Ապագայի նյութը. Ռուսաստանը պատրաստ է ածխածնի մանրաթել ուղարկել Հայաստանի գործարաններին

Ռուսական «Ռոսատոմ» կորպորացիայի կազմի մեջ մտնող Umatex ընկերությունն արդեն տիրապետում է ածխածնային մանրաթելի արտադրության տեխնոլոգիային և այժմ մատակարարման նախնական բանակցություններ է վարում հայկական ինժեներական ընկերությունների հետ (Հայաստանում ՌԴ առևտրային ներկայացուցչության աջակցությամբ)։ Այս մասին Sputnik Արմենիան զրուցել է ընկերության փոխտնօրեն Սեմյոն Կիշիլովի հետ։  

- Այն եզակի հատկություններ ունի կոմպոզիտային նյութերի արտադրության համար։ Այդ մանրաթելը գրեթե ամբողջությամբ կազմված է ածխածնի ատոմներից, ինչի շնորհիվ  շատ ամուր է։ Պատկերացրեք, որ այն 4-5 անգամ ավելի ամուր է պողպատից և երեք անգամ ավելի թեթև` ալյումինից։ Այն նաև շատ դիմացկուն է կոռոզիայի և այլ վնավածքների նկատմամբ և դիմանում է ջերմաստիճանի մեծ տատանումներին` առանց դեֆորմացվելու և կորցնելու իր հատկանիշները։

- Այս հարցում առաջամարտիկը տիեզերական արդյունաբերությունն էր, որին, բնականաբար, միշտ  անհրաժեշտ էին թեթև և ամուր նյութեր։ Հիմա ածխածնի մանրաթելի հիմքով կոմպոզիտային նյութերն օգտագործվում են մեքենաների, նավերի, ինքնաթիռների շինարարության մեջ։ Օրինակ` ռուսական МС-21 ինքնաթիռի նոր մոդելը 30 տոկոսով կազմված է կոմպոզիտային նյութերից. դրանք հատկապես  շատ են կիրառվում թևերի և պոչի հատվածներում։

Ինչ վերաբերում է ավտոմեքենաներին, ապա այստեղ ածխածնային կոմպոզիտները ևս լայնորեն օգտագործվում են այն պարզ պատճառով, որ էապես նվազեցնում են մեքենայի քաշը։ Շնորհիվ դրա այն շատ ավելի քիչ վառելիք է ծախսում, ինչպես նաև` ավելի թեթև ղեկավարվում։ Սա վերաբերում է ոչ միայն մեքենայի կորպուսին, այլև գազաբալոններին։

Մեկ այլ հեռանկարային ուղղություն է էներգետիկ ոլորտը, հատկապես ատոմային և քամու էներգետիկան։ Օրինակ` այդ մանրաթելից արտադրում են ուրանի հարստացման համար նախատեսված տարողություններ (ցենտրիֆուգաներ)։ Նախկինում դրանք արտադրվում էին ալյումինից, բայց պարզվեց, որ ածխածնային մանրաթելն ավելի թեթև է և ամուր։

-Այն արդեն լայնորեն կիրառվում է նոութբուքերի, սմարթֆոնների պարագաների, կահույքի, երաժշտական գործիքների և մեզ շրջապատող շատ այլ իրերի համար։ Այս նոր նյութը նաև թեթևացրել է մարզիկների կյանքը, ընդ որում` բուն իմաստով. դրանից կարելի է արտադրել թեթև և ամուր հեծանիվներ, դահուկներ և սնոուբորդեր, թենիսի ռակետներ, հոկեյի մականներ, անգամ ձկան կարթեր։ Սա ածխածնային մանրաթելից արտադրվող ապրանքների մի փոքր մասն է միայն։

-Այսպիսի հեռանկարային նյութերի արտադրությունը շատ կարևոր է կազմակերպել կայուն և երկարաժամկետ հիմքերով։ Եթե Հայաստանում ձևավորվեն արտադրության տեղայնացման բարենպաստ պայմաններ (ավելանա տեղական արդյունաբերության պահանջարկը, իսկ արտադրությունը ռազմավարական նշանակություն ստանա երկրի համար), ապա կարծում եմ` այդպիսի արտադրության հարցը կլինի շատ արդիական, և UMATEX–ը շահագրգիռ կերպով կդիտարկի այդպիսի հնարավորություն։

-Սկոլտեխի հետ մենք ձևավորել ենք կայուն համագործակցություն մի շարք խնդիրների շուրջ` կապված կոմպոզիտային կոնստրուկցիաների նախագծման և հաշվարկների հետ։ Արտյոմ Օհանովի հետ քննարկում ենք մի շարք խնդիրներ` նրա լաբորատորիայի հնարավորությունները առավելագույնս օգտագործելու համար։