ԵՐԵՎԱՆ, 24 ապրիլի – Sputnik. Ցանկացած խաղաղ համաձայնագիր, որը ստորագրվում է առանց իրական հիմքի, չի կարող խաղաղություն ապահովել երկրների միջև ու տարածաշրջանում։ Այս մասին ասել է «Ավրորա» մարդասիրական մրցանակի համահիմնադիր Ռուբեն Վարդանյանը՝ խոսելով հայ-թուրքական հաշտեցման գործընթացի մասին։
«Ինչ փաստաթուղթ էլ ստորագրվի Հայաստանի կառավարության կողմից, մենք պետք է հասկանանք, որ մենք պետք է հզոր երկիր դառնանք, որպեսզի երկու կողմերը հավատարիմ մնան համաձայնագրին»,- ասել է նա։
Այս համատեքստում Վարդանյանը կարծում է, որ Հայաստանը չի հզորանա իր տնտեսությամբ, պետականաշինությամբ, Հայաստան–սփյուռքի հարաբերությունների ներկա որակով ու մակարդակով։ Հետևաբար չի կարելի վստահ լինել, որ ստորագրվելիք համաձայնագիրը հարգելու են հարևաներկրները։
«Շատ կարևոր է, որ ցանկացած անձ, ով կստորագրի որևէ փաստաթուղթ, գիտակցի, որ դա ոչ միայն պետության, այլև ազգի խնդիր է։ Քննարկումներում պետք է հավասարակշռություն գտնել ու զգույշ լինել։ Ընդհանրապես կապ չունի, թե դու լեգիտիմ իրավունք ունես փաստաթուղթ ստորագրելու, կարևոր է, որ որոշումը լինի կոնսենսուսային»,- ասաց Վարդանյանը՝ ընդգծելով Արցախի և սփյուռքի հետ քննարկումների կարևորությունը։
Ըստ նրա` հայ-թուրքական հարաբերություններում կարևոր է հասկանալ, թե Հայաստանը ինչպես է զարգանալու, կարողանալու է պաշտպանել իր տարածքն ու տնտեսությունը, ինչ ծրագրեր ունի Արևմտյան Հայաստանի հետ կապված, կվերականգնի՞ իր մշակութային ժառանգությունը, թե՞ ոչ։
«Կարևոր է ոչ միայն դռների բացումը,– ասել է Վարդանյանը,– այլ հարց է, թե արդյոք մենք ուզում ենք վերադառնալ մեր պատմական հայրենիք և որն է մեր ռազմավարությունը։ Եթե դու բարեկամություն ես անում հարևանի հետ, պետք է ապացուցես, որ կարող ես ոչ միայն պաշտպանել քո տարածքը, այլև նորովի դիրքավորվել տարածաշրջանում»։
«Ավրորա» մրցանակի մեկ այլ համահիմնադիր` Նուբար Աֆեյանն էլ կարծիք է հայտնել, որ ցանկացած որոշում, որը կկայացվի այսօր Թուրքիայի հետ խաղաղության պայմանագրի վերաբերյալ, պետք է համապատասխանի հայության չորս շերտերի պահանջներին։ Առաջինը, նրա խոսքով` Ցեղասպանության ժամանակ իրենց կյանքը տված մեր նախնիներն են` նրանք, ովքեր կցանկանային մեզ հետ միասին տեսնել 2022 թվականը։ Երկրորդը` այն նորածին երեխաներն են, որոնք 20 տարի անց ժառանգելու են այս երկիրը։ Երրորդը` Արցախի և Հայաստանի հայությունը, ում վրա անմիջականորեն ազդելու են բոլոր իրադարձությունները։ Վերջինը` սփյուռքի հայերն են։
«Մենք պետք է հավասարակշռություն գտնենք այս շերտերի հանդեպ ունեցած պարտավորությունների միջև։ Բոլորը ցանկանում են, որ տարածաշրջանում լինի երկարաժամկետ և կայուն խաղաղություն, բայց դա պետք է հիմնված լինի սկզբունքների և հաշվետվողականության վրա, այլ ոչ թե թելադրվի պահի ազդեցության տակ»,- ասել է Աֆեյանը։
Հիշեցնենք, որ հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման համար Հայաստանի հատուկ ներկայացուցիչ Ռուբեն Ռուբինյանը և Թուրքիայի հատուկ ներկայացուցիչ Սերդար Քըլըչն առաջին անգամ հանդիպել են Մոսկվայում` հունվարի 14-ին։ Երկրորդ հանդիպումը եղել է փետրվարի 24-ին` Վիեննայում։