Որդեկորույս ծնողների հարցում ՀՀ-ն սովորելու բան ունի Իսրայելից. զրույց դիրիժոր Պապյանի հետ

Անվանի դիրիժոր, դաշնակահար Վահագն Պապյանը Sputnik Արմենիայի եթերում պատմել է նաև Իսրայել տեղափոխվելու պատճառների, հայկական և հրեական սփյուռքի տարբերության, մարդու զարգացման մեջ մտավորականների ունեցած մեծ դերի մասին։ Իսրայելում որդի կորցրած Պապյանը պատմում է, թե ինչ վերաբերմունք ունի Իսրայելը պատերազմական պայմաններում զավակին կորցրած ծնողների հանդեպ և դա համեմատել մեր երկրում ստեղծված իրավիճակի հետ։

- Երկուսին էլ մասնագիտաբար եմ վերաբերվում, երկուսում էլ ինձ շատ լավ եմ զգում, թեև դրանք շատ տարբեր են։

- Ես բարի մարդ եմ, ինձ ճանաչողները կհաստատեն։ Նվագախմբի երաժիշտներին կարելի է համախմբել միայն գեղարվեստական մտքի, հեղինակության և կամքի շուրջ։

- Այսօր իրավիճակը փոխվում է, և նրանք քիչ չեն։ Առաջիկայում ունեմ համերգ, որի դիրիժորը կին է, ունեմ կին-աշակերտ, որը հաջողությամբ ԱՄՆ-ում ղեկավարում է նվագախումբ, և այդ օրինակները շատ են։ Այսօր կանանց մեջ ռազմական օդաչուներ կան, առաջ չեն եղել։ Պատմությունն արագ փոխվում է։

- Նշեմ, որ հեռացել եմ Սովետական Միությունից, այլ ոչ թե անկախ Հայաստանից։ Մենք այդ ժամանակ շրջափակված էինք, մեկուսացված աշխարհից, և երիտասարդ երաժիշտը չէր գտնում իր տեղը աշխարհում և երաժշտության մեջ։

- Դա տեղական նշանակության հաջողություն էր, Հայաստանից դուրս ինձ ոչ ոք չէր ճանաչում, այդ թվում` Իսրայելում։

- 32 տարվա աշխատանքն իր արդյունքը տվել է։ Մենք չենք աշխատում պոպ կամ ռոք երաժշտության ժանրում, ոչ էլ հեռուստահաղորդավար ենք, որ մեզ բոլորը ճանաչեն։ Դա մեր մասնագիտության առանձնահատկությունն է և տարբերությունը թեթև երաժշտության ժանրից։

- Հրեաները միշտ ասում են, որ հայկական սփյուռքը շատ համախմբված է, մեր կարծիքով էլ նրանք են ավելի համախմբված։ Հակադարձ կարծիքներ։ Առիթ ունեցել եմ շփվելու հրեական սփյուռքի հետ, այնտեղ կուսակցականությունը չէ, որ որոշիչ դեր է խաղում, նրանք ավելի շատ կարևորում են ոչ թե քո պատկանելությունը քաղաքական կազմակերպություններին, այլև նշանակություն տալիս թե հուդայականության որ ճյուղերին ես հարում և այլն։

-Ոչ մի բան։ Իհարկե, տարբերություններ կան․այն, ինչ մենք համարում ենք աքսիոմա, այնտեղ պետք է ապացուցել։ Կարծես թե, բոլորը հրեա են, բայց շուրջ 2 մլն արաբ է ապրում, մոտ 25 հազար հայ։ Ազգային խտրականություն ինձ վրա երբեք չեմ զգացել։ Իմ աղջիկը` Պապյան ազգանունով, առաջատար դերասանուհի է, աշխատում է թատրոնում, նկարահանվում է ֆիլմերում, ունի մեծ հաջողություններ։

-Առաջին հերթին ունեմ անհանգստություն երկրի համար։ Մենք միայն մի ճանապարհ ունենք՝ հզորանալ և ում հետ էլ, որ լինենք դաշնակից, նախ և առաջ պետք է ծառայեցնենք այդ գաղափարին։ Հարևանները կուզեն` մենք համբարձվենք երկինք, մենք էլ՝ որ նրանք, բայց խաղաղ պայմաններում ապրելն ամենից նախընտրելին է։

- Շատ հաճախ այդպես եղել է, հուսով եմ այդպես էլ կլինի։ Մտահոգիչ կլինի, եթե առաջնորդները դուրս գան ոչ մտավորականների շարքից։ Այդ դեպքում նրանց ընդհանուր մակարդակը բավարար չի լինի և չի համեմատվի նրանց առաջնորդային հատկությունների հետ։ Որպեսզի, երբ դառնաս առաջնորդ, ցածր բնազդներին չտրվես հեշտությամբ, որ կարողանաս պահպանես քո գաղափարները։

- Վերաբերմունքը, որն Իսրայելի պետությունը, մասնավորապես Իսրայելի բանակը, ցուցաբերում է որդեկորույս ծնողներին անհամեմատելի են Հայաստանի հետ։ Մենք կարող ենք ասել՝ հնարավորությունները տարբեր են, բայց...Հասկանալի է, երբ դու անդառնալի կորուստ ունես, չգիտես ում մեղադրես, բայց անկախ ծնողի վերաբերմունքից, որի կյանքը խորտակված է, պետությունը, հասարակությունը և շրջապատը ոչ միայն խոսքով, այլ ամեն կերպ հասկացնեն, որ նրանք մենակ չեն։

Կնոջս հետ, ով ինձնից շատ ավելի էմոցիոնալ է, մենք ընդհանրապես խոսելու տեղ չունենք։ Այնպիսի վերաբերմունք կա մեր հանդեպ։ Սա էլ այն դեպքում, որ Իսրայելում տարբեր պատերազմներից բազմահազար զոհեր կան, ոչ պակաս, քան մեզ մոտ։ Ցավոք, ոչ ոք մեզ չի տվել երաշխիք, որ նրանք վերջին զոհերն էին։ Երեխայի կորստից հետո ծնողների մոտ առաջանում է չլրացվող դատարկություն։ Ո՛չ ժամանակը, ոչ՛ տարիները ցավը չեն բուժում, պարզապես սովորում ես գոյատևել այդ ցավի հետ։ Այս առումով Իսրայելի վերաբերմունքը նման ընտանիքների հանդեպ ինձ ու կնոջս ուղակի ապշեցրել է։

- Ոչ։ Միայն զավակիս գերեզմանի վրա հայատառ գրություն թողնելուց հարցրեցին իմաստը, մենք թարգմանեցինք։ Իրենք, ինչպես ասում է ժողովուրդը, մեզ «գլխին դրած» են ման ածում։ Նման ծնողները վերաբերմունքի կարիք ունեն, նույնիսկ, եթե նրանք շատ բան են պահանջում, եթե նրանք սխալ են` նշանակություն չունի։ Պետք է հասկանալ, որ նրանք վճարել են ամենաբարձր գինը, նրանց պետք է փարատել՝ մարդկային, հասարակական և պետական վերաբերմունքով։

-Համերգի մտահաղացումն ու նախաձեռնությունը Էդուարդ Թոփչյանինն է։ Ես հոբելյաններին մեծ նշանակություն չեմ տալիս։ 65-ը կանցնի, կդառնա 66, դա էլ վատ թիվ չէ։ Չեմ էլ հասկանում կլոր տարեդարձերի նշանակությունը, բայց ամեն դեպքում, սա հրաշալի առիթ է հանդիպելու իմ հանդիսատեսի հետ։

-Ներկայում ապրում եմ երկու երկրներում, բայց մտքերս ավելի շատ այստեղ են, ամեն երկու ամիսը մեկ լինում եմ Հայաստանում։ Այստեղ էլ տուն ունեմ, Իսրայելում ունեմ տուն և աշխատանք, աղջիկս՝ նույնպես։ Բայց որքան էլ գնանք Ամերիկա, Իսրայել կամ Ռուսաստան՝ դրանք մեր տունը չեն դառնա, մենք ուրիշ տեղ տուն չունենք։