Կարմիր բողկն առանձին բուսատեսակ չէ, այլ բողկի տեսակներից մեկը։ Այն ստացել են համեմատաբար ոչ շատ վաղուց, բայց դա չի խանգարել, որ դառնա ամենապահանջված բանջարեղեններից մեկը։
Ի տարբերություն իր «եղբայր» սպիտակ բողկի` կարմիրն այնքան էլ կծու ու դառնավուն համ չունի, բայց պահանջված է դարձել ոչ միայն այդ պատճառով։ Բանն այն է, որ այս արմատապտուղն իսկական «սուպերֆուդ» է, ընդ որում` շատ հասանելի։
Կարմիր բողկը հարուստ է PP, C վիտամիններով և B խմբի վիտամիններով։ Պարունակում է մեծ քանակությամբ նատրիում, երկաթ, մագնիում, ֆոսֆոր, կալիում և կալցիում, ինչպես նաև բջջանյութ, սպիտակուցներ և եթերայուղեր, որոնք օգնում են նիհարել։ Այս բանջարեղենի ընդամենը 250 գրամը բավարարում է ասկորբինաթթվի (վիտամին C) օրական պահանջը։
Ընդ որում` մթերքի էներգետիկ արժեքը 100 գրամի համար ընդամենը 15-20 կկալ է։ Այնպես որ կարմիր բողկը հանգիստ կարելի է ներառել նիհարեցնող սննդակարգի ճաշատեսակներում։
Բողկն ունի միզամուղ, լեղամուղ, խորխաբեր, ցավամոքիչ, հանգստացնող հատկություններ։ Բարձրացնում է դիմադրողականությունը, կանխում ջղակծկումները, կանխարգելում ուռուցքների առաջացումը և օրգանիզմից դուրս բերում ռադիոակտիվ նյութերը։
Սննդի մեջ սովորաբար օգտագործվում են բողկի արմատապտուղները, բայց տերևները պակաս սննդարար ու օգտակար չեն (ուտելուց առաջ ցանկալի է մի քանի րոպեով թողնել եռման ջրի մեջ, քանի որ պատված են մանր, կոշտ մազմզուկներով):
Արագ, համեղ, կշտացնող․ թեթև նախաճաշի 5 լավագույն տարբերակ
Պայքարում է շաքարի դեմ
Այս բանջարեղենի գլխավոր արժանիքներից մեկն այն է, որ իջեցնում է արյան մեջ շաքարի մակարդակը և բարձրացնում հեմոգլոբինը։ Բջջանյութը կարգավորում է նյութափոխանակությունը, օրգանիզմից դուրս է բերում խոլեստերինը և կարգավորում աղեստամոքսային համակարգի աշխատանքը։ Այդ իսկ պատճառով կարմիր բողկի օգտագործումը ցուցված է նրանց, ովքեր ավելորդ քաշ ունեն, պայքարում են շաքարային դիաբետի կամ հոդատապի դեմ։
Մաքրում է
Արմատապտուղը լեղամուղ հատկություն ունի և վերացնում է այտուցները։ Շատ օգտակար է լեղապարկի և լյարդի համար։ Պարբերաբար ուտելու դեպքում աղիները մաքրվում են թունանյութերից։
Հակացուցումներ
Բողկի բաղադրության մեջ եղած որոշ յուղերը գրգռում են լորձաթաղանթը, ընդ որում` ոչ միայն քթի ու բերանի, այլ նաև աղիների։ Ուստի աղիքային հիվանդությունների, ինչպես նաև խոցային հիվանդությունների, գաստրիտի, կոլիտի դեպքում այս արմատապտուղը խորհուրդ չի տրվում ուտել։
Ի՞նչ է կատարվում օրգանիզմում, երբ սմբուկ ենք ուտում
Բացի այդ, բույսի հյուսվածքում եղած յուղերը վերածվում են «ցիանոգեն գլիկոզիդներ» կոչվող նյութերի։
Դրանք կարող են լուրջ վնաս հասցնել վահանաձև գեղձին և առհասարակ էնդոկրին համակարգին, իսկ ծանր դեպքերում կարող են անգամ դառնալ խպիպի (զոբ) առաջացման պատճառ։ Այդ պատճառով վահանաձև գեղձի հիվանդություններ ունեցող մարդկանց խորհուրդ է տրվում սահմանափակել կարմիր բողկի օգտագործումը։