Տակառ գլորել. ԱՄՆ-ն կրկին նավթային ռեզերվին է դիմում

Sputnik
Ռուսական նավթի վրա դեկտեմբերյան էմբարգոն Արևմուտքին ստիպում է նյարդայնանալ: Սպասում են ոչ միայն էներգակիրների դեֆիցիտի, այլև գների կտուկ բարձրացման: ԱՄՆ-ում, որտեղ վառելիքային գնաճը շատ բարձր է, փորձում են կանխել դա` է´լ ավելի շատ պաշարներ վաճառելով ռազմավարական պահուստներից: Որքա՞ն «սև ոսկի» են պատրաստ «կճուճից» հանել ամերիկացիները և արդյո՞ք նավթային «գրոհները» կօգնեն նրանց` ՌԻԱ Նովոստիի սյունակագիր Նատալյա Դեմբինսկայայի հոդվածում:

Վախենում են բարձրացումից

ԵՄ-ի պատժամիջոցների վեցերորդ փաթեթին համապատասխան` դեկտեմբերի 5-ին ուժի մեջ է մտնում Ռուսաստանից նավթի, իսկ փետրվարի 5-ից՝ նավթամթերքների ծովային մատակարարումների էմբարգոն: «Մեծ յոթնյակի» երկրները մտադիր են կապել դա նաև ռուսական ածխաջրածինների գների «բարձրագույն կետի» հետ:
Մոսկվան արդեն զգուշացրել է, որ կդադարեցնի հումքի վաճառքը նրանց, ովքեր կմիանան սահմանափակումներին: Վերլուծաբանները կարծում են, որ այդ դեպքում շուկայի ապակայունացումն անխուսափելի է, ընդ որում` կտուժեն նախևառաջ եվրոպական և ամերիկյան սպառողները։

Նեղ օրվա համար

Bloomberg-ի տվյալներով` Բայդենի աշխատակազմում «ուսումնասիրում են նավթի գների իջեցման մեխանիզմները, այդ թվում` ռազմավարական պահուստներից լրացուցիչ ծավալներ ազատելու հնարավորությունը»:
Փորձագետների կարծիքով` Եվրոպայի հրաժարվելը ռուսական էներգակիրներից համաշխարհային շուկայում պահանջարկի և գնանշումների հերթական բարձրացում կառաջացնի: Եթե Սպիտակ տունը որոշի պահուստները գործարկել, ապա վառելիքային «գրոհներ» հնարավոր են նոյեմբերին, դեկտեմբերին և հունվարին:
ԱՄՆ-ի ռազմավարական նավթային պահուստը (SPR), որը պահվում է գետնի տակ` Լուիզիանայում և Տեխասում, արտակարգ իրավիճակների դեպքերի համար, հսկայական պաշարներ են: 2021-ի վերջին դրանք գնահատվում էին 600 մլն բարել:
Եվրահանձնաժողովում ռուսական նավթի էմբարգոյի վերաբերյալ լուծումներ են փնտրում
Սակայն բենզինի կտրուկ թանկացման պատճառով ստիպված են եղել բացել «կճուճը»։ Մարտին Բայդենը հայտնել էր կես տարվա ընթացքում 180 մլն լրացուցիչ բարել շուկա դուրս հանելու մասին:
Սա աննախադեպ քայլ է: 2000 թվականին, երբ հյուսիս-արևելյան նահանգներում վառելիքը չէր բավականացնում, և 2011-ին` «արաբական գարնան» ֆոնին, արդյունահանում էին 30 միլիոնից ոչ ավելի: 2021թ.-ի վերջին մի փոքր հատկացրին գնանշումները 100 դոլարից ցածր պահելու համար: Չօգնեց:

Կարճաժամկետ ազդեցություն

Թե որքան պահուստային նավթ կօգտագործեն այս անգամ` առայժմ չի հստակեցվում: SPR-ում հիմա 442,5 միլիոն բարել կա: Բայդենի ծրագրի իրագործումից հետո կմնա 338 միլիոն` նվազագույն քանակը 1984 թվականից հետո, նշում է Capital Lab-ի գործընկեր Եվգենի Շատովը:
«ԱՄՆ-ում պաշարներն ամբողջությամբ ծախսելու մտադրություն չունեն, բացի այդ, կես տարվա սահմանաչափ են նախատեսել, քանի որ ենթադրում էին արդյունահանման ավելացում օրական մեկ միլիոն բարելով: Սակայն ավելացավ ընդամենը 0,3 միլիոնով` օրական մինչև 12 միլիոն»,-պարզաբանում է փորձագետը:
Վերլուծաբաններն ընդգծում են, որ նավթի համաշխարհային շուկան այս պահին պահանջարկի և առաջարկի առումով հավասարակշռված է: Այլ հարց է, որ գների վրա ազդում է ոչ միայն առաջիկա էմբարգոն։ Հումքն էժանանում է հետընթացի սպասումների, ինչպես նաև Չինաստանում քովիդի նոր բռնկումների պատճառով, որտեղ զրոյական հանդուրժողականության քաղաքականությունը ամբողջ շրջաններ և քաղաքներ է փակում:
«Նավթը վառ արտահայտված ներքև ուղղված թրենդի մեջ է հունիսից, երբ սկսվեց անկումը մեկ բարելի դիմաց 127 դոլարից: Սեպտեմբերի վերջին տեսականորեն հնարավոր են հունվարից ի վեր նվազագույն նիշերը` 80 դոլար և ավելի քիչ»,-նշում է Total Research-ի ռազմավարական ուսումնասիրությունների դեպարտամենտի մասնագետ Միխայիլ Օգանեզովը:
Այնուամենայնիվ, նավթային էմբարգոյի պայմաններում ձգձգված լոքդաուններից Չինաստանի դուրս գալը կավելացնի սպառումը և, համապատասխանաբար,նաև գները: Ամերիկյան պահուստները հազիվ թե ազդեն շուկայի դինամիկայի վրա:
«Ռազմավարական պաշարների վաճառքի զսպող ազդեցությունը, ամենայն հավանականությամբ, կսահմանափակվի մի քանի շաբաթով»,-կարծում է «Սինարա» ներդրումային բանկի վերլուծական բաժնի տնօրեն Կիրիլ Տաչեննիկովը:
Միակ բանը, ինչի հույսը կարող են ունենալ Վաշինգտոնում` երկրի ներսում գները մի փոքր իջեցնելն է: Հավանականությունը, որ ընտրություններից հետե կոնգրեսը կորոշի սրտահանել պահուստային նավթը` այսքան թանկ բենզինի պարագայում, շատ փոքր է: