Sputnik Արմենիա, Արամ Գարեգինյան
Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպություն (ԱՀԿ) գնահատականով` աշխարհում ալկոհոլի մոտ մեկ չառորդը ապօրինի է արտադրվում ու վաճառվում։
«Արտադրության» տարբերակներից մեկն այն է, երբ օրիգինալ, բայց արդեն օգտագործված տարայի մեջ կեղծ խմիչք են լցնում։ Իհարկե, դրա դեմ ակցիզային դրոշմանիշներ են օգատործվում, բայց սպառողին կեղծիքից պաշտպանելու ևս մեկ տարբերակ կա։ Սրանում վստահ է հոնկոնգցի գործարար, Gebecert ընկերության տնօրեն Սեմուել Չոուն։
Նրա ընկերության նախագիծը Sevan Startup Summit ամառային ճամբարի ընթացքում ստացել է մրցանակներից մեկը։ Նախագծին մասնակցում են չինական ինժեներները, հայ ծրագրավորողներն ու բրիտանացի մենեջեր Նիկլոաս Ուիլյամը, որի միջոցով էլ ծանոթացել են բոլոր երիտասարդ էնտուզիաստները։
Ընկերությունում մշակել են մի միկրոչիպ, որը թույլ է տալիս վերահսկել ապրանքը։ Միկրոչիպն արձանագրում է ըմպելիքի շշավորման (կամ դեղի փաթեթավորման) օրը։
Սարքավորումը լինելու է ոչ միայն «խելացի», այլև «ճշգրիտ». հենց շիշը բացեն՝ այն կֆիքսի օրն ու ժամը։ Դա թույլ կտա պահպանել եթե ոչ կյանքը, ապա գոնե առողջությունը։
«Երբ հեռախոսը մոտեցնեք շշին, մեր հավելվածը կկարդա չիպի տվյալները: Եթե շիշը մի անգամ արդեն բացել են, ծրագիրն ազդանշան կտա, «Ուշադրությո՛ւն, հնարավոր է` սա կեղծիք է»։ Եթե ամեն ինչ կարգին է՝ «հաստատված է» ազդանշան կլինի։ Այսպիսով շիշը կարելի է ստուգել խանութում, գնելուց առաջ», – ավելացրեց Սեմյուել Չոուն։
Նա ընդգծեց, որ միայն Չինաստանում կեղծ ալկհոլից տարեկան մի քանի հազար մարդ է մահանում, իսկ եթե հաշվի առնենք կեղծ դեղերը՝ վիճակագրությունն էլ ավելի մտահոգիչ է։
Այսօր ապրանքի իսկության գլխավոր երաշխիքը հոլոգրաման է. սակայն նոր տեխնոլոգիայի հեղինակների կարծիքով՝ միկրոչիպն ավելի վստահելի կլինի։
Հոլոգրաման ստեղծվում է ապրանքի ամեն մի տեսակի համար, իսկ չիպերն ամեն մի շշի կամ փաթեթի համար առանձին կլինեն։ Ստեղծողները մտածել են նաև չիպը կեղծելու մասին։ Եթե կեղծողները որոշեն կեղծ չիպեր արտադրել կամ պատվիրել՝ հավելվածը պարզապես չի ճանաչի դա, ինչը ևս կահազանգի կեղծիքի մասին։
Ծավալուն արտադրության դեպքում մեկ չիպի արժեքը կարող է հասնել 20 ցենտի, այսինքն` միջին ու թանկ գների ալկոհոլի արժեքի վրա այն էապես չի ազդի։
Նոր տեխնոլոգիայի համար նախատեսված միկրոչիպերը Չինաստանում են արտադրում, իսկ դրանց կոդավորման համար ծրագիրն ու բջջային հավելվածը մշակել են հայաստանցի ծրագրավորողները։ Հետագայում նրանք ուզում են հետխորհրդային երկրների համար նաև չիպեր արտադրել։
Այդ տեխնոլոգիան հետաքրքրել է կոնյակի ու դեղորայքի մի քանի արտադրողների, որոնք իրենց ապրանքը Ռուսաստան են արտահանում, ասաց ToolBox Software հայկական ընկերության (նախագծի գործընկերը Հայաստանում) ներկայացուցիչ Ռոման Զաքիյանը։
«Հիմա հույս ունենք, որ Ռուսաստանում կգնահատեն այս փորձը։ Այդ դեպքում կկարողանանք առաջարկել նման չիպեր տեղադրել եվրասիական ստանդարտի ալկոհոլի ու դեղորայքի համար։ Այդ դեպքում արդեն կկարողանանք արտադրություն բացել Հայաստանում` եվրասիական ամբողջ շուկայի համար», – նշեց նա։
Կիրականանա՞ն արդյոք այդ նախագծերը։ Սեմ Չուոն այս հարցին նայում է արևելյան փիլիսոփայությամբ։
«Ես չէի սպասւոմ, որ երբևիցե կծանոթանամ հայ գործըկերների հետ, կգամ այստեղ` Սևանա լիճ, որն իմ տնից շատ հեռու է։ Հետևաբար, ինչ պետք է լինի՝ կլինի, նույնիսկ եթե չենք սպասում դրան։ Բայց մեզ համար ամենակարևորը վաճառքն ու եկամուտը չէ։ Ամենակարևորը, որ մեր մտերիմներն ու ընկերները, ու պարզապես անծանոթ մարդիկ չթունավորվեն կեղծ ապրանքներով։ Ես տեսել եմ` ինչպես է դա լինում ու չեմ ուզում, որ դա կրկնվի»,-ավելացրեց նա։
-ը ստարտափների ամենամյա ճամբար է, որն անցկացվում է Սևանի ափին։ Այստեղ նոր տեխնոլոգիան նախագծերին օգնում է բիզնես մոդել կազմել, իսկ հետո միջազգային ժյուրին մի քանի նախագիծ է առանձնացնում, որոնց փոքր մրցանակներ են շնորհում։ Ներդրողները ճամբար են գալիս` նոր նախագծեր գտնելու։
Ի՞նչ է Սևանում հասկացել փոքրիկ Արփին. վարչապետը նոր լուսանկար է հրապարակել