ԵՐԵՎԱՆ, 17 հոկտեմբերի – Sputnik, Նանա Մարտիրոսյան. «Ավրորա» միջազգային մարդասիրական մրցանակը ոչ միայն օգնում է փրկել կյանքեր, այլ նաև հայտնի է դարձնում մարդկանց, որոնք ամեն օր սխրանք են գործում։ Այս մասին «Ավրորա–2019»–ի հերոսների հետ հանդիպմանը հայտարարեց 2017թ.–ի մրցանակի դափնեկիր, բժիշկ Թոմ Քաթինան։
«Նոբելյան դափնեկիրներին գիտեն բոլորը, բայց «Ավրորայի» հերոսները ոչ մեկին հայտնի չեն։ Նրանք դուրս են գալիս ստվերից և աջակցություն ստանում մրցանակի օգնությամբ։ 2015թ.–ին ես ծայրահեղ վիճակում էի, ֆինանսները չէին բավականացնում դեղորայքի և այլ անհրաժեշտ իրերի համար, բայց իմ կյանք մտավ «Ավրորան», և դա իրական օգնություն էր»,–նշեց բժիշկը։
Նա կարծում է, որ բարդ է դափնեկիր ընտրել մրցանակի հերոսների շարքում, քանի որ նրանցից յուրաքանչյուրը հուզիչ և յուրահատուկ պատմություն ունի։ Այս տարի ընտրությունը հեշտ չի լինի. երեք հերոսները բացառիկ մարդիկ են, որոնք օգնում են մյուսներին` վտանգելով իրենց կյանքը։
Կրթություն մահվան դեմ
Զանա Բուկար Մուստաֆան փաստաբան է։ Նա դպրոց է հիմնել Նիգերիայի Մայդուգուրի քաղաքում։ Այնտեղ սովորում են «Բոկո Հարամի» (արգելված նիգերիական իսլամիստական կազմակերպության) դահիճների և նրանց զոհերի երեխաները։ Նրա ջանքերի շնորհիվ գրոհայինների գերությունից ազատ են արձակվել տասնյակ աղջիկներ, նրա շնորհիվ շրջանի երեխաները կրթություն են ստանում, միաժամանակ` իրենց հայրերի բռնած ուղուց խուսափելու հնարավորություն։
«Իմ աշակերտները յուրահատուկ են. նրանք կանգնած էին ընտրության առաջ` դպրոց գնալ, կամ կռվել ու մահանալ։ Նրանք ճիշտ ընտրություն են արել, և դասասենյակում նստած են դահիճների ու նրանց զոհերի երեխաները։ Նրանք ընդունում և սիրում են միմյանց։ Բայց ևս մի առանձնահատկություն կա. մենք ծնողական կոմիտեներ չունենք, դրանց փոխարեն գործում են այրիների ասոցիացիաներ, որոնցում նույնպես դահիճների ու նրանց զոհերի կանայք են»,–ասաց Մուստաֆան։
Նրա խոսքով` երեխաները և նրանց մայրերը հասկանում են, որ միայն կրթությունը կարող է օգնել հաղթահարել ողբերգությունը և կյանքում գտնել սեփական ուղին։ Մուստաֆան դա վաղուց է հասկացել և ոչ մի օր դպրոցը չի փակել։
«Նրանք գիտեն, որ միայն Աստված է պաշտպանում, և մարդն ինքը պետք է գտնի իր ապաստանը։ Լինելով ողբերգության կրողներ` իմ աշակերտները կրթություն են ստանում և փոխում իրենց շրջապատող աշխարհը»,–վստահ է նա։
Մայրերը բռնության դեմ
Հուդա Ալ–Սարարին փաստաբան է Եմենից. նա իր ուժերով տեղեկություններ է հավաքում գաղտնի բանտերի ընդհատակյա ցանցի մասին և օգնում ազատ արձակել բանտարկյալներին։ Նրա շնորհիվ անօրինական բանտարկությունից ազատվել են մոտ հարյուր կալանավոր, որոնք ենթարկվել են բռնությունների, այդ թվում` սեռական։ Նրա որդին մահացել է բողոքի ակցիաների ժամանակ։
«Հազարավոր մայրեր շարունակում են բողոքել։ Նրանք կանգնում են կիզիչ արևի և հոդառատ անձրևների տակ։ Այդ կանայք ուզում են իմանալ` որտեղ են իրենց որդիները, իսկ ես գիտեմ. նրանց սպանել են կամ չարչարում են գաղտնի բանտերում։ Մայրերը պայքարում են ուժայինների դեմ։ Որդուս մահից հետո ես հասկացա նրանց ցավը, դարձա նրանցից մեկը։ Հավատում եմ նրանց ուժին և չեմ նահանջի», – նշեց նա։
Ալ–Սարիրին մտադիր է շարունակել տեղեկություններ հավաքել, իրավաբանների խումբ ձևավորել և օգնել հայրենիքում ժողովրդավարության զարգացմանը։ Նա նշեց, որ այդ առումով իր համար Հայաստանը փոքր երկիր չէ, քանի որ կարողացել է անցնել միջազգային հանրության անտարբերության միջով, իսկ հայ ժողովուրդը, ուղղելով մեջքը ճակատագրի հարվածներից հետո, մարդասիրություն է դրսևորում և օգնում փրկել մարդկանց։
«Հայերն օգնում են հաղթահարել սարսափները և փրկել մարդկանց։ Նրանք հնչեցնում են ցավի ձայնը, և այդ ուղերձը հաստատ կհասնի հասցեատիրոջը», – ասաց փաստաբանը։
Մարդասիրություն ահաբեկչության դեմ
Միրզա Դինային Luftbrücke Irak կազմակերպության համահիմնադիրն է, որը տուժած եզդիներին Իրաքից տեղափոխում է Գերմանիա, որտեղ նրանք բժշկական օգնություն են ստանում։ Միրզա Դինային օգնում է հարյուրավոր կանանց դուրս գալ «Իսլամական պետություն» խմբավորման բռնազավթած տարածքներից։
«Մենք ուտելիք և ջուր էինք բաժանում, իսկ մարդիկ մտնում էին ուղղաթիռ և փորձում դուրս գալ բռնության դժոխքից։ Հիշում եմ Իրաքից տեղափոխված առաջին 6 երեխաների աչքերը. հենց այդ ժամանակ գիտակցեցի իմ առաքելությունը։ Բռնության ենթարկված 1300 կանանց հետ զրույցից հետո կորցրել էի քունս և հանգիստս։ Աշխարհը չի կարող լռել։ Այդքան ցավ չի կարող աննկատ մնալ», – ասաց նա։
Դինային կարծում է, որ միայն մարդկային արժեքները և մարդասիրությունը կփրկեն աշխարհը, չէ՞ որ հենց դրանք են միավորում մարդկանց երկրի բոլոր ծագերում։ Նրա խոսքով` «Ավրորան» և հայերը ցույց են տալիս աշխարհին, որ իրենց համար կարևոր են արժեքները, և նրանք հասկանում են մարդկանց ցավը։
«Զոհին կարող է հասկանալ զոհը, և Ցեղասպանության սերունդները կարող են հասկանալ ցեղասպանության ենթարկված մարդկանց», – ասաց նա։
«Ավրորա 2019» մրցանակի դափնեկրի անունը կնշվի արարողության ժամանակ, որը տեղի կունենա 2019թ.–ի հոկտեմբերի 19–ին։ 1 միլիոն դոլար պարգևը թույլ կտա դափնեկրին շարունակել բարության էստաֆետը և աջակցել այլ կազմակերպությունների։ Հանձնաժողովն հերոսներին ընտրել է 719 հայտից, որոնք ստացվել են 79 երկրից։ Ընդհանուր առմամբ, առաջադրվել է 523 թեկնածու։