Ինչու եմ այս թեմային անդրադառնում։ Ադրբեջանում, ըստ տարբեր լրատվամիջոցների, սկսվել է պահեստայինների անսպասելի հավաքագրումը և նույնիսկ ամենագնաց մեքենաներն են վերցնում դրանց տերերից և ուղարկում բանակի կարիքների համար։ Սակայն էստեղ տրամաբանական հարց է առաջանում՝ եթե ուզում ես անսպասելիորեն հարձակվել հակառակորդի վրա, արդյոք սկսում ես այդ հարձակման ակնհայտ նախապատրաստումը, թե՞ այս ամենը պարզապես բլեֆ է, հանրության աչքին թոզ փչելու փորձ։
Նախ այն մասին, թե ինչ է իրականում կատարվում Ադրբեջանում։ ԲիԲիՍի-ի թղթակիցը Բաքվից հաղորդում է կոնկրետ դեպքի մասին։ Պարզապես մեջբերեմ։ Երկուշաբթի օրը Ֆուադ անունով քաղաքացուն, որը 20 տարի առաջ ծառայել էր բանակում, զանգահարել են զինկոմիսարիատից և առաջարկել ներկայանալ՝ ուղղակի գրանցվելու համար։ Ֆուադի կինը՝ Սևդան պատմում է՝ «Նա գնաց զինկոմիսարիատ և անհետացավ։ Մինչև կեսգիշեր չգիտեի ինչ անել, տեղս չէի գտնում։ Վերջապես ամուսինս զանգահարեց և ասաց, որ իրեն տանում են հավաքի։ Սկզբից ասաց՝ ընդամենը 15 օրով են տանում, բայց հետո ուրիշի հեռախոսից զանգահարեց, ասաց, որ իրենը վերցրել են և հայտնեց, որ երկու ամսով են տանում», բրիտանական լրատվամիջոցին պատմել է Ֆուադի կինը։
Ինչպիսին էր կյանքն առանց անձնագրերի, կամ պատմությունը «եթե»-ներ չի ճանաչում
Անկեղծ ասեմ՝ միգուցե զարմանայի, եթե չլիներ սեփական փորձս։ Ախր տարիներ առաջ, երբ նոր էի զորացրվել Խորհրդային բանակից, նման բան ինձ հետ էլ է պատահել։ Կանչեցին զինկոմիսարիատից, ասացին գնում ենք Կիրովական մի քանի ժամով, այնտեղ կհանդիպեք հրամանատարներրի հետ ու անմիջապես էլ հետ կգաք Երևան։ Պահեցին Կիրովականում 15 օր։ Այն ժամանակ բջջային էլ չկար, որ ծնողներիս տեղեկացնեի։ Բայց չեմ ուզում խորանալ, դառնանք Բաքվում ստեղծված իրավիճակին։
Նույն ԲիԲիՍի-ն հայտնում է, որ հենց փողոցներում առգրավում են մարդկանց մեքենաները, որոնք հնարավոր է օգտագործել ռազմական նպատակներով, և տանում դրանք հատուկ կայանատեղեր։ Ներքին գործերի նախարարությունը բացատրում է՝ ոչ մի արտառոց բան էլ չկա, պարզապես ստուգելու են, թե որքանով են այդ մեքենաները համապատասխանում բանակի պահանջներին և վերադարձնելու են տերերին։ Սակայն, միևնույն է, այս ամենը հարուցել է հասարակ ադրբեջանցիների զայրույթը։ Նրանցից մեկը՝ Վագիֆը, սոցիալական ցանցերից մեկում գրել է. «Կարելի է ենթադրել, թե մեծահարուստների և բարձրաստիճան պաշտոնյաների երեխաները երթևեկում են հեծանիվներով։ Հենց նրանց շքեղ մեքենաներն առգրավեք»։
Պաշտպանության նախարարությունն էլ է փորձում փարատել ադրբեջանցիների մտահոգությունները՝ ո'չ համընդհանուր զորահավաք է հայտարարված, ո'չ էլ ռազմական դրություն։ Որևէ արտառոց բան չի կատարվում, սովորական հավաքներ են, որտեղ պահեստազորայինները կատարելագործում են իրենց ռազմական հմտությունները։ Սակայն դիտորդները փաստում են, որ այս ամենը սկսվել է այն բանից հետո, երբ մի քանի օր առաջ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հայտարարեց, թե Հայաստանը պատրաստվում է հարձակում գործել։ Շատ դժվար է պատկերացնել, թե ինչու պիտի հայկական կողմը որոշի լայնածավալ ռազմական գործողություններ ձեռնարկել Ադրբեջանի նկատմամբ։ Այսինքն՝ նպատակը որն է, եթե Արցախի շուրջ անվտանգության գոտի է ստեղծված և սահմանում ամեն ինչ արվում է այսպես կոչված շփման գիծն ամրապնդելու և ժամանակակից սարքերով և տեխնիկայով այն հագեցնելու համար։
«Եթե չկարողանամ ուղեղիս գործունեությունը խթանող հաբեր գնել, հիմար էլ կմնա՞մ». Դուլյան
Ինչ են ասում փորձագետները։ Անգլիացի քաղաքագետ Լոուրենս Բրոերսը, որն ուսումնասիրում է կովկասյան հակամարտությունները, այսպիսի կարծիք է հայտնել. «Լայնամաշտաբ պատերազմ չի ուզում ո'չ Ադրբեջանը, ո'չ էլ Հայաստանը։ Այն, ինչ կատարվեց 2016 թվականին, հետո էլ այս տարվա հուլիսին, ապացուցում է, որ սահմանին առկա բնական պայմանները՝ լեռնային լանդշաֆտը, ինչպես նաև ենթակառուցվածքները, լայնածավալ ռազմական գործողությունների հնարավորություն չեն տալիս։ Տեղական նշանակության փոքր առճակատումներն, իհարկե, չեն բացառվում, բայց պատերազմ՝ հազիվ թե», կարծում է բրիտանացի փորձագետը։