Նրանք երբեք թշնամու կողմ չէին անցնում. Լեհաստանում հիշում են հայ զինվորականներին

Հայ զինվորականների մասին կենսագրական մի շարք տվյալներ հավաքված են ընտանեկան աղբյուրներից. դրանք առաջին անգամ են ներկայացվում Լեհաստանում։
Sputnik

ԵՐԵՎԱՆ, 17 դեկտեմբերի –Sputnik. Լեհաստանի տարբեր քաղաքներում շարունակվում է երկրում զինվորական ծառայություն անցած հայերի մասին շարժական ցուցահանդեսը։

Ինչպես հայտնում է Lokalna Telewizja լեհական տարածաշրջանային հեռուստաալիքը, մի շարք ցուցանմուշներ առաջին անգամ են ցուցադրվում։

Ի՞նչ պետք է իմանա հայը, եթե որոշել է մեկնել Լեհաստան

«Դրանք մենք հավաքել ենք ընտանեկան աղբյուրներից, սպաների սերունդներից։ Նման բան չկա պատմական գրքերում», – ասում է Լեհաստանի հայկական հիմնադրամի ղեկավար Մաչեյ Բոգոսևիչը։

Նյութերը հավաքել են ոչ միայն Լեհաստանից, այլև Անգլիայից, Աֆրիկյան երկրներից։ Որոշ սպաներ պատերազմից հետո որոշել են չվերադառնալ սոցիալիստական Լեհաստան։

Բոգոսևիչը նշել է, որ ցուցահանդեսը ներկայացնում է Հայաստանի ներդրումը Լեհաստանի պատմության և նրա անկախացման մեջ։

«Մենք ցանկանում էինք իրականացնել ցուցահանդեսը հենց այս տարի` Հայաստանի և Լեհաստանի անկախացման 100-ամյակի առիթով», – ավելացրել է Բոգոսևիչը։

Ցուցահանդեսի ղեկավար Դարիուշ Լորանտին իր հերթին նշել է, որ Լեհաստանում շատերը նույնիսկ չգիտեն, որ այդ սպաները հայեր են եղել։

«Այդ համայնքը երբեք թշնամու կողմը չի կանգնել», – ասել է Լորանտին։

Նրա խոսքով` Վոլինի կոտորածի ժամանակ տոկոսային հարաբերակցությամբ հայերից անհամեմատ ավելի շատ մարդ է մահացել, քան լեհերից։ Նրանցից շատերը Լեհաստանի վարչակազմում  և բանակում պաշտոններ են զբաղեցրել Անդրկարպատներում, այդ իսկ պատճառով նացիստներն ու պատժիչ բանդերականները փորձում էին նրանց ոչնչացնել։

Ցուցահանդեսին ներկայացվել է լեհական զորքերի հրետանու փոխգնդապետ Յան Աքսենտովիչի, Կարպատյան հրաձիգների բրիգադայի, Հյուսիսային Աֆրիկայում մարտերի մասնակից Մելիք Սոմխյանցի և այլ մարդկանց կենսագրություններ։

Պատմվում է նաև կանանց մասին, այդ թվում` Մարիա Կշեչունովիչի, ով բռնազավթած Եվրոպայում ծառայում էր որպես սուրհանդակ Կրայովայի բանակի հրամանատար Տադեուշ Կոմորովսկու մոտ։