Վոտովաարա լեռը Կարելիայի ստանդարտ զբոսաշրջային երթուղիների մաս չի կազմում։ Այնտեղ տանող ճանապարհը թեթև չէ, սովորական մարդատար մեքենան նույնիսկ լավ եղանակին չի անցնի։ Ուղեկցորդները զբոսաշրջիկներին տանում են «բուխանկաներով» (ՈւԱԶ 2206)։
Վոտովաարի մասին լեգենդներ են պտտվում։ Ոմանք մտածում են, թե լեռան վրա անդրաշխարհ տանող պորտալ կա և կարելի է շփվել ոգիների հետ։ Ուրիշներն էլ ենթադրում են, որ ծանր գլաքարերը կամ սեյդերը, քարե ամֆիթատրոնն ու «երկինք տանող աստիճանը» այլմոլորակային քաղաքակրթության հետքերն են։ Եվ նույնիսկ նրանց վրա, ովքեր այս ամենին չեն հավատում, Վոտովաարան ցնցող տպավորություն է թողնում։
«Աստիճան դեպի երկինք» զբոսաշրջային օբյեկտը՝ Վոտտովաարա լեռան վրա։
Ուղեկցորդները Վոտովաարայի մասին բազմաթիվ տեսություններ են պատմում։ Օրինակ՝ որ սեյդերը հսկայական քարե կրիչներ են, որոնք տեղեկություններ են հավաքում շուրջբոլորը տեղի ունեցող իրադարձությունների մասին։
Իսկ «ոտիկները» պետք են, որպեսզի այդ տվյալները հողին չփոխանցվեն։ Ամֆիթատրոնի մեջտեղում գտնվող լճակը, որը վերևից աչքի է նման, ասում են՝ ծիսական վայր է եղել. այստեղ զոհաբերություններ են մատուցել։ Իսկ քարե աստիճանի վերևում ժամանակին գահ է եղել, որին նստում էր արքան։
«Ջրհոր» զբոսաշրջային օբյեկտը՝ Կարելիայի Վոտտովաարա լեռան բարձունքում։
Վոտովաարա լեռը բացառիկ երկրաբանական հուշարձան է։ Այն հանդիսանում է Արևմտա-Կարելիական բարձունքի բարձրագույն կետը։ Բացարձակ բարձրությունը՝ 417,3 մետր, մակերեսը՝ մոտ վեց կմ/ք։ Այն հայտնի է իր ֆուտուրիստական քարե բնապատկերներով, ժայռերով և զարմանալի ձև ունեցող մեռած ծառերով։
Ալթայի Տելեցկոյե լիճը Ռուսաստանի ամենամռայլ և խորհրդավոր ավազաններից մեկն է։ Ըստ լեգենդի` լճի հատակին «մեռյալների անտառ» կա. ջրի ջերմաստիճանն այստեղ չի գերազանցում չորս աստիճանը, և խեղդվածների մարմինները «կոնսերվացվում են»։
Տեղի բնակիչները բազմաթիվ ահասարսուռ պատմություններ կարող են պատմել։ Վարկածներից մեկի համաձայն՝ Տելեցկոյե լիճը հայտնի Շամբալա՝ անմահության երկիր տանող հյուսիսային դարպասն է, և գիշերները լճի խորքերից լսվում է ստորջրյա տաճարի զանգերի ձայնը։
Տելեցկոյե լճի ափին` Յայլու ավանի մոտակայքում, Ալթայի Հանրապետության Ալթայի Բնական կենսոլորտային արգելոցն է:
Համարվում է, որ հենց այստեղ է իր վերջին հանգրվանը գտել Չինգիզ խանի այրուձին։ Հեծյալների ջոկատը փորձել է մյուս ափն անցնել ինքնաշենք լողամիջոցներով, սակայն զրահների ծանրությունից զինվորները արագ սուզվել են և ջրի խորքերում էլ մնում են մինչ օրս։
Զբոսաշրջիկներն ամռանն իջնում են Դյատլովի լեռնանցքից
1959 թ․-ին Դյատլովի զբոսաշրջային խմբի առեղծվածային մահվան շուրջ բազմաթիվ վարկածներ կային․ ձնահոսք, գաղտնի զենքի փորձարկումներ, սառցե մարդ, ՉԹՕ, սպանություն, գնդաձև կայծակ․․․ Խոլատչախլ լեռն այցելող զբոսաշրջիկներն ուզում են իրենց աչքերով տեսնել այդ վայրը։
Դյատլովի լեռնանցքը մանսիների լեզվով կոչվում է Խոլատչախլ, ինչը նշանակում է «մեռյալների լեռ»։ Դյատլովի խմբի 9 անդամները չէ միայն, որ զոհ են դարձել Խոլատչատլիին։ Մանսիներն ասում են, որ այնտեղ «նույնիսկ վայրի գազանները չեն գնում»։
Ճանապարհորդներին հաճախ անբացատրելի վախ է պատում Ալլենբերգ կոչվող նախկին հոգեբուժական հիվանդանոցի շենքում, Կալինինգրադի մարզի Զնամենսկ ավանում։ Այստեղ 1852-1940թթ․-ին գտնվել է Արևելյան Պրուսիայի խոշորագույն հիվանդանոցային համալիրը, իսկ պատերազմի տարիներին շենքը պատկանել է Էսէսականներին։ Ասում են, որ այստեղ կտտանքների են ենթարկել գերիներին և փորձարկումներ իրականացրել նրանց վրա։
Մինչև 2010թ․-ը Ալլենբերգում տեղակայված էր խորհրդային, ապա՝ ռուսական զորամասը։ Հիմա սա տիպիկ լքված շենք է․ թփերն ու ծառերը պատուհաններից ներս են մտնում, ապակիները փշրված են, պատերին՝ սարսափելի գրաֆիտիներ և այս ամբողջ մոխրագույն ջարդուփշուրի ֆոնին նախկին ճաշարանի պատին աչքի է ընկնում վառ գույներով գրությունը՝ «Բարի ախորժակ»։
Բայկալի արևմտյան ափին է գտնվում Ռիտի հրվանդանը։ Այստեղ մարդիկ չեն ապրում, ավտոճանապարհներ (և նույնիսկ հետիոտնի արահետներ) չեն տանում, նավակները կողքով են անցնում։ Կողմնացույցն ու տեղորոշիչը իրար են խառնվում, զբոսաշրջիկները տեսիլքներ են տեսնում, մեքենաները սառույցի տակ են անցնում, տեխնիկան հրաժարվում է աշխատել։ Տեղացիները հրվանդանն անիծյալ են համարում։
Հոբոյ հրվանդանը (Օլխոն կղզու հյուսիսային հատվածը), Ռիտի հրվանդանը (ձախից) և Սուրբ քթի հրվանդանը (աջից)։ Տեսարան Բայկալ լճի հյուսիսային հատվածից։
Նրանց, ովքեր համարձակվում են ափ դուրս գալ, շամանները խորհուրդ են տալիս ի նշան հարգանքի ծնկի գալ, աա մի կտոր ոչխարի միս եփել, որպեսզի բույրը տարածվի շուրջբոլորը։ Միսը պետք է ուտել, բայց ոսկորները նետել չի կարելի։ Դրանք պետք է դասավորել՝ մարմնի տեսք տալով, և վառել։ Եթե ոչխարի միս չկա, պետք է մտքում ասել․ «Մենք ձեր ավանդույթների երկրում են, զոհ ենք բերում` ինչ ունենք։ Ներիր մեզ, անհաղորդներիս»։
Խորհրդավոր տեսարժան վայրեր կան նաև Ղրիմում։ Դրանցից մեկը Դեմերջին է՝ ուրվականների հովիտը։ Ասում են, որ վատ եղանակին լեռան բարձունքից կարելի է տեսնել սեփական ստվերը ամպերի վրա․ հազվագյուտ մթնոլորտային երևույթ է։
Իսկ «ուրվականները» ֆանտաստիկ էակներ հիշեցնող քարե ֆիգուրներ են։ Երբ ստվերները սահում են, դրանք սկսում են «շարժվել»։
Իրականում «արձաններն» այստեղ ձևավորվել են հարյուրավոր միլիոն տարի առաջ՝ լեռնաքարերի քամահարման արդյունքում։
Արևի տաճարը թերակղզու ամենահզոր ուժի վայրերից է։ Սա տեղական Սթոունհենջն է, որտեղ պահած երազանքներն անպայման կատարվում են։
Տաճարն իրենից ներկայացնում է հսկայական գլաքարերից կազմված շրջան, մեջտեղում զոհասեղան-քարն է։ Վարկածներից մեկի համաձայն` սա հնագույն աստղադիտարան է, ըստ մյուս վարկածի՝ մուտք է, որը տանում է դեպի զուգահեռ իրականություն։ Խոսում են նաև Ատլանտների և այլմոլորակային քաղաքակրթությունների մասին։
