Դավիդ Նարմանիա. ՌԻԱ Նովոստի
Ոչ թե պահեստներից, այլ զինանոցներից
Բորելն ընդգծել է, որ Կիևը ռազմական օգնություն է ստանում արդեն ոչ թե պահեստներից, այլ գործող բանակների զինանոցներից։ Պարզ ասած` ԵՄ երկրները զինաթափվում են` զինելով ուկրաինական ԶՈւ-ն։
Միաժամանակ պաշտոնյան առաջարկում է չնվազեցնել տեմպերը «քանի դեռ Ուկրաինան չի հաղթել»: Բայց ոչ բոլորն են դրա հետ համաձայն:
Իտալիայի պաշտպանության նախարար Գուիդո Կրոզետտոն հայտարարել է, որ առնվազն մինչև տարեվերջ նոր մատակարարումներ չեն լինի։ Իսկ հետո` կերևա։
«Տեսնենք, թե կառավարությունն ինչ որոշում կկայացնի»,-հավելել է նա:
Իտալիայի պաշտպանության նախարար Գուիդո Կրոզետտոն հայտարարել է, որ առնվազն մինչև տարեվերջ նոր մատակարարումներ չեն լինի։ Իսկ հետո` կերևա։
«Տեսնենք, թե կառավարությունն ինչ որոշում կկայացնի»,-հավելել է նա:
Ով որքան կարող է
Ուկրաինային աջակցելը թանկ է նստում ԵՄ-ի վրա։ Գերմանական Statista պորտալի տվյալներով` վերազգային եվրոպական կառույցները դրա վրա 34,99 մլրդ եվրո են ծախսել։ Դրանից 30,32 միլիարդը ֆինանսական աջակցությունն է, 3,1 միլիարդը ռազմական և 1,57 միլիարդը` մարդասիրական։
Պետությունների մակարդակով առաջատարը, ինչպես և սպասվում էր, Գերմանիան է։ Բեռլինը Կիևին 5,5 մլրդ եվրոյի օգնություն է հատկացրել։ Մոտ 1,15 միլիարդը ծախսվել է տնտեսության մեջ «ներարկումների» տեսքով, 1,95 միլիարդը մարդասիրական բաղկացուցիչն է, ևս 2,35 միլիարդը` ռազմականը:
Իսկ ահա արդեն երկրորդ տեղում անսպասելիորեն (ռազմական և տնտեսական ներուժի տեսանկյունից) հայտնվել է Լեհաստանը։ Վարշավան օգնել է ընդհանուր առմամբ երեք միլիարդ դոլարով: Կեսից ավելին` 1,82 միլիարդ, բանակի վրա է ծախսվել։
Հաջորդում է Ֆրանսիան իր առատաձեռն` 1,41 միլիարդ եվրոյով. 800 միլիոնը ֆինանսական բաղկացուցիչն է, 140 միլիոնը մարդասիրական, 470-ը` ռազմական։ Բայց այս բոլոր թվերը բացարձակ են, շատ ավելի խոսուն է մյուս ցուցանիշը` եվրոպական երկրների օգնության ծավալի և դրանց ՀՆԱ-ների հարաբերակցությունը։ Եվ այստեղ առաջատարները գրեթե ամբողջովին փոխվում են։
Էստոնիա - 1,1 տոկոս
Լատվիա - 0,93 տոկոս
Լեհաստան - 0,5 տոկոս
Լիտվա - 0,46 տոկոս
Նորվեգիա - 0,34 տոկոս
Լատվիա - 0,93 տոկոս
Լեհաստան - 0,5 տոկոս
Լիտվա - 0,46 տոկոս
Նորվեգիա - 0,34 տոկոս
Նշենք, որ Համաշխարհային բանկի տվյալներով` նույն Էստոնիան պաշտպանության վրա ընդհանուր առմամբ ծախսում է ՀՆԱ-ի մոտ 2,3 տոկոսը։
Չվերադարձվող փողերը
Գարնան սկզբին Եվրամիությունը հայտնել էր, որ ուզում է Խաղաղության Եվրոպական հիմնադրամն օգտագործել Կիևին ռազմական օգնության ծախսերը փոխհատուցելու համար։ Սակայն, ինչպես գրում Է Politico-ն, Բրյուսելում թերագնահատել էին աջակցության ծավալները։
Հիմնադրամը, որի բյուջեն մինչև 2027 թվականը 5,63 միլիարդ է, ստեղծվել է դեռ անցյալ տարի աշխարհի տարբեր երկրներին աջակցելու համար։ 2022 թվականին հույս ունեին դրա վրա ընդամենը կես միլիարդ եվրո ծախսել։ Այնուհետև գումարն ընդլայնվեց մինչև մեկուկես միլիարդ` Ռուսաստանի ռազմական հատուկ գործողության պատճառով: Ամբողջ գումարը սպասելիորեն ծախսվեց Կիևի կարիքների համար։
Նոյեմբերի դրությամբ միայն այդ մասով ծախսերը կազմել են 3,1 միլիարդ։
Նոյեմբերի դրությամբ միայն այդ մասով ծախսերը կազմել են 3,1 միլիարդ։
«Բոնսայ-բանակի» անտառը
Հաջորդ տարի նույնպես Կիևին զենքով օգնելու են: Դեկտեմբերի 12–ին Բորելը հայտարարեց 2023 թվականին Ուկրաինային երկու միլիարդ եվրո հատկացնելու մասին։ Չնայած չորս ամիս առաջ նա խոսում էր նման մոտեցման կործանարարության մասին։
«ԵՄ երկրների զինված ուժերը «բոնսայ-բանակների» պես մի բան են դարձել. իրականի տեսք ունեն, բայց չափազանց քիչ ռեսուրսներ Ռուսաստանի հետ լայնամասշտաբ ուղղակի դիմակայության համար»,-անկեղծանում էր պաշտոնյան։
«ԵՄ երկրների զինված ուժերը «բոնսայ-բանակների» պես մի բան են դարձել. իրականի տեսք ունեն, բայց չափազանց քիչ ռեսուրսներ Ռուսաստանի հետ լայնամասշտաբ ուղղակի դիմակայության համար»,-անկեղծանում էր պաշտոնյան։
Ռազմական փորձագետ Ալեքսեյ Լեոնկովը պարզաբանում է, որ եվրոպացիներին վախեցնող հայտարարությունը դեռ ամբողջ ճշմարտությունը չէ։
«Եվրոպացիներն իսկապես ստիպված են եղել զինամթերք մատակարարել պահեստներից, ինչին նրանք պատրաստ չէին,-նշում է նա,-նրանք ծրագրում էին սահմանափակվել խորհրդային տեխնիկայով և զինամթերքով, բայց արագ սպառեցին այդ պաշարները և սկսեցին ՆԱՏՕ-ի զենքերը փոխանցել։ Ընդ որում` մատակարարումների զգալի մասը ներառում էր դուրս գրված նմուշները»։
«Եվրոպացիներն իսկապես ստիպված են եղել զինամթերք մատակարարել պահեստներից, ինչին նրանք պատրաստ չէին,-նշում է նա,-նրանք ծրագրում էին սահմանափակվել խորհրդային տեխնիկայով և զինամթերքով, բայց արագ սպառեցին այդ պաշարները և սկսեցին ՆԱՏՕ-ի զենքերը փոխանցել։ Ընդ որում` մատակարարումների զգալի մասը ներառում էր դուրս գրված նմուշները»։
Առանձին խնդիր է տեխնիկայի պարկը։ Օրինակ` գերմանական Leopard II տանկերի միայն 45 տոկոսն է պատրաստ մարտական գործողությունների, մյուսները վերանորոգման կարիք ունեն։
«Խնդիրը ոչ միայն այն է, որ սպառազինության եվրոպական պաշարները սպառվում են, այլ նաև այն, որ տեղական ռազմարդյունաբերական համալիրը չի կարող դրանք լրացնել,— ընդգծում է Լեոնկովը,-եթե դեռ 90-ականներին և 2000-ականներին եվրոպական ռազմարդյունաբերությունը մրցում էր ամերիկյանի հետ, ապա հիմա այն զգալիորեն զիջել է դիրքերը»:
Եվ դեռ պարզ չէ` կկարողանա՞ այն աջակցություն ցուցաբերել Կիևին։ Առավել ևս քաղաքական գործիչների` մատակարարումների ծավալները զգալիորեն մեծացնելու մասին բարձրագոչ խոստումների ֆոնին։