ԵՐԵՎԱՆ, 27 դեկտեմբերի – Sputnik. Հնարավոր է` Եվրամիությունը դիտորդներ ուղարկելու որոշում կայացնի 2023 թվականի հունվար–փետրվար ամիսներին։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում այս տեսակետը հայտնեց քաղաքագետ Բենիամին Պողոսյանը։
«Դեկտեմբերի 20–ին Հայաստան է եկել ԵՄ իրավիճակի գնահատման խումբը, որը պետք է այստեղ որոշակի աշխատանքներ իրականացնի, փաստաթղթեր պատրաստի Եվրամիության համար, որի հիման վրա ԵՄ–ն պետք է 2023 թվականին ՀՀ–ում նոր դիտորդական առաքելություն տեղակայելու վերաբերյալ որոշում ընդունի»,–ասաց նա։
Քաղաքագետը նշեց, որ ի տարբերություն առաջին առաքելության, որը տևեց երկու ամիս, դիտորդական նոր խումբը կլինի թվաքանակով ավելի շատ և ավելի երկար ժամկետով։
Պողոսյանը միաժամանակ վստահ է, որ այդ նոր առաքելությունը չի կարող կանխել Ադրբեջանի սադրանքները, քանի որ դիտորդների առաքելության ընթացքում էլ են սահմանային միջադեպեր եղել և հայ զինծառայողներ վիրավորվել։
«Այդ առաքելության գործառույթը բուֆեր չէ, նրանք վահան չեն, որ գան, կանգնեն Հայաստանի և Ադրբեջանի զինված ուժերի սահմանին և իրենց մարմնով փակեն ադրբեջանական գնդակների ճանապարհը։ Իհարկե, նրանք որոշակի զսպող դեր կարող են կատարել, սակայն ենթադրել, որ Ադրբեջանը կդադարի կրակել, այդպես չէ»,–ասաց մեր զրուցակիցը` հավելելով, որ եվրոպացիները գուցե կարողանան կանխել Բաքվի ավելի լայնամասշտաբ ագրեսիաները, ինչպիսին, օրինակ, սեպտեմբերյան ագրեսիան էր, սակայն սա ևս միանշանակ չէ։
Հաշվի առնելով ԵՄ–ի միջնորդական ջանքերը և անկողմնակալ դիտորդի գործառույթ ստանձնելու ցանկությունը, Պողոսյանի խոսքով, ԵՄ–ի համար կարևոր կլինի նաև, որ Ադրբեջանը առնվազն դեմ չլինի դիտորդներ ուղարկելու որոշմանը։ Այս ամենը, նրա գնահատմամբ, պետք է դիտարկել խաղաղության գործընթացի համատեքստում, որտեղ ԵՄ–ն փորձում է ակտիվ ներգրավվածություն ունենալ։ Եվ այդ գործընթացին աջակցելու համար է ուղարկում դիտորդական առաքելությունը։
ԵՄ–ի կողմից դիտորդական առաքելություն ուղարկելու հարցում Պողոսյանը խնդիր է համարում բրյուսելյան ձևաչափի սառեցումը։ Փաստացի վերջին հանդիպումից հետո այս ձևաչափով հանդիպումներ կա՛մ տեղի չեն ունենում, կա՛մ տապալվում են։
«Այժմ ԵՄ մասնակցությամբ խաղաղության գործընթացի սառեցմանն ենք ականատես լինում` հաշվի առնելով այդ ձևաչափով հանդիպումների սառեցումը։ Սա խնդրահարույց է, քանի որ եթե պարզվի` բրյուսելյան ձևաչափով այդ գործընթացը չկա կամ տապալված է, դա ևս էականորեն կբարդացնի ԵՄ–ի համար այստեղ դիտորդական առաքելություն ուղարկելը։ Այսինքն` եթե չկա խաղաղության գործընթաց, ապա զուտ ինքնին դիտորդական առաքելություն ուղարկելը ԵՄ–ի համար խնդրահարույց կլինի»,–ասաց Պողոսյանը։
Ըստ նրա` վերոնշյալ հարցերով և տարբեր խնդիրներով պայմանավորված, նաև Ադրբեջանի դերակատարությունը հաշվի առնելով էլ նախքան երկարաժամկետ և մեծ թվաքանակով դիտորդներ ուղարկելու որոշում ընդունելուց առաջ ԵՄ–ն պետք է այդ խնդիրները կարգավորի։
Ավելի վաղ ԱԽ քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը հարցազրույցներից մեկում հայտնել էր, որ ԵՄ դիտորդների նոր տեխնիկական առաքելությունը Հայաստանում է: Մինչ այդ ԵՄ արտաքին գործերի և անվտանգության քաղաքականության գերագույն ներկայացուցիչ Ժոզեպ Բորելը ասել էր, որ Եվրամիությունը մտադիր է Հայաստանում նոր, երկարաժամկետ առաքելություն սկսել 40 դիտորդներից բաղկացած քաղաքացիական մոնիտորինգային խմբի գործունեության ժամկետի ավարտից հետո: