար Աշոտ Թավադյանը Sputnik Արմենիա մուլտիմեդիոն մամուլի կենտրոնում տեղի ունեցած «Հայաստանի տնտեսությունը 2022 թվականին ԵԱՏՄ-ին անդամակցության համատեքստում» թեմայով մամուլի ասուլիսի ժամանակ։

Մինչդեռ, նրա խոսքով, Հայաստանում տնտեսական ակտիվության բարձր ցուցանիշներն առայժմ ապահովում են հանքարդյունաբերական ընկերությունների հարկային մուտքերն ու Ռուսաստանից ստացվող փոխանցումները։

Նա հիշեցրել է, որ 2021 թվականի աշնանը Հայաստանից պղնձի և մոլիբդենի խտանյութերի արտահանման համար սահմանվել է ֆիքսված տուրք յուրաքանչյուր տոննայի համար մոտ 160 հազար դրամ պղնձի և 800 հազար դրամ` մոլիբդենի համար: Դրանից հետո հանքարդյունաբերական ընկերությունների վճարումներն աճել են 3 անգամ և այսօր կազմում են բոլոր հարկային մուտքերի 6 տոկոսը։

Ի դեպ, 2023 թվականից գունավոր մետաղների մաքսատուրքը չեղարկվել է, բայց դրա փոխարեն ավելացել է ավելի քան 15 տոկոս շահույթցույց տված հանքերի հարկումը։
Փորձագետը հիշեցրել է նաև համաշխարհային շուկայում պղնձի գների կայունացման մասին, ինչը բարենպաստ է հայկական ընկերությունների համար։

Մասնավորապես, եթե 2021 թվականի մեծ մասի ընթացքում Լոնդոնի բորսայում պղինձն արժեր մեկ տոննայի դիմաց ավելի քան 9 հազար դոլար, ապա 2022 թվականի կեսերից դրա գինը նվազել է՝ հասնելով մինչև 7000-7500 (այդ թվում՝ Չինաստանի ձեռնարկություններում կորոնավիրուսային սահմանափակումների նոր ալիքի պատճառով)։ Միայն 2022 թվականի նոյեմբերից գինը սկսեց վերականգնվել` հասնելով 9-9,5 հազարի, ներկայումս այն մոտ 9 հազար է։

ՀՀ մասնավոր տրանսֆերտները 155.7%–ով աճել են հունվար-հունիսին. դրանք հիմնականում ՌԴ–ից են

Բացի այդ, Թավադյանը կարծում է, որ Հայաստանում տնտեսական ցուցանիշների աճին նպաստել է նաև արտերկրից բանկային փոխանցումների կրկնակի աճը. այն 2,6 մլրդ դոլարից հասել է 5,2 մլրդ դոլարի: Ընդ որում, Ռուսաստանից բանկային մուտքերն աճել են գրեթե 4 անգամ` 865 մլն դոլարից հասնելով 3,6 մլրդ դոլարի։

Փորձագետը դժգոհում է, որ բացի ֆինանսական մուտքերի ավելացումից (իսկ նախորդ տարի 2021-ի համեմատ 21,4 տոկոսով ավելի հարկեր են հավաքվել. 1,6 տրիլիոն դոլար 1,8 տրիլիոն դրամի դիմաց) կառավարության կողմից տնտեսության կառավարման արդյունավետ քայլեր չի տեսնում: