Հայաստանում դպրոցականը հին ձեռագրերի տառատեսակը էլեկտրոնայինի ձևափոխող ծրագիր է ստեղծել

Հայկական հնագույն ձեռագրերը, մագաղաթներն այժմ կարելի է 15 վայրկյանում տպագիր տեքստի վերածել և վերծանել։ Հենց այդքան է յուրաքանչյուր էջն ընթերցելու համար պահանջվում դպրոցական Գոռ Գրիգորյանի ստեղծած եզակի ծրագրով։
Sputnik

Դպրոցական Գոռ Գրիգորյանը ստեղծել է եզակի ծրագիր, որը կարդում է գրաբարով տեքստերը և հաշված վայրկյանների ընթացքում շարադրում դրանք տպագիր տեսքով: Գրիգորյանին ծրագիրը մշակելու համար մի քանի ամիս է պահանջվել. այն ճանաչում է տեքստը մինչև 84 տոկոս ճշգրտությամբ:

Հայաստանում դպրոցականը հին ձեռագրերի տառատեսակը էլեկտրոնայինի ձևափոխող ծրագիր է ստեղծել

Գրիգորյանն առաջիկայում պատրաստվում է կատարելագործել այն և հասցնել 90% ճշգրտության։ Sputnik Արմենիայի թղթակցի հետ զրույցում նա նշեց, որ հենց այդ ուղղությամբ է աշխատում։

Մի փոքր` տղայի մասին

Գոռը 16 տարեկան է, նա «Թումո» ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոնի շրջանավարտ է, այժմ աշխատում է որպես ծրագրավորող և սովորում է Մոսկվայի Մ. Վ. Լոմոնոսովի անվան պետական համալսարանի մասնաճյուղին կից Ա. Հ. Երիցյանի անվան ավագ դպրոցում:

Գոռի մոտ մի քանի տարի առաջ մտահղացում է առաջացել ստեղծել մի ծրագիր, որը կարող է մեկ հպումով վերծանել ձեռագիրը։

«Մենք դպրոցի դասեր էնք անում Մատենադարանում։ Այն ժամանակ հասկացա, թե ինչ հարուստ պատմություն ունենք, և որ այն միայն թղթի վրա է, որը կարող է կորչել, կամ ժամանակի ընթացքում դրա տեքստը անընթեռնելի կարող կդառնալ։ Այսպես է առաջացել հատուկ ծրագիր ստեղծելու գաղափարը, որը թույլ կտա ամեն ինչ տեղափոխել թվային ֆորմատ և պահպանել ապագա սերունդների համար», - ասաց Գոռը։

Հարմար առիթ եղավ երկու տարի առաջ կենտրոնում դասերի ժամանակ, երբ ուսանողներին սովորեցնում էին ձեռագրերի վերծանմամբ զբաղվող նեյրոցանց ստեղծել։ Գոռն այն ժամանակ որոշեց ստեղծել դրա կատարելագործված տարբերակը։

Կարդում է գրաբարով

Ծրագիրն իրենից ներկայացնում է արհեստական բանականություն, որին սովորեցրել են գրաբարի տառերը։ Այժմ այն կարող է վերծանել միայն այս տառատեսակը: Արհեստական ինտելեկտը հիմա աշխատում է մինչև 84 տոկոս ճշգրտությամբ։

Հայաստանում դպրոցականը հին ձեռագրերի տառատեսակը էլեկտրոնայինի ձևափոխող ծրագիր է ստեղծել

«Դա լավ ցուցանիշ է, սակայն խնդիրներ են առաջանում։ Մասնավորապես՝ ծրագիրը միշտ չէ, որ հասկանում է կետադրական նշանները։ Միջինում յուրաքանչյուր ֆայլ, ձեռագրի մի էջ, կարդացվում է 15 վայրկյանում»,-բացատրեց Գոռը։

Նա նշեց, որ ամենադժվարն ինտելեկտը հնագույն հայկական տառատեսակին սովորեցնելն է։ Գործընթացը բարդանում էր այն հանգամանքից, որ տեքստերը գրվել են ձեռքով և, բնականաբար, տարբերվում են մեկը մյուսից։ Ծրագիրը միշտ չէ, որ կարողանում է ճիշտ տառն ընտրել, հաճախ դրանք նման են լինում։ Արդյունքում լուծվեց նաև այդ խնդիրը։

Հայաստանում դպրոցականը հին ձեռագրերի տառատեսակը էլեկտրոնայինի ձևափոխող ծրագիր է ստեղծել

Առավելագույն ճշգրտության հասնելու համար Գոռը երեք ամիս ամեն օր ուղղումներ էր մտցրել, ձեռքով վերծանել մագաղաթները։ Դրանից հետո նա ստեղծել է հատուկ ալգորիթմ, որը թույլ է տալիս մեծ ճշգրտությամբ կարդալ թերթից։

Ապագայի ծրագրերը

Գոռը վստահ է, որ ծրագիրը շատ արագ կլրամշակի և կկատարելագործի: Դրանից հետո նա պատրաստվում է նվիրել այն Մատենադարանին և տեղադրել բաց տիրույթում։ Շուտով հասանելի կլինի նաև ծրագրի բջջային տարբերակը։

Հայաստանում դպրոցականը հին ձեռագրերի տառատեսակը էլեկտրոնայինի ձևափոխող ծրագիր է ստեղծել

Այժմ Գոռն աշխատում է մեկ այլ ստարտափի վրա, որը կոչվում է MyDoc։ Այն թույլ կտա հիվանդներին կապ հաստատել բժիշկների հետ ոչ միայն Հայաստանում, այլև արտասահմանում։ Հավելվածը հիվանդներին թույլ կտա գտնել անհրաժեշտ մասնագետի, գրանցվել նրա մոտ, ծանոթանալ նրա վարկանիշին: Եվ հակառակը, բժիշկը կարող է ընտրել հիվանդին` հիմնվելով հիվանդության բարդության ու տեսակի վրա։

Ապագայում Գոռը մտադիր է շարունակել զբաղվել իր սիրած գործով և հետաքրքիր ծրագրեր ստեղծել։

Հայաստանը կարողացել է պահպանել իր մասնագետներին. Նիկոլայ Կոմլև