Արամ Գարեգինյան, Sputnik Արմենիա
Կարինե Ղուկասյանը կարողանում է գործ վարել: Կարելի է ասել՝ նա իսկական հայ բիզնես լեդի է․ և ոչ միայն էլեգանտության, այլ նաև իր աշխատանքի շնորհիվ։ Ի՞նչ կապ ունի աշխատանքը, կհարցնեք դուք։
Ի՞նչ է նշանակում լինել լորդ և լեդի։ Ունենալ կալվածք, ախոռ, բորդոյի և մալագայի մառան, գոլֆի դաշտ։ Հավանաբար, շատերն այդպես են մտածում։ Բայց պատմականորեն այդ բառերն ուրիշ նշանակություն ունեն։ Lord բառը հին անգլերենում գրվել է hlafweard: Hlaf-ը մեզ ծանոթ հացն է (այդ բառը սլավոնական լեզուների մեջ է մտել գերմանական լեզուներից): Weard նշանակում է պահապան (նույն արմատն ունի, ինչ գվարդիա բառը): Այսինքն` լորդ նշանակում է հացի պահապան։
Իսկ ո՞վ է իսկական lady-ն։ Լեդին hlafdige-ն է։ Hlaf-ը՝ հաց, իսկ dige՝ ժամանակակից անգլերենին մոտ dough (խմոր) բառն է։ Այսինքն` լեդի նշանակում է խմոր հունցող։ Ավելին, dige-ն առաջացել է dairy բառից․ անգլերենում այդպես են անվանում կաթնամթերքը։
Չէիք սպասո՞ւմ։ Մենք նույնպես։ Այնպես որ, լավաշ թխող, ճաշարաններում, կաթնամթերքի կամ մսամթերքի գործարաններում աշխատող ժամանակակից կանայք իսկական լեդիներ են։
«Ես փորձել եմ ամեն ինչ սովորել։ Յուրացրել եմ հաշվապահությունը, ինչպես նաև բուն արտադրությունը։ Երբ պետք է, արտադրամասում եմ աշխատում», - պատմում է Ղուկասյանը։ Իր հայրենի հողում՝ Լոռու մարզում, նա բացել է ֆերմա և կաթնամթերքի ոչ մեծ արտադրություն։
«Ես ինքս Լոռուց եմ և հենց այստեղ որոշեցի արտադրել կաթնամթերք։ Ֆերմա եմ հիմնել, անասնաբույժներ գտել։ Մենք որոշեցինք ինքներս արտադրել կաթ, որպեսզի հետևենք որակին, այսպես ասած, այբից մինչև ֆե», - ժպտում է Կարինեն։
Մասնագիտությամբ նա բժիշկ է, ուստի չի կարողացել դրժել բժշկի երդումը։
«Այդպես էլ լավ է» խոսքը նրա աշխատանքի սկզբունքը չէ։
Ուսանողական տարիներին, ուսումնասիրելով միկրոկենսաբանություն, նա ծանոթացել է կաթնաթթվային բակտերիաներին, որոնց հիման վրա պրոֆեսոր Լևոն Երզնկյանը ստեղծել է բոլորիս հայտնի «Նարինե» պրոբիոտիկը։ Այնպես որ, թե՛ երդումը, թե՛ բուհում ստացած գիտելիքներն օգնել են թե՛ նրան, թե՛ ուրիշներին։
Հետո նա սկսեց պանիր արտադրել և կրկին չդրժեց երդումը։ Պանիրը և «Նարինեն» չի կարելի արտադրել մի արտադրամասում․ դա ռիսկային է սանիտարական առումով։ Ուստի նա գումար ծախսեց առանձին արտադրամաս ստեղծելու վրա։ Իսկ «Նարինեի» կողքին որոշել է յոգուրտի արտադրություն հիմնել. դրանք նման են տեխնոլոգիայով և պահպանման եղանակով։
«Մեր արտադրանքի պահպանման ժամկետը 14 օր է, այլ ոչ թե կես տարի։ Այսինքն նորմալ ժամկետ է։ Բարեբախտաբար, հայ սպառողն արդեն սկսել է ուշադրություն դարձնել դրան», - ասում է Ղուկասյանը։
Որքան էլ զարմանալի է, բայց յոգուրտների համար նա օգտագործում է ոչ միայն հայկական մուրաբա, այլ նաև ռուսական։ Այնտեղ նա գտել է ջերմակայուն մուրաբաներ արտադրողի, որոնցով յոգուրտը չի պնդանում սառնարանում։
Այժմ նա ապրանք է առաքում ոչ միայն Վանաձոր, այլ նաև Գյումրի, Երևան և մի քանի այլ քաղաքներ։ Մտածում է նաև Ռուսաստան արտահանելու մասին։
«Մի անգամ այնտեղ ապրանքի խմբաքանակ եմ ուղարկել։ Այնտեղից խնդրել են բանակցությունների գնալ մեծածախ կենտրոնների հետ, իսկ ես շատ զբաղված եմ», - ասում է նա։
Գործերն, իսկապես, շատ են, առավել ևս, որ պանրի և յոգուրտի կողքին զարգանում է կարագի արտադրությունը։ Յոգուրտի յուղայնությունը 1% է, իսկ հում կաթինը՝ 3-4%. սերուցքը հո չի՞ կորելու։
Ահա այսպես, հետևելով որակին և մշտապես նոր բան մտածելով, Կարինե Ղուկասյանը արդեն 20 տարի շուկայում պահում է իր ընկերությունը։
Այն, որ նա բոլոր առումներով գործարար կին է, մենք արդեն տեսանք։ Իսկ ինչո՞ւ ենք նրան իսկական հայ կին համարում։
«Ես չեմ կարող ամուսնուս ցուցումներ տալ, նրա հետ խոսել ղեկավարի նման։ Երեխաների հետ նույնպես։ Ուստի նրանք չեն աշխատում արտադրությունում։ Ամուսինս ուրիշ աշխատանք ունի, իսկ աղջիկս բժիշկ է», - ասում է նա։
Նրանց աջակցությամբ Ղուկասյանը շարունակում է ոգևորված աշխատել։
Այդ ոգևորության շնորհիվ Փամբակ գյուղում բացվել են մի քանի աշխատատեղեր։
Իսկ վերջերս նա տնեցիներին (հետո նաև մեզ) պատմեց նոր մտահղացման մասին։ Ուզում է վերածնել հին հայկական պանիրներից մեկի արտադրությունը։ Առայժմ չենք ասի, թե որ, բայց հուսով ենք, որ շուտով ձեզ հետ միասին կփորձենք այն։
Նախագծին աջակցել է փոքր և միջին ձեռնարկատիրության աջակցության պետական կազմակերպությունը։