Վարդան Ասցատրյանի փոխանցմամբ` ազգային փոքրամասնությունների 11 համայքներն իրենց անդամների քանակով տարբեր են, հետևաբար տարբեր են նաև նրանց խնդիրների տիրույթներն ու ծավալները։ Օրինակ` մեծաքանակ եզդիների, ասորիների և հույների հետ կապված կան խնդիրներ, որոնք առնչվում են կրթական համակարգին։
«Ամբողջ Հայաստանում և ոչ միայն նշված փոքրամասնությունների համայնքներում սրությամբ դրված է դպրոցների ու մանկապարտեզների շենքերի հարցը։ Նախորդ շրջանում դրանք մասամբ սեփականաշնորհվել են, մյուսները` քայքայվել, կապիտալ շինարարություններ չեն իրականացվել, իսկ եղած աշխատանքներն էլ եղել են մակերեսային, որոշ դեպքերում` անորակ։ Սա բնորոշ է ինչպես հայկական բնակավայրերին, այնպես էլ ազգային փոքրամասնություններով բնակեցված շրջաններին, հետևաբար տարածքները նորից պետք է վերաբացվեն, նորոգվեն ու հարիր լինեն մեր ժամանակի պահանջներին»,– նշում է ՀՀ վարչապետի աշխատակազմի ազգային փոքրամասնությունների և կրոնի հարցերով բաժնի պետը։
Վարդան Ասցատրյանի տեղեկացմամբ` ազգային փոքրամասնությունների համայնքներում առկա է նաև նրանց լեզուներով դասավանդող ուսուցիչների մասնագիտական, կրթամանկավարժական խնդիրը, քանի որ ցենզը պետք է պահպանվի, համապատասխանի որոշակի չափանիշներին ու շարունակ լինի վերապատրաստման գործընթաց։
Թող նրանք էլ նշեն. ՀՀ–ում ապրող ազգային փոքրամասնությունների համար նոր օրենք ընդունվեց
Այդ առումով Հայաստանում պետք է ունենանք ակադեմիական մակարդակի մասնագետներ, որոնք փոքրամասնությունների լեզուներով կարողանան պատրաստել մասնագետներ ու մանկավարժներ։ Մյուս կողմից` նրանց ժամաքանակը սահմանափակ է, ինչով էլ պայմանավորվում է աշխատավարձի չափն ու կարգավորվում սոցիալական փաթեթի խնդիրը։ Մինչև բնակավայրերի խոշորացումը, որը դեռ ամբողջապես չի ավարտվել, աշակերտների թվաքանակը քիչ էր, հետևաբար աշխատավարձն էլ չէր կարող շահագրգռել կադրերի պատրաստման հարցում։ Նշված խնդիրները պետք է ստանան հեռահար լուծում»,– նշում է Վարդան Ասցատրյանը։
Հնագույն Սոզոպոլն ու նրա հայ զբոսավարը. «քայլող վիքիպեդիային» այստեղ բոլորն են սիրում
Նա առանձնացնում է նաև դասագրքերի հարցը, նշելով, որ համայնքները մինչ օրս կարողացել են ինքնուրույն ներկայացնել իրենց լեզվով կազմված դասագրքերը, որոնք տպագրվել են, բայց այժմ կարիք ունեն բովանդակային բարեփոխումների, որպեսզի դրանցում առկա թեմաները զարգացվեն, և այդ մասին նշում են հենց փոքրամասնությունների ներկայացուցիչները։
Հետևաբար կա բարձր չափորոշիչների հաստատման անհրաժեշտություն, որոնց պետք է համապատասխանեցվի գրքերի բովանդակությունը, և աշակերտներն իրենց հարազատ լեզուներով ճանաչեն գրական, մշակութային բարձր արժեքները։