ԵՐԵՎԱՆ, 11 հուլիսի – Sputnik. Վալերի Բրյուսովի անվան պետական համալսարանի որևէ ուսանող չի կարող եկամտահարկի միջոցով փոխհատուցել իր վարձը` օգտվելով օրենքով հասանելիք հնարավորությունից։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում համալսարանի ուսանողական խորհրդի նախագահի ԺՊ Լարիսա Գևորգյանը նշեց` կառավարությանը պետք է խնդրեն վերանայել նախագիծը, քանի որ այն հավասարության սկզբունք չի ապահովում։
Մարտի 6–ին ԱԺ–ի ընդունած նախագծով մագիստրատուրայում, ասպիրանտուրայում ու օրդինատուրայում սովորող և միաժամանակ աշխատող ուսանողները կկարողանան իրենց աշխատավարձերից վճարվող եկամտահարկերը փոխանցել որպես ուսման վարձ։ Նախագծից, սակայն, դուրս են մնացել մի շարք մասնագիտություններ, և սոցցանցերում դրա առնչությամբ քննարկումներ են սկսվել։
«Մեր համալսարանում գործող 4 ֆակուլտետներից որևէ մեկն ընդգրկված չէ կառավարության սահմանած մասնագիտությունների ցանկում։ Սակայն ուսանողների համար եկամտահարկի միջոցով ուսման վարձի փոխհատուցումը մեծ խթան կլիներ ուսումը շարունակելու և հետագայում աշխատաշուկայում ավելի մրցունակ լինելու համար»,– Sputnik Արմենիային ասաց Լարիսա Գևորգյանը։
Լարիսան ինքը մտադիր է բակալավրիատն ավարտելուց հետո մագիստրատուրա դիմել, և հույս ունի, որ կառավարությունը կվերանայի մասնագիտությունների ցանկը և օրենքից օգտվելու հնարավորություն կտա բոլոր բուհերին։
Բրյուսովի անվան համալսարանում, ի դեպ, գործում է 4 ֆակուլտետ` թարգմանություն և միջմշակութային հաղորդակցություն, կրթության և մասնագիտական մանկավարժություն, սոցիալական գիտությունների և սերվիսի, ռուսաց և օտար լեզուների ֆակուլտետներ։
Ի՞նչ սկզբունքով են ընտրվել մասնագիտությունները, և ինչո՞ւ են որոշները դուրս մնացել այդ ցանկից` հետաքրքրվեցինք ԿԳՄՍՆ մասնագիտական կրթության քաղաքականության մշակման բաժնի պետ Էդգար Ալեքսանյանից։ Նա հայտնեց` մասնագիտությունների ընտրության հարցում երեք գործոն են հաշվի առել։
«Ցանկը կազմելիս տարբեր գերատեսչությունների առաջարկներն ենք հաշվի առել, որոնք էլ հիմնվել են աշխատաշուկայի և պետության հռչակած առաջնահերթությունների վրա։ Բացի այդ, կարևորել ենք բնագիտատեխնիկական ուղղությունը և այդ գծով մասնագիտություններն ենք ներառել ցանկում։ Եվ վերջապես հաշվի ենք առել նաև, թե որ մասնագիտությանը որքան անվճար տեղ է հատկացվել պետության կողմից, այսինքն` շատ անվճար տեղ հատկացված մասնագիտությունները չենք ընդգրկել այդ ցանկում»,–ասաց Ալեքսանյանը։
Պետությունը գայթակղում է հիփոթեքով. որքան աշխատավարձ է պետք բնակարան գնելու համար
Հարցին, թե որքանո՞վ է ճիշտ, որ, օրինակ, մի ամբողջ բուհի ուսանողներ չեն օգտվելու օրենքով տրված հնարավորությունից, Ալեքսանյանը պատասխանեց, որ իրենք որոշում կայացնելիս ոչ թե շեշտը դրել են բուհերի և ֆակուլտետների, այլ մասնագիտությունների վրա։
Նրա խոսքով` առաջին ուսումնական տարին ամփոփելուց հետո չի բացառվում, որ մասնագիտությունները վերանայեն։
Կրթության փորձագետ Ատոմ Մխիթարյանը կարծում է, որ նման նախագիծ կյանքի կոչելն առհասարակ ողջունելի է, քանի որ այն խթանում է կրթության շարունակականության ապահովումը։ Ամբողջ հարցը, սակայն, մասնագիտությունների ցանկն է, որը հայտնի չէ` ինչպես են ընտրել։
«Առանց քննարկումների, առանց որևէ մեկի կարծիքը հաշվի առնելու են մասնագիտությունների ցանկը որոշել։ Ինչպե՞ս է ստացվել, որ այս կամ այն բուհի ողջ ուսանողներից որևէ մեկը չի կարող օգտվել դրանից»,– Sputnik Արմենայի հետ զրույցում ասաց Մխիթարյանը։
Նրա խոսքով` մասնագիտությունների ընտրությամբ հաշվի չեն առնվել տնտեսության զարգացման առաջնահերթությունները։ Կրթության փորձագետը կարծում է` մի շարք մասնագիտությունների առջև փակում են դռները, քանի որ պարզ է`ուսանողները նախընտրելու են կրթությունը շարունակել այն ուղղությամբ, որտեղ հնարավոր կլինի ուսման վարձը փոխհատուցել։ Բացի այդ, հայաստանյան աշխատաշուկան ուսումնասիրված չէ. «Իսկ ո՞վ ասաց, որ հենց այդ մասնագիտություններն են անհրաժեշտ շուկային, ո՞ր ուսումնասիրության հիման վրա են նման եզրակացության եկել»։
Ըստ Մխիթարյանի` կա ռիսկ, որ ավելանան զուտ դիպլոմի համար մագիստրատուրա դիմողները. չի բացառվում նաև, որ ուսման վարձերի փոփոխություն լինի։ Այսինքն` այն մասնագիտությունները, որոնք ներառված չեն այդ ցանկում, ստիպված կլինեն նվազեցնել վարձավճարը, որպեսզի ուսանող ունենան, իսկ մյուսները կարող է նաև ավելացնեն վարձը, քանի որ դիմողների թիվը կավելանա։
Մասնագետը նշեց` նախագծի ամենամեծ թերությունն այն է, որ հայագիտական առարկաները ներառված չեն այդ ցանկում։ Մխիթարյանին հետաքրքրում է մեկ հարց` եթե ոչ ՀՀ–ն, ապա ո՞ր պետությունը պետք է խրախուսի հայագիտական մասնագիտություններով կրթությունը։ Նրա կարծիքով` այս հարցում կառավարությունը մտածելու տեղ ունի։
Նշենք, որ «ՀՀ հարկային օրենսգրքում լրացումներ կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը, որով էլ ուսման վարձը հնարավոր է փոխհատուցել եկամտահարկով, հեղինակել են «Իմ քայլը» խմբակցության ղեկավար Լիլիթ Մակունցն ու պատգամավոր Սիսակ Գաբրիելյանը:
Իսկ թե որ մասնագիտություններով սովորողները կարող են օգտվել այս հնարավորությունից` ցանկին կարող եք ծանոթանալ այստեղ։