Երևանում հարգանքի տուրք մատուցեցին Էրիվանի բերդն ազատագրած գեներալ Պասկևիչին

ԵՐԵՎԱՆ, 19 մայիսի – Sputnik. Ականավոր զորահրամանատար Իվան Պասկևիչի 240-ամյակի օրը Երևանում հարգանքի տուրք մատուցեցին գեներալին, որը մեծ ներդրում է ունեցել Հայաստանի պատմության մեջ։

Հրամանատարի վերանորոգված կիսանդրու մոտ ծաղկեպսակներ և ծաղիկներ խոնարհեցին Ռոսսոտրուդնիչեստվոյի ներկայացուցիչ Վադիմ Ֆեֆիլովը, դեսպանատանն առընթեր ավագ ռազմական կցորդ Իվան Արեֆևը, ՀՀ ԿԳՄՍՆ–ի պատմության և մշակույթի հուշարձանների պահպանության վարչության պետ Հարություն Վանյանը, ակադեմիկոսներ Յուրի Սուվարյանն ու Աշոտ Մելքոնյանը, ինչպես նաև երիտասարդական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ։

Երևանում հարգանքի տուրք մատուցեցին Էրիվանի բերդն ազատագրած գեներալ Պասկևիչին

1827 թվականի հոկտեմբերին` ռուս–պարսկական պատերազմի ժամանակ, գեներալ–ֆելդմարշալ Իվան Պասկևիչի հրամանատարությամբ ռուսական զորքը հայ կամավորական ջոկատների հետ համատեղ մեկշաբաթյա գրոհից հետո պաշարեց Էրիվան ամրոցն ու քաղաքը վերցրեց պարսիկներից։ Էրիվանի խանության և գլխավոր քաղաքի ազատագրումը 1804-1813 և 1827-1828 թվականների ռուս–պարսկական պատերազմների հիմնական նպատակներից մեկն էր։

Ռուս–պարսկական պատերազմի ժամանակ Պասկևիչը գլխավորում էր ռուսական զորքը, և նրա ռազմական փորձի ու հնարամտության շնորհիվ զորքն ազատագրեց Էրիվանի` անառիկ համարվող ամրոցը։ Իր այս հաղթանակի համար նա «Էրիվանի կոմս» տիտղոսի արժանացավ։

Ռուսական տան ղեկավար Վադիմ Ֆեֆիլովը շեշտեց, որ զորահրամանատար և դիվանագետ Պասկևիչը մեծ դեր է ունեցել Հայաստանի ազատագրման և կայացման պատմության մեջ, հենց դրա համար էլ երախտապարտ հայերը նրան տիտղոս են շնորհել։

«Իվան Ֆյոդորովիչը զգում էր, որ հայերը եղբայրական ժողովուրդ են, և նա պայքարում էր հայերի հողերի համար` չվախենալով ընկնել մարտի դաշտում։ Իհարկե, հայերից շատերը գիտեն, որ Էրիվանի ամրոցն ազատագրվել է Իվան Պասկևիչի շնորհիվ, սակայն քչերը գիտեն, որ Հայկական մարզը ևս նրա ջանքերի շնորհիվ է կազմավորվել։ Ռուս զորավարն ակտիվ զբաղվում էր երկրամասի բարեկարգման հարցերով։ Նրան շատ էր հուզում հայերի վիճակը։ Եվ այս հուշարձանը միայն փոքր հարգանքի տուրք է, որ կարող ենք մատուցել իրական հերոսին», – ասաց Ֆեֆիլովը։

ՀՀ ԳԱԱ հայագիտության և հասարակական գիտությունների բաժնի քարտուղար Յուրի Սուվարյանն էլ հիշեցրեց, որ Հայաստանը ռուս–պարսկական և ռուս–թուրքական պատերազմների ժամանակ բազմաթիվ մարտերի թատերաբեմ էր դարձել։ Նա ընդգծեց` Պասկևիչի պես անձնավորությունների ջանքերի շնորհիվ է, որ հայ ժողովուրդն այսօր ազատ ապրում է իր երկրում։

Հայաստանում ՌԴ դեսպանատան և Հայաստանում Ռոսսոտրուդնիչեստվոյի ներկայացուցչության նախաձեռնությամբ հոկտեմբերի 1-ին Էրիվանի ամրոցի ազատագրման 195-ամյակին նվիրված հանդիսավոր միջոցառումներ կանցկացվեն` զորահրամանատարի հարթաքանդակը կբացվի իր իսկ ազատագրած ամրոցի պատին, և «Խելքից պատուհաս» ներկայացումը կցուցադրվի պատմական պատերի ներքո, որտեղ առաջին անգամ բեմադրվել է ռուս սպաների շնորհիվ։

Նշենք, որ կիսանդրին վերականգնվել է «Ռոսգոսստրախ–Արմենիա» ընկերության նախաձեռնությամբ և աջակցությամբ։