Կարեն Դեմիրճյանի «Չայկան», կամ ինչպես էին ՀԽՍՀ-ում տեղափոխում բարձրաստիճան հյուրերին

ՀՀ կառավարությունը որոշել է ցուցադրել Կարեն Դեմիրճյանի ծառայողական ԳԱԶ-13 ավտոմեքենան, որն առավել հայտնի է «Չայկա» անունով։ Ճիշտ է՝ մինչ ցուցադրելն այն դեռ հարկ կլինի համապատասխան տեսքի բերել, իսկ դա անգամ հռչակավոր հայ վարպետների համար դյուրին գործ չէ։
Sputnik

Ժամանակին Երևանում մի քանի նման «Չայկա» կար, դրանք տեղափոխում էին երկրի առաջին դեմքերին և իրավամբ կոչվում «կառավարական»։ Իրենց եղբայրակիցներից դրանք տարբերվում էին առաջին հերթին համարանիշներով, խնամված էին, հիմնականում սև գույն ունեին, լրացուցիչ լուսավորող, որոշ դեպքերում՝ նաև ձայնային սարքերի բազմազանություն։ Այս ամենը և հատուկ համարներով մեքենաների հանդեպ պետավտոտեսուչների առանձնահատուկ վերաբերմունքը, թույլ էր տալիս դասակարգել դրանք նախկին Հայկական ԽՍՀ-ի տրանսպորտային միջոցների միանգամայն առանձին խմբում։

Հայկ Սարգսյանը «խաչասերել» է «Վոլգան» ու BMW–ն

․․․ մի հայացք գցենք ավտոտնակներին՝ նախկին Կենտկոմի, ներկայիս Ազգային Ժողովի շենքի ճարտարապետական անսամբլի անբաժանելի մասին։ Լավ եղանակին շենքի դարպասների մոտ ձանձրանում էին կանչի սպասող վարորդները՝ տարբեր տարիքի, ինտելեկտի, նախասիրությունների, երբեմն էլ տարբեր համոզմունքների տեր մարդիկ, որոնք միմյանց նման էին մի առանձնահատկությամբ՝ բարձր պրոֆեսիոնալիզմով։ «Հավասարների մեջ առաջինը», անխոս, Դեմիրճյանի «Չայկայի» վարորդն էր։ Անունը՝ Ռազմիկ։ Հմայիչ, բարեկազմ երիտասարդը սիրում էր աշխատանքի ներկայանալ այն ժամանակներում քիչ հասանելի կամուֆլյաժով։

Կենտկոմի «գարաժի» երկրորդ «Չայկան» հյուրերի համար էր, որի բանալիները վստահում էին ամենափորձառու և բոլոր առումներով(ներառյալ ալկոհոլի հետ փոխհարաբերությունները) ստուգված վարորդներին։ Հյուրերի մեքենաների հետ աշխատանքը բազմաթիվ առավելություններ ուներ, որոնք ջարդուփշուր էին անում մեկ հատիկ զգալի թերությունը՝ մշտական ղեկավարի բացակայությունը, որը, եթե խղճով մարդ էր լինում, կարող էր օգնել զանազան կենսական խնդիրների լուծման հարցում։

Կարեն Դեմիրճյանի «Չայկան», կամ ինչպես էին ՀԽՍՀ-ում տեղափոխում բարձրաստիճան հյուրերին

Հյուրերի «Չայկայի» վարորդի համար հյուրից որևէ բան խնդրելը կամ նրա հետ խոսակցության բռնվելը նշանակում էր ստորագրել սեփական դատավճիռը, որը հենց տեղնուտեղը ի կատար էր ածվում։ Հյուրընկալության բաժնի վարորդներից էին Սերգեյը (ՀՀ ոստիկանության նախկին պետ Վլադիմիր Գասպարյանի հայրը) և Մարտինը։

Հյուրերին մեքենաները տրամադրվում էին ըստ հյուրի կարգավիճակի կամ նրանց թվի։ Կարող էին ՊԱԶ ավտոբուս տրամադրել կամ «Վոլգա», բայց իսկապես լուրջ դեպքերը «Չայկա» էին ենթադրում, այն էլ՝ ավտոտեսուչների շքախմբով։

Այսպիսով՝ Մարտինին կարելի էր հանդիպել մե՛րթ Պավլովսկի մեքենաշինական գործարանի մետաղական թյուրիմացության ղեկին, մե՛րթ այսքան գովերգված «Չայկայի», որը նա համարում էր աշխարհի լավագույն ավտոմեքենան, անգամ երբ առաջին իսկ վերընթաց ճանապարհին այն սկսում էր փնչալ ու ցնցվել, իսկ հետո խայտառակ կերպով կանգ առնում ճանապարհի մեջտեղում։

Ինչն էլ հենց պատահեց երևանյան մի շոգ ամռանը՝ հունգարացի բարձրաստիճան ղեկավար Լասլո Մարոտիին և նրա կնոջը Սևան տանող ճանապարհի առաջին իսկ կիլոմետրերին։

Բա ո՞ւր է խոստացածդ «Վոլգան». ինչո՞ւ հայերը Նոբելյան մրցանակի չեն առաջադրվում

«Չայկայի» ուժերը չհերիքեցին վերընթաց ճանապարհին և այն կանգ առավ այն տարիներին շատ սիրված «Чайный домик»-ի՝ հայտնի «Չայնիի» մոտ, և դա կարելի էր հաջողություն համարել, բայց բարձրաստիճան հյուրը միամիտներից չէր։ Ավարտելով Մոսկվայի բոլոր հնարավոր պարտիական բուհերը, ընկեր Մարոտին ոչ միայն վարժ խոսում էր ռուսերեն, այլև գիտեր ԽՍՀՄ-ի տեխնիկական առաջընթացի իրական արժեքը, ինչի հետևանքով տեխնիկական կանգառը որպես ծրագրային թեյախմություն ներկայացնելու փորձը բավականաչափ ծիծաղելի թվաց։

Իրավիճակը փրկեց «Չայնիի» տերը՝ իմ լավ ընկերներից մեկը։ Ընկեր Մարոտիին և նրա հիացած տիկնոջը նա ցուցադրեց, թե ինչպես են սովորական հայ մարդիկ դիմավորում հունգարացիներին, երբ վերջիններս ԽՄԿԿ-ի եղբայրական կուսակցության Քաղբյուրոյի անդամ են։

․․․ իրենց պարտքը կատարած «Չայկա»-ներն այսօր Հայաստանում և այլ երկրներում բացառիկ ավտոմեքենաներ հավաքողների հավաքածուներում հազվագյուտ օրինակներ են։ Բայց այն մեկը, որով Դեմիրճյանն էր երթևեկում, յուրահատուկ է՝ թեկուզ հենց միայն այն պատճառով, որ ցուցադրվելու է Կարեն Դեմիրճյանի անվան մարզահամերգային համալիրում։