ԵՐԵՎԱՆ, 4 դեկտեմբերի — Sputnik, Աշոտ Սաֆարյան. Հայաստանի ռազմաօդային ուժերը զրկվեցին մեկ գրոհիչից։ Փոքր ավիացիայի համար Սու–25-ի կորուստը լուրջ կորուստ է, եթե հաշվի առնենք, որ դրանք, ընդհանուր առմամբ 15–ն էին։ ՀՀ ՌՕՈՒ–ն նաև ՄիԳ–25 ունի։
Հայկական բանակի ռազմական ինքնաթիռներն այսքանն են։ Այդ մեքենաները նոր չեն, թեև զգալի մոդեռնիզացման հնարավորություն ունեն։ Սակայն հաշվի առնելով Հայաստանի սուղ ֆինանսական հնարավորությունները` կարծում եմ, իմաստ չունի խոսել ունեցած մեքենաների լուրջ մոդեռնիզացման մասին։
Անկասկած, հետաքննությունը թույլ կտա պարզել ողբերգության ստույգ հանգամանքները։ Այդ ողբերգությունը խլել է երկու օդաչուների կյանքեր, սակայն մեծ հավանականությամբ կարելի է ասել, որ պատճառը կարող էր լինել տեխնիկական անսարքությունը կամ ղեկավարման սխալը։
Սու–25 գրոհիչը, որը զինվորականների շրջանում «Գրաչ» անվանումն է ստացել, արտադրվում էր ԽՍՀՄ–ում 1970–ականներին։ Այն նախատեսված է թիրախի ուղիղ տեսանելիության դեպքում ցամաքային զորքերին մարտի դաշտում ցերեկն ու գիշերն աջակցելու համար, նաև ցանկացած պայմաններում շուրջօրյա նշված
Հիմա Սու–25 ունեն նախկին ԽՍՀՄ գրեթե բոլոր երկրները, իսկ տարբեր տարիներին դրանք մատակարարվել ու շահագործվել են մի շարք եվրոպական, ասիական ու աֆրիկյան պետություններում։
«Գրաչերը» լավ են իրենց ցուցադրել Ռուսաստանի Դաշնության օդատիեզերական ուժերի սիրիական գործողության ժամանակ` կենտրոնացած հարվածներ հասցնելով ահաբեկիչների դիրքերին, կառավարման կետերին ու պահեստներին։ Թեև այստեղ էլ չի հաջողվել խուսափել ողբերգությունից։ Այս տարվա փետրվարին շարժական զենիթահրթիռային համակարգի օգնությամբ գրոհայինները կործանել էին Սու–25–ը։ Օդաչուն կատապուլտվել էր, բայց մահացել էր ահաբեկիչների հետ մարտի ժամանակ։
Հայաստանը դեռ 90–ականներին էր Սլովակիայից Սու–25 –եր գնել։ Ռազմական փորձագետ Լեոնիդ Ներսիսյանի խոսքով` հայկական «Գրաչների» տեխնիկական վիճակն այսօր, մեղմ ասած, միջին է։ Վաղուց հիմնանորոգում չի արվել, ավելին` մեքենաները հիմա ոչ միայն լուրջ նորոգման, այլև ամբողջական մոդեռնիզացման կարիք ունեն։ Հաշվի առնելով համեստ ֆինանսական հնարավորությունները, անհայտ է` երբ այդ խնդիրը կլուծվի։
«Այդ ինքնաթիռների էլեկտրոնիկան անհույս վիճակում է։ Եթե խոսում ենք այսօրվա ողբերգության մասին, ապա ռադիոլոկացիոն կայանի ու արբանյակային նավիգացիայի բացակայությունը նույնպես կարող էր ողբերգության հանգեցնել։ Ինքնաթիռներն ամեն դեպքում պետք է նորացնել», – ասաց Ներսիսյանը։
Մեր զրուցակիցը կարծում է, որ բարձր մառախուղի պայմաններում տեղի է ունեցել բախում բլրի կամ սարի հետ։ Այս դեպքում կարելի է խոսել կամ օդանավի ղեկավարման սխալի, կամ ավիացիայի հրամանատարության բացթողումների մասին, որը որոշել էր նման եղանակային պայմաններում ուսումնական թռիչք անցկացնել։ Բլրի հետ բախման վարկածի օգտին է խոսում այն փաստը, որ ինքնաթիռը կտոր–կտոր է եղել։ Դրանից պարզապես առանձին մասեր էին մնացել։ Սովորական անկման ժամանակ, որպես կանոն, բեկորները մեծ են լինում։
«Ամենայն հավանականությամբ, գրոհիչը սարի է բախվել։ Նման վթարներ հաճախ չեն տեղի ունենում։ Հուսով եմ` սև արկղերը կրիտիկական վիճակում չեն ու թույլ կտան պարզել տեղի ունեցածի պատճառները», – ավելացրեց նա։
Ներսիսյանը կարծում է, որ եթե տեխնիկական գործոնը հետ մղվի, ապա միակ տարբերակը կմնա կառավարման սխալը։