Ժաննա Պողոսյան, Sputnik Արմենիա
Հայաստանի գլխավոր մայրուղիների վրա փետրվար և մարտ ամիսներին կարելի էր արտասովոր քայլերթի հանդիպել, որը կազմակերպել էր սպիտակ դրոշներով թուխ մաշկով մարդկանց խումբը։
Նրանք Ջայ Ջագաթ (Jai Jagat) 2020 հնդկական խաղաղապահ շարժման ակտիվիստներն էին (Jai Jagat–ի հինդիից թարգմանաբար նշանակում է «խաղաղության հաղթանակ»)։
Jai Jagat 2020-ը միջազգային քայլարշավ է հանուն արդարության և խաղաղության, որը նախաձեռնել են Ռաջագոպալ Պ.Վ.–ն և Ջիլ Քարր–Հարրիսը։ Շարժման հիմնական ակցիան քայլերթն է, որը սկսվել է հարազատ Հնդկաստանից` Նյու Դելի քաղաքից և ավարտվելու է Շվեյցարիայի Ժնև քաղաքում գտնվող ՄԱԿ–ի գլխավոր գրասենյակի մոտ։ Շարժումը մեկնարկել է 2019 թվականի հոկտեմբերի 2-ին` ի պատիվ հնդիկ քաղաքական և հասարակական գործիչ Մահաթմա Գանդիի 150-ամյակի։
Ակտիվիստները նախատեսել էին ոտքով անցնել աշխարհի 10 երկրով։ Կորոնավիրուսի համավարակի բռնկման պատճառով նրանց քայլարշավը դադարեցվեց մարտին. Հայաստանն առաջին (հարազատ Հնդկաստանից հետո) և վերջին երկիրն էր, որ նրանք այցելեցին։
Շարժման պաշտոնական էջում տեսահոլովակներ հայտնվեցին հայկական հողի վրա իրականացրած ուխտագնացության մասին, որոնցում ասվում է, որ շուրջ 50 ակտիվիստ Հնդկաստանից, Ֆրանսիայից, Արգենտինայից, Իսպանիայից, Չինաստանից և այլ երկրներից փետրվարին ժամանել են Հայաստանի մայրաքաղաք։ Փետրվարի 13-ին ակտիվիստները հյուր էին ԱԺ–ում։ ԱԺ խոսնակ Արարատ Միրզոյանը ողջույնի իր խոսքում հայտնել էր, որ ուխտավորները ոտքով կանցնեն ամբողջ Հայաստանով` Սյունիքի մարզից մինչև Տավուշ։ Հիշեցնելով, որ երկու տարի առաջ իշխանության այսօրվա ներկայացուցիչները նույնպես քայլերթով անցան ամբողջ երկրով` Միրզոյանը կատակել էր։
«Տիկին Զոհրաբյանը և մյուսները, որոնք երկար քայլելու փորձ չունեն, կարող են միանալ ուխտագնացներին», – ասել էր նա։
Jai Jagat–ն իր քայլարշավը սկսել էր Սյունիքի մարզից։ Ակտիվիստներն օրեր շարունակ քայլում էին` կանգ առնելով միայն սնվելու և գիշերակացի համար։ Նրանք ազգային երգեր էին կատարում և շփվում իրենց ակցիայով հետաքրքրված տեղացիների հետ։ Ծրագրի ամենակարևոր կետը դարձավ Արարատի մարզում գտնվող Խոր Վիրապ վանքը։
Եկեղեցու կողքին, դառնալով դեպի հայ–թուրքական սահմանը, խաղաղասերներն ընթերցեցին իրենց ուղերձն աշխարհի երկրներին` կոչ անելով ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը։ Շարժման համակարգող Ջիլ Քարր–Հարրիսը տեսանյութում ասում է, որ Հայաստանն իրենց շարժման համար շատ կարևոր երկրներից մեկն է, քանի որ այն ավելի քան 100 տարի պայքար է մղում հանուն արդարության։
«Հայերն իրավացի են, որ շարունակում են պահանջել ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը, նրանք իրավացի են, որ աշխարհից արդարություն են պահանջում։ Հենց նրանց պայքարի շնորհիվ աշխարհը կարող է ավելի լավը դառնալ։ Աշխարհը պետք է ճանաչի Հայոց ցեղասպանությունը, միայն այդպես այն կմնա անցյալում», – ասում է Քարր–Հարրիսը։
Հնդկաստանն էլ դեռ չի ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը։ Ակտիվիստները պայքարում են նաև դրա համար։ Նրանք ստորագրահավաք են կազմակերպել և ուղարկել Հնդկաստանի խորհրդարան` պահանջելով ճանաչել հայերի Ցեղասպանությունը։
Հայաստանում մարտի 16-ին հայտարարած արտակարգ դրության ռեժիմն ուխտավորներին հանկարծակիի բերեց։ Նրանք ծրագրում էին ոտքով անցնել հայ–վրացական սահմանը և շարունակել իրենց ճանապարհը։ Սակայն ստիպված եղան արագ հայրենիք վերադառնալ, քանի դեռ երկրների միջև ավիահաղորդակությունը չէր դադարեցվել։
Այժմ Jai Jagat 2020–ն իր գործունեությունը շարունակում է առցանց ռեժիմով։ Ակտիվիստներն առցանց կոնֆերանսներ են կազմակերպում խաղաղության, քաղաքացիական հասարակության զարգացման, սեռերի հավասարության, հակակոռուպցիոն համակարգերի զարգացման և այլ թեմաներով։ Կոնֆերանսին մասնակցում են մասնագետներ տարբեր երկրներից։
Հայաստանից կոնֆերանսներին մասնակցում են տարբեր ՀԿ–ների ներկայացուցիչներ և ակտիվ հասարակական գործիչներ, այդ թվում Նիկոլ Փաշինյանի նախկին խորհրդական Արսեն Խառատյանը, «Ռեստարտ» շարժման ակտիվիստ Դավիթ Պետրոսյանը, գրող Գևորգ Տեր–Գաբրիելյանը, «Փրկենք Երևանը» շարժման ակտիվիստ Իզաբելլա Սարգսյանը և ուրիշներ։