ՌԱԴԻՈ

Նոյեմբերյան հեռուստամարաթոն՝ հարցեր և ակնկալիքներ

Եկեք անկեղծ լինենք։ Մոտ քառորդ դար է, ինչ «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամը նոյեմբերի վերջին հեռուստամարաթոն է անցկացնում, բայց դրանց հետ կապված առնվազն որոշ հարցեր մնում են անպատասխան։ Այդ հարցերից երևի թե ամենակարևորն է` մեր` հայերիս ներուժը սա՞ է։
Sputnik

Հեռու չգնանք, վերցնենք հենց անցած տարվա օրինակը։ Մեծ ոգևորություն «թավշյա հեղափոխությունից» հետո, նոր իշխանություններին սատարելու կոչեր, նոր Հայաստան կառուցելու պատրաստակամության հավաստիացումներ։ Արդյո՞ւնքը։ Հավաքվեց մոտ 11 միլիոն դոլար։

Նոյեմբերյան հեռուստամարաթոն՝ հարցեր և ակնկալիքներ
Եթե ընդունում ենք, որ աշխարհում կա մոտ 10 միլիոն հայ, ստացվում է, որ յուրաքանչյուր հայ համազգային ծրագրեր իրականացնելու համար հատկացրել է ընդամենը 1 դոլար։ Լավ, մի քիչ ավելի` 500 դրամ։

Այսինքն` աշխարհում ապրող յուրաքանչյուր հայ, ասենք, Հայաստանը Արցախին կապող երկրորդ ճանապարհը կառուցելու համար պատրաստ է հրաժարվել երկու խաչապուրիից։ Տարեկան երկու խաչապուրիից։

Համեմատության համար այսպիսի հայտնի փաստ բերեմ։ 60-ական թվականներին, երբ արդեն պարզ էր, որ արաբական պետությունները պատրաստվում են հարձակվել Իսրայելի վրա, երկու համաշխարհային հրեական կազմակերպություններ հանգանակություն կազմակերպեցին և շատ կարճ ժամանակահատվածում հավաքեցին մոտ 2 միլիարդ դոլար։ Միանգամից ասեմ՝ լիովին համաձայն եմ, որ համեմատություններն այս դեպքում կաղում են։ Որովհետև նախ՝ դա եղել է ընդամենը մեկ անգամ։ Եվ իրավիճակն էլ օրհասական էր՝ հրեական պետության լինելու-չլինելու հարցն էր դրված, որովհետև արաբներն անթաքույց ասում էին՝ բոլոր հրեաներին պետք է լցնենք ծովը։

11 մլն 106 հազար 633 դոլար` Արցախին և Հայաստանին. «Հեռուստամարաթոն-2018»-ը ավարտվեց
Բայց վերադառնանք համահայկական թելեթոնին։ Իհարկե, անցած տարվա 11 միլիոնը, մեղմ ասած, ռեկորդային չէր։ 2012 թվականին գրեթե երկու անգամ ավելի՝ 21 միլիոն դոլար էր հավաքվել։ Նման տատանումները մասնագետները բացատրում են նաև ողջ աշխարհում տիրող իրավիճակով՝ տնտեսական ճգնաժամի ժամանակ մարդիկ այնքան էլ հակված չեն զբաղվել բարեգործությամբ. սեփական կարիքներն են հոգում։ Մեկ այլ հանգամանք էլ կա։ «Հայաստան» հիմնադրամի ղեկավարները միշտ փաստել են, որ իրենց արդյունավետ աշխատանքին խոչընդոտում է այն հանգամանքը, որ տարբեր երկրների հայկական համայնքներում գործում են բազմաթիվ փոքր հիմնադրամներ, որոնց թիվը, չեք հավատա, հասնում է հազարի։

Ի՞նչ գումար է «Հայաստան» հիմնադրամին հանգանակել ԱԱԾ–ն. պարզաբանում
Ու երբ մարդուն հորդորում ես փող հատկացնել «Հայաստան» հիմնադրամին, նա ասում է՝ արդեն տվել եմ, ասենք, իմ կուսակցության տեղական կառույցի ստեղծած հիմնադրամին։ Ինչու է ավելի պատրաստակամ գումար հատկացնել փոքր հիմնադրամին։ Որովհետև վստահում է։ Այնինչ հասկանալի է, որ փոքր հիմնադրամները այնքան էլ արդյունավետ չեն։ Ենթադրենք, թե ես Գլենդեյլից եկել եմ Տավուշի մարզի սահմանամերձ գյուղերից մեկը, տեսել եմ, թե ինչ անմխիթար վիճակում է տեղի դպրոցը և որոշել եմ մի պստիկ հիմնադրամ ստեղծել հանգանակության համար։ Ախր մինչև ես կազմակերպեմ այդ դրամահավաքը, այնտեղ աշխատող մարդկանց աշխատավարձ վճարեմ, մեքենայի բենզինի փողը տամ, գրասենյակի վարձը և այլն, մեծ հավանականությամբ կպարզվի, որ գյուղական այդ դպրոցի վերանորոգման համար փող էլ չի մնացել։ Ընդհանրապես փորձը ցույց է տալիս, որ եթե թելեթոնի ժամանակ հանգանակած գումարը 12 միլիոնից անցնում է, դա նշանակում է, որ ինչ-որ մեկը շատ մեծ գումար է նվիրաբերել։ Օրինակ՝

2016 թվականին Անդրանիկ և Սեդա Բաղդասարյանները տվեցին 5 միլիոն դոլար։ Դրանից առաջ պատկառելի գումարներ էին նվիրաբերել Սամվել Կարապետյանը և Լևոն Հայրապետյանը։ Քըրք Քրքորյանի մասին էլ չեմ ասում։

Եվ վերջապես։ Ասում են, թե նոյեմբերյան այս թելեթոնների ժամանակ շատերը պարզապես խոստումներ են տալիս, որոնք հետագայում չեն կատարում։ Ասենք, հայտարարում եմ, որ մեկ միլիոն դրամ եմ փոխանցում, անունս եթերում հնչում է, ծափահարությունների եմ արժանանում, բայց հետո ոչինչ էլ չեմ փոխանցում՝ ինչ կարող եք ինձ անել, հո դատի չեք տալու խոստումս չկատարելու համար։ Այո, երևի լինում են նման դեպքեր։ Սակայն հանուն ճշմարտության փաստենք՝ հակառակն էլ կա։ Դիցուք՝

2006 թվականի թելեթոնի ժամանակ. խոստացվել էր 13 միլիոն դոլար, իսկ իրականում հավաքվել էր գիտե՞ք որքան՝ 24 միլիոն։

Այսինքն՝ կան մարդիկ, որոնք հրապարակավ չեն էլ ասում՝ այսքան կտամ, ուղղակի լուռ ու մունջ տալիս են։