Հայաստանի իշխանությունները պետք է արմատական փոփոխություններ անեն սոցիալ-տնտեսական քաղաքականության մեջ, որպեսզի նվազեն աղքատության աճի բարձր տեմպերը և կասեցվի տնտեսության տարբեր ոլորտներում անկումը։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում նման տեսակետ հայտնեց տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանը ՝ մեկնաբանելով 2020 թվականին աղքատության մակարդակի վերաբերյալ ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալները։
Փորձագետը նշեց, որ վիճակագրական կոմիտեն 2019 թվականից փոխել է երկրում աղքատության հաշվարկման մեթոդաբանությունը, և այսօր դժվար է որոշել ՝ 2018 թվականի համեմատ աղքատության մակարդակի կտրուկ աճ ունե՞նք, թե՞ ոչ։
Պարսյանը կարծում է, որ մեթոդաբանության փոփոխության նպատակն աղքատության իրական ցուցանիշները թաքցնելն է, որը, ամենայն հավանականությամբ, զգալիորեն աճել է։
Այդուհանդերձ, անգամ փոփոխված մեթոդաբանությամբ ունենք 0.6% աղքատության աճ։ Սա ինքնին էական ցուցանիշ չէ, սակայն բացասական միտում է նկատվում 2019-ի համեմատ ծայրահեղ աղքատ քաղաքացիների եկամուտների մակարդակի կրճատման առումով ։
Ծայրահեղ աղքատությունը 2020-ին 2019-ի համեմատ նվազել է 0.7%-ով։ Տնտեսագետի կարծիքով` դա պայմանավորված է բազային կենսաթոշակի և նվազագույն աշխատավարձի բարձրացմամբ. 2020 թվականին նվազագույն աշխատավարձը 55.000 դրամից բարձրացվեց 68.000-ի և Հայաստանի պատմության մեջ առաջին անգամ նվազագույն աշխատավարձն ավելի բարձր էր, քան նվազագույն սպառողական զամբյուղը (65 հազար դրամ ՝ 131 դոլար):
«Իրավիճակը 2021 թվականին մի փոքր այլ է, քանի որ նվազագույն սպառողական զամբյուղը հասել է 71 հազար դրամի, իսկ նվազագույն աշխատավարձը չի փոխվել , հետևաբար ծայրահեղ աղքատության մակարդակը կրկին կբարձրանա», - նշեց նա ։
Պարսյանը մտահոգություն հայտնեց, որ ավելացել է նաև աղքատության վերին գծի մոտ գտնվող մարդկանց թիվը( 43,8%-ից հասել է 47,6%-ի), և բնակչության մոտ 4% -ը միջինից անցում է կատարել դեպի աղքատության շեմ։ Սա, ըստ փորձագետի` վկայում է այն մասին, որ մեծ թվով մարդիկ 2020-ին կորցրել են իրենց աշխատանքը, բիզնեսը կամ զրկվել են սեփական եկամուտներից։
«Բացի այդ, մեր տնտեսության մեջ կա աշխատող աղքատներ հասկացություն, այսինքն` նրանք աշխատում են, ստանում են որոշակի եկամուտներ, բայց դրանք բավարար չեն իրենց ընտանիքի անդամների նվազագույն կարիքները հոգալու համար։ Սա փաստում է այն մասին, որ երկրի բնակչության կեսից ավելին ապրում է աղքատության մեջ, և անհրաժեշտ է խնդրի լուծման նոր մեխանիզմներ կիրառել», - ընդգծեց փորձագետը։
Նրա խոսքով` 2021- ին և դրան հաջորդող տարիներին բացասական միտումները կշարունակվեն, և մեր երկրում աղքատության ցուցանիշը կավելանա։ Փորձագետն իր կանխատեսումները հիմնավորում է նրանով, որ 2021 թվականին մարդկանց եկամուտները չեն ավելացել, փոխարեն արձանագրվել է բավականին բարձր գնաճ` 6,9 % (ի դեպ, սա 2013 թվականից ի վեր ամենաբարձր ցուցանիշն է): Բացի այդ, 10 %-ով բարձրացել են նվազագույն սպառողական զամբյուղի սննդամթերքի գները, իսկ 2022 թվականին կանխատեսվում է 4-4,5 % գնաճ։
Տնտեսագետի կարծիքով` համաշխարհային տնտեսական միտումները հաշվի առնելու, նախորդ փորձից դասեր քաղելու և տնտեսական քաղաքականությունը փոխելու փոխարեն, կառավարությունը գնում է նախկինում կիրառված անարդյունավետ ճանապարհով և կապիտալ ծախսերն ավելացնելով՝ ակնկալում է տնտեսական աճ հանքարդյունաբերությունից և մի շարք այլ ոլորտներից:
«Իշխանությունները կարծում են, որ կենսաթոշակները, նպաստներն ու աշխատավարձերը տնտեսական աճ չեն ապահովում և դրանք կարելի է անփոփոխ թողնել 2022 թվականին։ Բայց աղքատությունը աղքատություն է ծնում։ Ծայրահեղ աղքատության մեջ ապրող երեխաները ամենայն հավանականությամբ աղքատ էլ կմնան, քանի որ չեն ստանում անհրաժեշտ կրթություն, բուժօգնություն և այլն: Այսինքն` եթե մենք ուզում ենք աղքատությունը հաղթահարել ապագայում` պետք է սկսենք հիմա` կոնկրետ նպատակային ծրագրերով», - եզրափակեց փորձագետը:
Պաշտոնական վիճակագրական տվյալների համաձայն ՝ Հայաստանում աղքատության մակարդակը 2020 թվականին կազմել է բնակչության 27 տոկոսը։ Նրանցից 51.1%-ն ապրում է գյուղական վայրերում, 48.9% - ը` քաղաքներում (որից 21%-ը Երևանում)։ Ընդ որում ծայրահեղ աղքատության մեջ ապրում է գյուղական բնակչության 1,2 %-ը։ Քաղաքային բնակչության շրջանում այդ ցուցանիշը կազմում է 0.4%: