ԵՐԵՎԱՆ, 5 հուլիսի — Sputnik. Հայաստանը կարող է ունենալ Սահմանադրության հրաշալի տեքստ, բայց չհարգել սահմանադրական նորմերը. կարևորը Սահմանադրության տեքստը չէ, այլ Սահմանադրությունը հարգելը։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում նման կարծիք հայտնեց փաստաբան, եվրոպական իրավունքի փորձագետ Արա Ղազարյանը` խոսելով Սահմանադրության խորհրդի մասին։
1995 թվականի հենց այս օրը` հուլիսի 5-ին, հանրաքվեի արդյունքում ընդունվեց ՀՀ Սահմանադրությունը։
«Եթե Սահմանադրության նորմերը չհարգենք, քաոս կունենանք. ժողովրդավարությունը, օրենքի գերակայությունը և մարդու իրավունքները հենց այն բանի համար են, որ քաոս չլինի»,–ասաց Ղազարյանը։
Անդրադառնալով սահմանադրական փոփոխություններին` Ղազարյանը նշեց, որ Սահմանադրությունը փոխում են հանրային պահանջից ելնելով, ուստի պետք է հասկանալ` ուսումնասիրվե՞լ է, թե նման պահանջ կա արդյոք։
Վերջին շրջանում Սահմանադրական դատարանի շուրջ ծավալվող իրադարձությունների հետևանքով Սահմանադրության վերաբերյալ հանրային ընկալումները փոխվե՞լ են, թե ոչ` փաստաբանը դեռ չգիտի, սակայն պարզ է` սահմանադրական նորմերը ենթարկեցրին քաղաքական նպատակահարմարությանը։ Հունիսի 22-ին ԱԺ-ի ընդունած սահմանադրական փոփոխությունների նախագծով, ըստ Ղազարյանի, ականատես եղանք, որ Սահմանադրությունը ենթարկեցին քաղաքական մեծամասնության քաղաքական օրակարգին։
Խոսելով Սահմանադրական դատարանում ստեղծված իրավիճակի մասին` Ղազարյանը նշեց, որ այն մտահոգիչ է, քանի որ այնտեղ, ըստ էության, այս պահին ճգնաժամ ունենք։
Արմեն Սարգսյանը հայտնել է, որ Սահմանադրական դատարանին վերաբերող օրենքը չի ստորագրի
«Վերջին 1-2 ամիսներին այն, ինչ տեղի ունեցավ ՍԴ–ում, օրենքի գերակայության խախտում էր ուղղակի։ Ես ինքս հիմա ՍԴ–ում շատ կարևոր դիմում ունեմ, սակայն դեռ չգիտեմ էլ` այն կքննվի՞, թե ոչ»,–ասաց Ղազարյանը։
Նա նշեց նաև, որ բոլորս սևեռվել ենք ՍԴ ճգնաժամի վրա, բայց մոռանում ենք մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների մասին։ Ղազարյանը հիշեցրեց, որ սահմանադրական փոփոխությունների առնչությամբ Վենետիկի հանձնաժողովի` օրերս ստացած կարծիքում նշված էր, որ անցումային փուլ է պետք։ Այնուամենայնիվ, Ղազարյանը ընդգծեց` Սահմանադրական դատարանը միշտ էլ կարևոր դերակատարում է ունեցել, հատկապես 2006-ից, երբ սկսեց անհատական գանգատներ ընդունել։
Նշենք, որ Սահմանադրության առաջին փոփոխություններն արվեցին 2005 թվականին Ռոբերտ Քոչարյանի օրոք։ Փոփոխության անհրաժեշտությունն ի հայտ եկավ այն ժամանակ, երբ 2001 թվականին Հայաստանը Եվրոպայի խորհուրդ մտավ։
Եթե 2005 թվականին տեղի ունեցածը կարելի է սահմանադրական փոփոխություններ անվանել, ապա 2015 թվականի դեկտեմբերի 6-ին` Սերժ Սարգսյանի օրոք, Հայաստանն արդեն փաստացի նոր փաստաթուղթ ընդունեց։ 2015 թվականի Սահմանադրության ընդունումը նշանակում էր, որ երկիրը կիսանախագահական կառավարման ձևից անցնում է խորհրդարանականի։
Միջադեպ ՍԴ շենքի մուտքի մոտ. Հրանտ Նազարյանին թույլ չեն տվել մտնել ՍԴ
Իսկ այս տարի առաջին անգամ սահմանադրական փոփոխություններն արվեցին ոչ թե հանրաքվեի միջոցով (այն պաշտոնապես չեղարկվեց կորոնավիրուսի ու արտակարգ դրության պատճառով), այլ Ազգային ժողովի քվեարկությամբ։ Նոր փոփոխություններով` ՍԴ այն դատավորները, որոնք 12 տարուց ավել էին պաշտոնավարել (Ալվինա Գյուլումյան, Հրանտ Նազարյան և Ֆելիքս Թոխյան) ազատվեցին պաշտոնից, իսկ Հրայր Թովմասյանը հրաժեշտ տվեց ՍԴ նախագահի պաշտոնին, սակայն նա շարունակում է աշխատել որպես ՍԴ դատավոր։