ԵՐԵՎԱՆ, 28 հոկտեմբերի – Sputnik. Sputnik Էստոնիա լրատվական գործակալությունը փակվել է ավելի քան մեկ տարի առաջ՝ Էստոնիայի իշխանությունների ճնշման ներքո: Սակայն գործակալության վերաբերյալ գործը վերադարձնում են քննության. Էստոնիայի պետական դատարանը սխալ է ճանաչել ոստիկանության և սահմանապահ պահպանության դեպարտամենտի որոշ գործողությունները։
Խոսքը վերաբերում է 2019 թ․-ին Փողերի լվացման տվյալների բյուրոյի գործունեությանը։ Այն ժամանակ կազմակերպությունը Էստոնիայի ոստիկանության և սահմանապահ պահպանության դեպարտամենտի ստորաբաժանումն էր, որը վերջնագիր-նամակներ էր ուղարկել Sputnik Էստոնիայի բոլոր աշխատակիցներին. կա՛մ նրանք պետք է դադարեցնեն համագործակցությունը գործակալության հետ, կա՛մ նրանց դեմ քրեական գործեր կհարուցվեն «եվրոպական պատժամիջոցները չկատարելու» հոդվածով:
Տվյալների բյուրոյից նամակներ էր ստացել նաև այն ընկերությունը, որի տարածքը վարձակալում էր Sputnik Էստոնիան: Բյուրոն հաղորդում էր, որ պատժամիջոցներ ասելով՝ Էստոնիայի իշխանությունը նկատի ունի Եվրամիության խորհրդի` 2014 թ․-ի մարտի 17-ի որոշումը «Ռոսիա սեգոդնյա» միջազգային տեղեկատվական գործակալության գլխավոր տնօրեն Դմիտրի Կիսելյովի դեմ պատժամիջոցներ սահմանելու մասին:
Բանն այն է, որ Sputnik Էստոնիան «Ռոսիա սեգոդնյա» ՄՏԳ-ի կազմում էր։ Սակայն գործակալությունը պատժամիջոցների որևէ ցուցակում ներառված չէր, նշվում էր միայն Դմիտրի Կիսելյովը։ Այնուամենայնիվ, Փողերի լվացման տվյալների բյուրոն պնդում էր, որ գործակալության հետ համագործակցող անձինք կարող են քրեական պատասխանատվության ենթարկվել:
«Ռոսիա սեգոդնյա» գործակալությունում հարց ծագեց՝ իրավաչա՞փ են արդյոք բյուրոյի գործողությունները։ Գործակալության կողմից դատարան ներկայացված բողոքում հստակեցվում էր` Փողերի լվացման տվյալների բյուրոն իրավասու չէ Sputnik Էստոնիայի աշխատանքային և վարձակալական պայմանագրերի հետ կապված որոշումներ կայացնել։
Սակայն թե՛ Տալլինի վարչական դատարանը, թե՛ Տալլինի շրջանային դատարանը չբավարարեցին «Ռոսիա սեգոդնյա» ՄՏԳ-ի բողոքը։ Այդ ժամանակ բողոքը վերահասցեագրեցին Էստոնիայի պետական դատարան, և այն հնարավոր համարեց, որ եթե Բյուրոն գերազանցել է իր իրավասությունները, ապա նախորդ երկու դատարանների որոշումները կարող էին սխալ լինել:
Այսպիսով, գործակալության բողոքը վերադառնում է Տալլինի վարչական դատարան՝ նոր քննության։
Ավելի վաղ Sputnik Էստոնիայի նկատմամբ Էստոնիայի իշխանությունների դիրքորոշումը քննադատության էր ենթարկել ԶԼՄ-ների ազատության հարցերով ԵԱՀԿ ներկայացուցիչ Արլեմ Դեզիրը։ 2019թ․-ի դեկտեմբերին Դեզիրը հանդես էր եկել կոչով՝ ձեռնպահ մնալ Sputnik Էստոնիայի վրա ճնշումներից և խմբագրության աշխատանքի սահմանափակումներն ավելորդ էր անվանել։ «Դա կարող է բացասաբար անդրադառնալ տեղեկատվության ազատ հոսքի վրա»,-գրել էր Դեզիրը Twitter-ի իր էջում:
Այդուհանդերձ, սպառնալիքների պատճառով 2020 թ․-ի հունվարի 1-ից Sputnik Էստոնիան աշխատում էր արտակարգ ռեժիմով, իսկ ավելի ուշ դադարեցրեց աշխատանքը: Աշխատակիցները ստիպված եղան խզել պայմանագրերը Sputnik Էստոնիայի հետ։
Գործակալության գլխավոր խմբագիր Ելենա Չերիշևան բազմիցս ասել է` այս օրինակը ցույց տվեց, որ Էստոնիայում խոսքի ազատության սկզբունքների ակնհայտ խախտումներ կան: 2021 թ․-ի փետրվարին Չերիշևան Sputnik Էստոնիայի մյուս նախկին աշխատակիցների հետ նոր նախագիծ գործարկեց՝ Sputnik Meedia-ն։