ԵՐԵՎԱՆ, 24 մայիսի - Sputnik. Հայաստանի գիտության ու տեխնոլոգիաների հիմնադրամը (FAST) մայիսի վերջին ստարտափերի հերթական ընտրություն կանցկացնի: Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում տեղեկությունը հայտնեց հիմնադրամի համահիմնադիր, ռուսաստանցի գործարար Արթուր Ալավերդյանը։
Հիմնադրամի հիմնադիրները նաև բարձր տեխնոլոգիաների նախագծերի ներդրողներ են: Դրա համար հիմնադրամի շրջանակում ստեղծվել է Stan ներդրողների ցանցը (Science and Technology Angels Network)։ «Հրեշտակներ» են անվանում այն ներդրողներին, որոնք ներդրումներ են անում նախագծերի վաղ փուլում ու նաև աջակցում են խորհրդակցություններով զարգացման մոդելի ու շուկաների որոնման հարցում, գործարար կապեր են հաստատում նորեկների համար, օգնում են կառավարման հարցում, օրինակ, տնօրենների խորհրդում։
Աջակցելու համար ընտրում են ծրագրեր, որտեղ մշակողները ստեղծում են իրենց գիտական կամ ինժեներական նոու-հաուն։ Առաջնային ուղղությունների թվում են արհեստական բանականությունը, ներառյալ մեծ տվյալները (big data) ու մեքենայական ուսուցումը (machine learning), ինչպես նաև կենսատեխնոլոգիաները, նյութագիտությունը, ռոբոտատեխնիկան ու վերականգնվող էներգետիկան:
«Իսկ այստեղ մենք դիտարկում ենք նաև այլ ոլորտների նախագծերը, եթե հետաքրքիր բան կա։ Այսինքն՝ մեզ համար կարևոր է ոչ թե զուտ կոմերցիոն հեռանկարը, այլ դրա գիտական կամ տեխնոլոգիական կորիզը», - ասաց Ալավերդյանը։
Գյումրիում էկո թաղամաս կստեղծվի. լուսանկարներ
Ցանցը գործում է շուրջ երեք տարի, ու այդ ընթացքում դիտարկել է ավելի քան հարյուր ծրագրեր։ Յուրաքանչյուր երեք ամիսը մեկ դիտման (pitching) են հավաքում 10-15 ծրագիր, որոնցից ընտրում են առնվազն մեկ-երկուսը։ Դրանից հետո ներդրողներից մեկը սկսում է ուսումնասիրել նախագիծը, քննարկում է դրա մանրամասները, ապա մյուս ներդրողներին դրա հեռանկարների մասին եզրակացություն է ներկայացնում:
Ցանցն արդեն ներդրում է արել ավելի քան 10 նախագծերի մեջ, ներդրումների ընդհանուր գումարը մի քանի հարյուր հազար դոլար է։ Հիմնականում դրանք հայաստանյան նախագծեր են, կան նաև սփյուռքահայ թիմեր, իսկ կա մեկ նախագիծ, որը մասնակցել է մրցույթին ու հիմնադրվել է Հայաստանում, բայց ոչ հայերի կողմից։
Stan ցանցի նախագծերից մեկը Advanced Solutions Center-ն է (Առաջադեմ լուծումների կենտրոն), դա յուրահատուկ «ստարտափերի ֆաբրիկա» է, որտեղ ներդրողները ստեղծում են դրանք՝ մշակողների ներգրավելով: Նման «աստղերի ֆաբրիկաները» վերջին 10 տարիներին տարածում են ստացել ամբողջ աշխարհում, ու STAN-ն ուզում է նման նախագիծ հիմնել նաև Հայաստանում:
«Մենք վարձում ենք գիտնականների, հայթեք ձեռնարկատերերի, հետո նրանք սկսում են քննարկել և ընտրել գաղափարները։ Դրանցից ոմանք հեռանկարային նախագծի են վերածվում», - նշեց նա։
Հայկական «ֆաբրիկայից» արդեն երկու նման ստարտափ է դուրս եկել. մեկն արդեն ներդրումներ է ստացել, երկրորդը հերթական դիտարկմանը կներկայացվի մայիսի վերջին։
«Մենք ուզում ենք հնարավորինս շատ նախագծեր գտնել ու քննարկել, այդ ժամանակ հաջողված նախագծերն էլ ավելի շատ կլինեն», - ընդգծեց Ալավերդյանը:
Ներդրողների ցանցի մեջ արդեն շուրջ 50 հայ գործարար կա ամբողջ աշխարհից, այդ թվում Ռուբեն Վարդանյանն ոու Նուբար Աֆեյանը: