ԵՐԵՎԱՆ, 14 դեկտեմբերի — Sputnik. Վերջին երկու ամսում դրամի փոխարժեքը դոլարի նկատմամբ զգալիորեն նվազել է, բայց առաջիկա օրերին կարող է աճել։ Արտարժույթի փոխարժեքների կանխատեսումը բարդ ու անշնորհակալ գործ է, բայց այս դեպքում պատճառը շատ պարզ է:
Դեկտեմբերի 20-ին լրանում է հարկերի վճարման ժամկետը։ Հարկերը, բնականաբար, վճարում են ազգային արժույթով, այնպես որ բիզնեսն այսպես թե այնպես կդիմի բանկերին կա՛մ արտարժույթը փոխանակելու, կա՛մ փոխառություն վերցնելու համար։ Նույնիսկ նրանք, ովքեր որոշակի պաշար ունեն, կհամալրեն այն։ Այսպես թե այնպես դրամի պահանջարկը տնտեսության մեջ կաճի, ինչը նշանակում է, որ դոլարի նկատմամբ դրամի փոխարժեքը կավելանա, և մասամբ կվերականգնվի նոյեմբերին գրանցված անկումը։
Այդ հավանականությունն ավելի մեծ է, քանի որ Հայաստանում դոլարի թանկացման համար օբյեկտիվ, զուտ շուկայական պատճառներ չկան։ Ապրանքների ներմուծումը չի ավելացել, նույնիսկ կրճատվել է (հունվար-հոկտեմբերի տվյալներով՝ գրեթե 15%-ով)։ Այսպիսով, դոլարի, եվրոյի ու ռուբլու առողջ, ոչ աժիոտաժային պահանջարկը տնտեսության մեջ սովորական մակարդակում է եղել, քանի որ ներկրված ապրանքներ ավելի քիչ են գնվել։ Հիմնականում դրամի փոխարժեքը նվազեց նոյեմբերի սկզբին բնակչության տագնապային տրամադրությունների պատճառով։ Մարդկանց զգալի մասը սկսեց իր խնայողությունները դրամից վերածել դոլարի։
Արցախը վերականգնելու համար Արցախում կորցրած տնտեսությունը պետք է տեղափոխել Հայաստան
Բայց հիմա, երբ գալիս է հարկ վճարելու ժամանակը, դրամի պահանջարկն աճում է։ Ընդ որում՝ այս անգամ կաճի ավելի շատ, քան նոյեմբերին, քանի որ հիմա պետք է վճարել ոչ միայն ամսական հարկերը (վարձու աշխատողների եկամտահարկ, ԱԱՀ և ակցիզ), այլև եռամսյակային հարկերը՝ շահութահարկի կանխավճարներն ու ռոյալթին (հանքերի վճարները բնօգտագործման համար)։ Այս ամենը տասնյակ միլիարդավոր դրամ է (վերահաշվարկով ՝ 200 և ավելի միլիոն դոլար)։ Ընդ որում՝ ձեռնարկությունները հարկերը ժամանակին վճարելու խթան ունեն, քանի որ ուշացման յուրաքանչյուր օրվա համար տուգանք է սահմանված (հարկի գումարի 0,04%-ը)։
Հիշեցնենք, որ վերջին երկուսուկես ամսում դրամի փոխարժեքը դոլարի նկատմամբ նվազել է 7 տոկոսով՝ մոտ 485-ից հասնելով 520 դրամի։
Իսկ նրանց համար մեկ է․ թուրքական լոլիկն առաջվա պես գալիս է Հայաստանի մեծածախ շուկաներ