Դավիթ Գալստյան, Sputnik Արմենիա
Արմավիրի մարզի Նորակերտ համայնքի բնակչին դեռ 1990-ականների պատերազմից հետո խոստացան լուծել բնակարանի հարցը։ 2020-ի պատերազմից ու վիրավորում ստանալուց հետո նա ամեն օր մտածում է, թե որտեղ է գիշերելու:
Գլխում երկու բեկոր
Արցախում վերջին պատերազմի ժամանակ Լավրենտը գլխի երկու բեկորային վնասվածք է ստացել, բարեբախտաբար ողջ է մնացել։ Բեկորներից մեկը հանել են, երկրորդին բժիշկները չեն ցանկանում ձեռք տալ։
«Օրերս հիվանդանոցում զննեցին, դեղորայք նշանակեցին։ Պետք է 10-15 օր դեղ խմեմ։ Ինչ վերաբերում է բեկորին՝ բժիշկներն ասում են՝ կարող է ավելի վատանալ, ավելի լավ է թող մնա»,- ասում է Լավրենտը։
Նա գանգատվում է, որ վնասվածքի հետևանքով մեկ ականջը չի լսում, գլուխը և ուսն ուժեղ քոր են գալիս։ Նշանակված դեղորայքն էլ ինքը պետք է գնի։
Նա չի կարողացել փոխհատուցում ստանալ, ասել են, որ պետք է գոնե մեկ օր հոսպիտալում պառկած լիներ։ Բայց նա փորձում էր ընկերների մոտ առաջնագիծ գնալ ու Մարտակերտի հոսպիտալում ընդամենը մեկ ժամ է մնացել։ Փախել է, երբ զգացել է, որ հանգստացնող դեղից հետո քունը տանում է։
Սակայն, նրա խոսքով, դա կարևոր չէ, քանի որ «ես փողի համար չէի կռվում, կամավոր էի գնացել»։
Տունն ու ընտանիքը
Այժմ Լավրենտը (ինքն իրեն Լալո է անվանում) գրեթե չի շփվում ընտանիքի հետ։ Կինն ու որդին Ռուսաստան են մեկնել աշխատելու, աղջիկներն ամուսնացել-գնացել են։ Միայն ավագ դստեր հետ է շփվում։
Նա երբեք սեփական տուն կամ հող չի ունեցել, հիմնականում վարձով է ապրել: Երկհարկանի հայրական տանն ապրում են եղբայրն ընտանիքի հետ, երկրորդ՝ մահացած եղբոր ընտանիքն ու նրա մայրը։ Երբեմն ապրում է աներոջ ու զոքանչի տանը, երբեմն՝ ծանոթների մոտ, երբեմն գիշերն անցկացնում է մեքենայում, իսկ նրա սեփական մեքենան այրվել է պատերազմից հետո:
Գյուղապետարանը նրան (ոչ պաշտոնապես) հատկացրել է մի փոքրիկ քարքարոտ հողակտոր, որտեղ նա մեկ այլ կամավորից վերցրած վագոն է բերել Ժանգոտած տնակում ոչինչ չկա, հիմա հաճախ այստեղ է քնում՝ քնապարկի մեջ։
«Այսպես էլ ապրում եմ։ Երբեմն հորական տուն եմ գնում, հարսիցս մի բաժակ թեյ եմ խնդրում։ Խմում գնում եմ», - ասում է Լավրենտը։
Նա ծայրը ծայրին է հասցնում ժամանակավոր աշխատանքով, բայց գնալով ավելի քիչ աշխատանք է հանդիպում։ Լալոն խոստովանում է, որ վերջին շրջանում «իրեն էլ դուր չի գալիս», բայց սկսել է խմել։ Քանի որ անելու բան չկա, ու երբեմն մեկի հետ խմելը ուտելու առիթ ու հնարավորություն է։
Աշխատում է աներոջ ու զոքանչը տուն չգնալ, ասում է, որ իրեն անհարմար է զգում, հատկապես, երբ հարբած է լինում։
Ասում էին՝ «ամեն ինչ լավ կլինի»
Նրան տարիներ շարունակ խոստացել են, որ բնակարանի հարցը կլուծվի։ 7-8 տարի առաջ Երևանի քաղաքապետարանում նրան, որպես պատերազմի մասնակից, առաջարկեցին (չգիտի, թե կոնկրետ ով, բայց նույնպես պատերազմի մասնակից էր) 50 հազար դոլար հատկացնել տան համար, բայց նա պետք է 20 հազար դոլար «ատկատ» վերադարձներ։
Սիրիահայը Մարտակերտն ազատագրում էր դեռ 90-ականներին. այսօր նրան ուզում են վտարել տնից
«Հարցրեցի՝ ինչի՞ համար, ինչո՞ւ այդ 20 հազարը պետք է ձեզ մնա, մի երկու «քաղցր» խոսք ասացի ու մեկնեցի Ռուսաստան», - ասում է Լավրենտը:
Ռուսաստանում գործերը չդասավորվեցին, վերադարձավ՝ ամեն ինչ նորից սկսելու որոշմամբ։ Սակայն պարտքերը, կորոնավիրուսն ու պատերազմը խառնեցին բոլոր ծրագրերը։
Աշխատող մարդ է
Նորակերտ համայնքի ղեկավարի պաշտոնակատար Սերժիկ Հակոբյանի խոսքով՝ հաշվի առնելով Լավրենտի մասնակցությունը պատերազմում, համայնքը փորձել է թեկուզ ինչ-որ օգնություն ցուցաբերել, բայց կարողացել է միայն մի փոքր հողատարածք հատկացնել։
Նորմալ մարդ է, կռված տղա, բայց ոչինչ չունի։ Մեր համայնքն այնքան հարուստ չէ, ինչով կարողացանք օգնեցինք, հող տվեցինք, որ գոնե տնակ դնի»,- ասաց Հակոբյանը։
Հակոբյանի խոսքով՝ Լավրենտը ջանասեր է ու երբեք չի խուսափում աշխատելուց։
Հիմա Լավրենտն ամեն օր բախվում է մի հարցի՝ որտե՞ղ գիշերել։ Մի օր նա նույնիսկ խնդրել էր իրեն պահել ոստիկանության բաժանմունքում՝ մի քանի օրով…