ՌԱԴԻՈ

Ո՞րն է թուրքական և ադրբեջանական շուկաների բացման քաղաքական գինը

«Կովկաս» ինստիտուտի վերլուծաբան Հրանտ Միքայելյանը Sputnik Արմենիայի եթերում անդրադարձել է ՀՀ էկոնոմիկայի նորանշանակ նախարար Վահան Քերոբյանի տեսակետին, որն առնչվում է հետպատերազմյան տնտեսությունը զարգացնելու հեռանկարին։ 
Sputnik
Ո՞րն է թուրքական և ադրբեջանական շուկաների բացման քաղաքական գինը

Էկոնոմիկայի նախարարը Հանրային հեռուստաընկերությանը տված հարցազրույցում մասնավորապես նշել էր, որ բացվելու են թուրքական նավահանգիստները և ընձեռվելու են բազմաթիվ լավ հնարավորություններ։ Ըստ նրա` գուցեև բացվի Ադրբեջանի շուկան մեզ համար, և մեր շուկան` Ադրբեջանի համար։

Թուրքական ապրանքներից ազատված շուկայում «ձուկ բռնելու» հնարավորություններ կան. նախարար

Հրանտ Միքայելյանի դիտարկմամբ` հայտարարության քաղաքական ենթատեքստի առումով պետք է հիշել, որ դրանում կա կոնկրետ կետ, որի համաձայն` տարածաշրջանում բոլոր կոմունիկացիաները պետք է ապաշրջափակվեն, այդուհանդերձ դժվար է ակնկալել, որ Ադրբեջանն ու Թուրքիան կգնան այդ քայլին, քանզի նրանց կողմից նման արձագանք դեռ չկա։ 

«Ճանապարհների շրջափակումը Հայաստանի վրա ճնշում գործադրելու միջոց է, և իրավիճակը դժվար թե շատ արագ փոխվի, մանավանդ որ չկա որևէ հաշտություն, և Թուրքիայի ու Ադրբեջանի մոտեցումները Հայաստանի ու հայերի նկատմամբ չեն փոխվել։ Իսկ ինչ վերաբերում է տնտեսական ենթատեքստին, ապա կոմունիկացիաների ապաշրջափակումը թեև կարող է դրական ազդեցություն ունենալ մեր տնտեսության վրա, բայցևայնպես թուրքական սահմանի բացման հետ կապված հաշվարկները, որոնք ակտիվորեն ներկայացվում էին տասը տարի առաջ, ցույց տվեցին, որ առավելություններն այդքան էլ մեծ չեն կարող լինել»,– նշեց վերլուծաբանը։ 

Միքայելյանի կարծիքով` գուցե այդ դեպքում մեր ՀՆԱ–ն կավելանա կես տոկոսով, սակայն այդ դեպքում անհրաժեշտ է հասկանալ դրա քաղաքական գինը և մտածել պոտենցիալ վտանգների մասին։

Դրամի արժեզրկումը ոչ թե տնտեսական, այլ հոգեբանական հիմք ունի. Թունյան

Անդրադառնալով էկոնոմիկայի նախարարի լավատեսությանը` Միքայելյանն ընդգծում է, որ թուրքական ապրանքների ներմուծման արգելքը գործելու է կես տարով, և իշխանությունը կարող է այդ արգելքը չերկարաձգել ու իր կողմից լուծել խնդիրը, սակայն վերլուծաբանը հորդորում է չմոռանալ, որ Թուրքիան տնտեսության ոլորտում և հասարակության ներսում կարող է ազդեցիկ դիրքերի հասնել, ինչպես եղավ օրինակ Աջարիայում, հետևաբար այստեղ խոսքը վերաբերում է ոչ միայն օգուտներին, այլև՝ պրոբլեմներին։ 

«Թուրքական ապրանքների ներմուծման արգելքի պարագայում տեղական արտադրողը կարող է միայն մասամբ լրացնել 200-270 մլն դոլարի շրջանառության բացը։ Երբ գործում են պատժամիջոցներ, տեղական արտադրողը պետք է հասկանա պլանավորման հորիզոնը և օրինակ հինգ տարվա կտրվածքով ավելացնի իր հզորությունները, կատարի ներդրումներ, մինչդեռ կես տարվա տնտեսական արգելքի պարագայում առկա հզորությունները բավարար չեն լինի ցանկալի արդյունք ապահովելու համար»,– նշեց վերլուծաբանը։ 

Մնում է «Okul defteri»–ների էջերին, կամ ինչո՞ւ Թուրքայի տնտեսությունն այլևս «չի ձգում»

Միքայելյանի գնահատմամբ` թեև տեղական արտադրողն ամբողջության չի կարող լրացնել բացը, բայց երբ կառավարությունը սերտորեն աշխատի արտադրողների հետ, տա հնարավորություններ ու արտոնություններ, այդ դեպքում գուցե դրությունը շահեկանորեն կփոխվի։