Ռուսաստանի ու Արևմուտքի հարաբերությունները հասել են անկման նոր մակարդակի․ ՌԴ արտգործնախարարը ասել է, որ եթե Եվրոպան նորմալ երկխոսություն չի ուզում, ապա մենք կարող ենք դադարել շփվել դրա ղեկավարների հետ։ Հենց այդպես։
«Վերջին քսան տարիների ընթացքում մեզ մոտ միշտ սեփական արժանապատվության զգացողություն է եղել։ Սակայն մարդիկ, որոնք Արևմուտքում պատասխանատու են արտաքին քաղաքականության համար, չեն հասկանում փոխհարգալից խոսակցության անհրաժեշտությունը։ Երևի պետք է ինչ-որ ժամանակով դադարեցնենք նրանց հետ շփվել»։
Վերջերս Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենը խոսել է այն մասին, որ կարևոր է հրաժեշտ տակ պատրանքին, թե ներկայիս ղեկավարության օրոք Ռուսաստանը կարող է վերականգնել Եվրամիության աշխարհաքաղաքական իր գործընկերոջ կարգավիճակը։ Լավրովը նշել է, որ դա «շատ լուրջ հայտարարություն է Եվրահանձնաժողովի գերագույն անձի կողմից»։
Ռուսաստանի հանդեպ Եվրոպայի նման վարքագիծը ձեռնտու չէ հենց իրեն՝ Եվրոպային, բաց ինչ արած, եթե նրանց խելքն ու աշխարհաքաղաքական ինքնուրույնությունը չեն բավարարում։ Ռուսաստանը չի կարող ԵՄ ղեկավարների գլուխներում ներդնել իր պատկերացումները ձեռնտու աշխարհակարգի (այդ թվում նաև Եվրամիության համար) մասին։ Բայց Ռուսաստանը կարող է հայտարարել, որ նրանք այդ տոնով չեն խոսելու․ եթե չեք ուզում շփվել հարգալից ու հավասարը հավասարի պես, ուրեմն ընդհանրապես չենք շփվի։
Երկու անգամ զանգել ենք Պուտինին. Լավրովը 11-ժամյա բանակցություններից մանրամասներ հայտնեց
Այս մասին Սերգեյ Լավրովն ասել է երեքշաբթի «Վալդայ» ակումբի զեկույցի ներկայացման ժամանակ, իսկ չորեքշաբթի շարունակել է միտքը ռուսական երեք ռադիոկայաններին (այդ թվում՝ «Սպուտնիկ» ռադիոկայանին) տված հարցազրույցում։ Լրագրողները սկսել են ճշտումներ անել․ ինչպե՞ս թե՝ կդադարեցնենք շփվել։
Խոսքը տնտեսական հարաբերությունների մասին չէ, Լավրովը չի հավատում, որ դրանք կարող են փլվել։ Խոսքը քաղաքական երկխոսության մասին է, որն ի դեպ վերաբերում է ոչ միայն բուն ռուս-եվրոպական հարաբերություններին, այլև ընդհանուր առմամբ միջազգային գործերին, ներառյալ նաև կարևորագույն ճգնաժամային կետերը։ Բնականաբար․ Ռուսաստանը կպահպանի նման երկխոսությունը եվրոպական առանձին երկրների հետ, սակայն կարող է հրաժարվել երկխոսություն վարել Եվրամիության հետ։
Միտքն այն մասին, որ Ռուսաստանը չպետք է հաշվի առնի՝ ինչպես են իրեն գնահատում Արևմուտքում, նոր չէ ո՛չ երկրի քաղաքական ղեկավարության, ո՛չ էլ հասարակության համար։
Հիմա խոսքը դրա մասին չէ. Ռուսաստանն ամբողջովին վերականգնել է իր ինքնիշխանությունը, ընդ որում ոչ միայն համաշխարհային ասպարեզում, այլև, ինչն ավելի կարևոր է, հենց բուն Ռուսաստանում։ Խոսքը ոչ միայն երկրում կարգուկանոն հաստատելու ու իշխանության գործող ուղղահայացի, այլև ինքնուրույն, այդ թվում նաև աշխարհաքաղաքական, աշխարհայացքի վերադառնալու մասին է։
Սակայն Ռուսաստանի արտաքին քաղաքականության ու դրա հեղինակների հասցեին հաճախ կշտամբանքներ են հնչում այն մասին, որ Ռուսաստանը վատ է տարբերում իր շահերը, շատ երկչոտ է իրեն պահում, անընդհատ վկայակոչում է միջազգային իրավունքը։ Հարցազրույցի ընթացքում Լավրովին առաջարկում էին ավելի կոշտ գործել, ավելի հարձակողական լինել, եթե Արևմուտքը նեղում է Ռուսաստանին, թող Ռուսաստանն առաջինը դա անի, դադարի վկայակոչել միջազգային իրավունքը, բոլոր այդ ՄԱԿ-երը․․․
Լավրովը հակադարձեց․ «Ամեն դեպքում մենք քաղաքակիրթ մարդիկ ենք»։
Բաքուն ու Երևանը պետք է վերսկսեն բանակցությունները. Իտալիայի ԱԳՆ–ն` Ռուսաստանի դերի մասին
Իհարկե, եթե ուժ չկա, խոսում են իրավունքի մասին, բայց կա միայն ուժեղի իրավունք․․․ Ոչ․ հենց դա է հարցը, որ ուժեղի իրավունք այլևս չկա․ հին, արևմտյան աշխարհը հեռանում է, ԱՄՆ-ն (և ընդհանուր առմամբ Արևմուտքը) արդեն ուժ չունի ոչ միայն առաջնորդելու իր ժողովուրդին, այլև պարզապես պահպանել իր կարգավիճակը։ Հենց այդ պատճառով էլ Լավրովը հիշեցնում է, որ տեղի ունեցող խորը փոփոխությունների, ուժերի գլոբալ բալանսի վերաբաշխման հիմնական բովանդակությունը «ավելի ժողովրդավարական, բազմաբեևեռ աշխարհակարգի ձևավորման օբյեկտիվ գործընթացն է»։ Ընդ որում՝ Լավրովը կարծում է, որ այն կտևի մի ամբողջ ժամանակաշրջան, այսինքն խոսքը տասնյակ տարիների մասին է։
Պետք է դեմքը պարզ պահել, պատահական չէ, որ Լավրովը հիշեց պոկերի ու այն մասին, թե ով առաջինը աչքը կթարթի, ինչպես նաև որ պետք չէ տրվել սադրանքների։ Լավրովը, ինչպես և Պուտինը, շատ լավ են դա հասկանում։
«Սակայն ակնհայտ է, որ նրանք նենգ մրցակցության ու ոչ լեգիտիմ պատժամիջոցների միջոցով ցանկանում են հանել մեզ հավասարակշռությունից ոչ միայն Ռուսաստանի Դաշնության վրա գործադրվող ուղղակի հարձակումների միջոցով, այլև մեր սահմանների շուրջը իրավիճակը հավասակշռությունից հանելով ու թույլ չտալով, որ կենտրոնանանք կառուցողական գործերի վրա։ Այնուամենայնիվ վստահ եմ, որ պետք է մնալ միջազգային իրավունքի հողի վրա»։
«Միջազգային իրավունքի» մասին խոսքերը կարելի է փոխարինել «պահպանել հանգստություն, ռազմավարական հաշվարկ անել ու քոնը առաջ տանել»։
Ո՛չ Սերգեյ Լավրովին, ո՛չ Վլադիմիր Պուտինին չի կարելի թույլ աշխարհաքաղաքական խաղացող համարել, նրանք իրականությունից կտրված երազողներ չեն, նրանք համառորեն անցկացնում են արտաքին քաղաքականության այն գիծը, որը Ռուսաստանին իր ճիշտ տեղն է վերադարձնում։
Այո, նրանք սկսել են՝ վատ խաղաքարտեր ունենալով, բայց Ռուսաստանի միջազգային կշիռը կրկնակի աճել է, ինչը թեև իրականությունից չի կտրել ո՛չ Լավրովին, ո՛չ էլ Պուտինին։
Քանի որ ամեն ինչ սկսվում է հենց սեփական կարողությունների սթափ գնահատականից, իսկ սեփական գերազանցությանը հավատացածները սկսում են չարաշահել դա ու կորցնում են իրականության զգացողությունը՝ բաց թողնելով այն պահը, երբ նրանց ուժերը սպառվում են, հեղինակությունն էլ՝ խարխլվում։ Իսկ արժանապատվությունը հիմնված է սեփական ուժերը հասկանալու ու քեզանից առաջ անցած ճանապարհը հիշելու վրա ու ճակատագրի կողմից քո առջև դրված նպատակին հետևելու վրա։ Դա վերաբերում է և՛ մարդկանց, և՛ տերություններին։