ԵՐԵՎԱՆ, 27 ապրիլի -Sputnik. Տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը Հայաստանում այս տարվա հունվար– մարտ ամիսներին դեռ չի հասել 2020թ–ի հունվար-մարտի ցուցանիշին։ Այս են վկայում ՀՀ վիճակագրության կոմիտեի հրապարակած թվերը, որոնց համաձայն, 2021թ–ի տնտեսական զարգացումը դեռ 2 տոկոսով հետ է 2020թ–ի մակարդակից։
Տնտեսագետ Վահագն Խաչատրյանը, սակայն, լավատես է։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում նա համոզմունք հայտնեց, որ արդեն ապրիլ ամսվա ցուցանիշներով հայաստանյան տնտեսությանը կհաջողվի ոչ միայն հասնել, այլև անցնել 2020թ–ի հունվար- ապրիլ ամիսների ցուցանիշները։
«Այս պայմաններում (իհարկե, եթե արտակարգ որևէ իրադարձություն տեղի չունենա, ֆորսմաժորային իրավիճակներ չլինեն) այդ աճն արդեն երևում է»,– ասաց Խաչատրյանը։
Տնտեսագետին ավելի շատ անհանգստացնում է ոչ թե տնտեսական աճի բուն ցուցանիշը, այլ դրա որոշ բաղադրիչներ։ Օրինակ` գների աճը։ Պաշտոնական տվյալներով` մարտին սպառողական գները բարձրացել են 5.2, արդյունաբերական արտադրանքի գները` 7.1 տոկոսով, այն դեպքում, երբ ԿԲ–ն 2021–ի համար գնաճի առավելագույն շեմ է սահմանել 4...+-1.5 տոկոս։
Վահագն Խաչատրյանի դիտարկմամբ` այս ցուցանիշով Հայաստանն արդեն վտանգավոր կրիտիկական սահմանում է։
«Եթե առանձնացնում ենք պարենային ապրանքները ընդհանուր սպառողական ու արդյունաբերական ապրանքներից, ապա միայն պարենային ապրանքների գներն արդեն շուրջ 9 տոկոս են։ Եվ սա արդեն խնդիր է Կենտրոնական բանկի ու կառավարության համար, և համապատասխան միջոցներ պետք է ձեռնարկվեն, որպեսզի կարողանան այդ գների ազդեցության հանգամանքը չեզոքացնել»,– ասաց Խաչատրյանը։
Տնտեսության վերականգնման հերթական ազդակն ենք ստացել. Փաշինյան
Կենսական կարևոր ապրանքների գնաճի ֆոնին Հայաստանում միաժամանակ կրճատվել են նաև բնակչության եկամուտները։ Պաշտոնական վիճակագրության համաձայն` նվազել են հատկապես մասնավոր ոլորտի աշխատավարձերը։ Եթե հունվարին դրանք միջինում կազմել են 206 451 դրամ, ապա փետրվարին եցել են 203 807 դրամ։
Պետական ոլորտում աշխատավարձերը, հակառակը, աճել են` 164 252 դրամից հասնելով 166 818 դրամի։ Աճը, սակայն համատարած չէ և մեծապես պայմանավորված է նվազագույն ու բազային աշխատավարձերի բարձրացմամբ։
Մասնավոր ոլորտում աշխատավարձերի նվազումը տնտեսագետը մեկնաբանում է կորոնավիրուսային ճգնաժամի առաջացրած բացասական հետևանքներով։
«Չմոռանանք, որ մեզ մոտ դեռևս երկու բնագավառ կա, որոնք ուշքի չեն եկել այդ շոկից։ Խոսքը տուրիզմի և հյուրանոցային տնտեսության հետ առնչվող սպասարկման ոլորտների մասին է։ Այս բնագավառները դեռևս գտնվում են խորը ճգնաժամի մեջ, նույնիսկ եթե շատ քիչ աշխուժություն կա, դա դեռ չի նշանակում, որ դրանք վերականգնվել են։ Այդ բնագավառների աշխատողներից շատերը հարկադրված արձակուրդ են գնացել, մի մասը նույնիսկ աշխատանքից ազատվել են։ Սրանով էլ պայմանավորված է հատկապես մասնավոր սեկտորում աշխատավարձերի նվազումը»,– ասաց Խաչատրյանը։
Գործազրկության, եկամուտների նվազման խնդրից բացի, կորոնավիրուսն ինչպես ամբողջ աշխարհում, այնպես էլ Հայաստանում, նաև աղքատության աճի պատճառ է դարձել։ Վահագն Խաչատրյանը հիշեցնում է, որ եթե 2019թ–ին (մինչև համավարակը) Համաշխարհային բանկի հաշվարկով Հայաստանում աղքատ էր յուրաքանչյուր 4-րդ մարդը, ապա 2020թ–ի զեկույցով աղքատությունը թերևս կհասնի արդեն 30 տոկոսի, ինչը նշանակում է, որ աղքատության գծից ներքև կհայտնվի արդեն յուրաքանչյուր 3-րդ քաղաքացին։
Այդուհանդերձ, Վահագն Խաչատրյանը լավատես է ու կարծում է, որ իրավիճակը դեռ անհուսալի չէ։ Նրա համոզմամբ` 2020թ–ից սկսած կառավարության իրականացրած հակաճգնաժամային ծրագրերը ևս նպաստել են, որ ճգնաժամը շատ չխորանա։ Իսկ դրանք այսօր էլ ընթացքի մեջ են, ու, տնտեսագետի դիտարկմամբ, շարունակում են արդյունք տալ։