Մաքսիմ Սոկոլով, ՌԻԱ Նովոստի
Կանցլեր Անգելա Մերկելը ելույթ է ունեցել ԵՄ դիվանագիտական գերատեսչությունների ղեկավարների խորհրդակցության արդյունքների ամփոփման ժամանակ և ասել, որ համաձայնության են եկել պատվաստման վկայական սահմանելու անհրաժեշտության շուրջ. առանց վկայականի չի թույլատրվի ԵՄ մուտք գործել: Համաձայնությունն առայժմ սկզբունքային է, նախագիծը մանրամասն կներկայացվի երեք ամսից։
Ռուսական ասացվածք կա՝ «Սատանան մանրուքների մեջ է»: Այս դեպքում դա վերաբերում է նաև պատվաստում ստացածի անձնագրին։
Անհասկանալի է, թե ինչպես պետք է վարվեն մարդիկ, որոնք պատվաստումների հակացուցումներ ունեն։ Քիչ թե շատ հասկանալի է ժամանակավոր հակացուցումների դեպքերը, օրինակ` եթե մարդը նոր է ապաքինվել կորոնավիրուսից: Ինչպես այլ վարակիչ հիվանդություններից հետո, այս դեպքում նույնպես բավական է սպասել ու հետո հանգիստ պատվաստվել: Բայց չէ՞ որ կան նաև մշտական, խրոնիկ հիվանդություններ: Ու ինչպե՞ս պետք է վարվեն այդպիսի հիվանդություններ ունեցողները։ Խրոնիկ հիվանդությունները ծանր են, և հիվանդները շուտով կմեռնեն: Ստացվում է` չկա մարդ, չկա խնդիր։ Եվ ընդհանրապես ծանր խրոնիկ հիվանդություններ ունեցող մարդիկ ի՞նչ գործ ունեն Եվրոպայում։
Սակայն դրանով ամեն ինչ չի սահմանափակվում։
Աշխարհում հիմա շատ պատվաստանյութեր կան ու հավանաբար ավելի շատ կլինեն, և ո՞ր դեղերով պատվաստումներն են ԵՄ-ական վկայագիր ստանալու իրավունք տալու:
Ռուսաստանում գրանցվել է կորոնավիրուսի դեմ երրորդ`«ԿովիՎակ» պատվաստանյութը
Եվրատլանտյան եռյակի հետ (Pfizer / BioNTech, Moderna, AstraZeneca) բյուրոկրատական խոչընդոտներ երևի չեն լինի:
Սակայն ռուսական («Սպուտնիկ-V» և «ԷպիՎակԿորոնա) ու չինական (Sinovac Biotech, CanSino Biologics, CNBG – Sinopharm) պատվաստանյութերի դեպքում հարցը կարող է բարդանալ։ Դրանք որքան ասես բուժիչ կարող են լինել, բայց քանի դեռ Բրյուսելի վերահսկիչ մարմինները պաշտոնապես չեն հաստատել, դրանցով պատվաստված քաղաքացիները, ամենայն հավանականությամբ, սահմանն անցնելու համար անհրաժեշտ հավաստագիր չեն ստանա։ Քանի որ ոչ ժողովրդավարական ծագման պատվաստանյութի կազդուրիչ հատկությունների կամ վնասակարության հարցը ոչ միայն բժշկական է, այլև քաղաքական:
Իսկ թե ինչ է ստացվում, երբ գործին խառնվում է քաղաքականությունը, այսինքն ՝ «ժողովրդավարության առաջխաղացումը vs տոտալիտարիզմի հարձակումը», մենք տեսնում ենք «Հյուսիսային հոսք–2»-ի օրինակով, երբ ռուսական ածխաջրածինն ավելի վտանգավոր է դառնում, քան «Ցիկլոն-Բ»-ն։ Ինչպես ասում են, եթե երկրաչափական տեսությունները կապ ունենային մարդկանց շահերի հետ, դրանց պատճառով պատերազմներ կլինեին։ Իսկ եթե ոչ ժողովրդավարական ծագման պատվաստանյութը չճանաչելով հնարավոր է օտարերկրյա տերությանը տհաճություն անել, ինչո՞ւ չանել։
Հատկանշական է Եվրահանձնաժողովի ղեկավար Ուրսուլա ֆոն դեր Լյայենի վերջին (փետրվարի 17) հայտարարությունը. «Ինչո՞ւ է Ռուսաստանը տեսականորեն այլ երկրներին առաջարկում միլիոնավոր դեղաչափեր, բայց դրա հետ մեկտեղ բավարար առաջընթաց չի գրանցել սեփական բնակչության պատվաստման գործում: Սա այն հարցն է, որը պետք է պատասխան ունենա»։
Պատվաստանյութերի դեֆիցիտը ստիպել է ԵՄ–ին ուշադրություն դարձնել «Սպուտնիկ V»–ին
Դժվար է ասել, թե ինչ է բավարար առաջընթացը։ Եվ տեղի՞ն է արդյոք, որ եվրոպացի պաշտոնյաները բարձրացնեն այդ թեման, երբ Եվրոպայում առաջընթացն ակնհայտորեն բավարար չէ։ Այլապես Հունգարիան «Սպուտնիկ» չէր գնի, և Չեխիան, Ավստրիան, Իտալիան չէին մտածի նույնը անելու մասին։ «Ի՞նչ են անում «Սպուտնիկը», երբ ամեն քայլափոխի «Պֆայզերի» պատվաստման կետեր կան։
Հնարավոր է, որ ֆրաու Ուրսուլան վրդովված է 19-րդ դարի վերջին հացի արտահանման պրակտիկայի վերարտադրումից՝ «թերսնված կմնանք, բայց կարտահանենք»։ Դժվար է ասել` այսօրվա առողջապահության նախարարությունը ճշգրտորեն հետևում է այն ժամանակվա ֆինանսների նախարար Վիշնեգրադսկու սկզբունքներին, թե ոչ: Իսկ ավելի դժվար է հասկանալ, թե դա ինչ կապ ունի ռուսական պատվաստանյութի արդյունավետության հետ։ Կա՛մ արդյունավետ է, կա՛մ ոչ։ Մինչդեռ Ռուսաստանի կողմից սեփական բնակչության պատվաստման հարցում բավարար առաջընթացի հասնելը դժվար թե Բրյուսելի գլխավոր հոգսը լինի։
Այլ բան է, երբ պետք է ռուսական պատվաստանյութն ամեն գնով անտեսել։ Մասնավորապես վիզայի տրամադրման համար դրանով պատվաստումը հիմք չհամարել։
Իհարկե, ամեն ինչ չէ, որ կախված է Ուրսուլայից ու նրա համախոհներից։ Բացի այն մարդկանցից, որոնք ցանկանում են խուսափել Ռուսաստանից՝ դրա համար օգտագործելով ցանկացած առիթ, ինչպես նաև պատրվակ։ Կան նաև այլ շահեր ունեցող խմբեր։
Օրինակ`թեև ռուսաստանցիների եկամուտները խիստ նվազել են, բայց ոչ այնքան, որ արտագնա զբոսաշրջությունն անհնար դառնա։ Իսկ եվրոպական շատ երկրներ (Իտալիա, Ֆրանսիա, Հունաստան.), որտեղ վարակի տարածումից առաջ զբոսաշրջությունն ապահովել է ՀՆԱ-ի 10-15 տոկոսն ու բնակչության զգալի մասի զբաղվածությունը, քնում ու տեսնում են, թե ինչպես են վերադառնում նախավարակային ժամանակներն ու ռուս զբոսաշրջիկների փողերը:
Կարելի է, իհարկե, եվրոպացիներին ոգևորել ընկեր Մ․Ա․Սուսլովի խոսքով՝ «Գաղափարախոսության հարցում չենք տնտեսում», այդ թվում ՝ վիզային սերտիֆիկացման առումով, բայց նման երկարաժամկետ քաղաքականությունը հղի է տարբեր անակնկալներով։
Այնպես որ այն հարցը, թե որ պատվաստանյութը երեք ամիս անց կհաստատի հայցողի հուսալիությունը՝ մուտքի արտոնագրի ստանալու համար, սուր վեճերի առարկա կդառնա ֆրաու ֆոն դեր Սուսլովի ու «ինչ ուզում է լինի, միայն թե աշխատի» մանր բուրժուական սկզբունքի կողմնակիցների միջև։
Սա առանձնացնում է պատվաստանյութը մյուսներից. մասնագետը նշել է Սպուտնիկ V–ի առավելությունը