ԵՐԵՎԱՆ, 16 հունիսի — Sputnik, Աշոտ Սաֆարյան. Հայաստանից ԵԱՏՄ երկրներ, մասնավորապես Ռուսաստան արտահանման աճի տեմպերի պահպանումը և հետագա զարգացումը հնարավոր է արտադրական հզորությունների զարգացման դեպքում։ Այս մասին Sputnik Արմենիայի հետ հարցազրույցում ասաց քաղաքական գիտությունների թեկնածու Ե.Մ. Պրիմակովի անվան համաշխարհային տնտեսության և միջազգային հարաբերությունների ազգային հետազոտական ինստիտուտի հետխորհրդային ուսումնասիրությունների կենտրոնի բաժնի վարիչ Ելենա Կուզմինան։
Հայաստանը 2017թ-ին ավելի քան 30 տոկոսով ավելացրել է իր արտադրանքի արտահանումը ռուսական շուկա։ Կուզմինայի խոսքով՝ դա ամրագրված է ոչ միայն Հայաստանի կամ Ռուսաստանի պաշտոնական վիճակագրությամբ, այլ նաև Առևտրի համաշխարհային կազմակերպության։ Հայաստանը որոշ առումով ավելացրել է առևտուրը Ղազախստանի և Բելառուսի հետ։
Ռուսաստանի հետ առևտրի շրջանառությունը հիմնականում աճել է տարբեր մրգեր և բանջարեղեն, ընկուզեղեն, մշակված և չմշակված քարեր Ռուսաստան առաքելու հաշվին։
«Արտահանվել են նաև մեխանիկական սարքերի որոշ տեսակներ, ապրանքներ երկաթից ու պողպատից։ Ինչ վերաբերում է գյուղատնտեսական արտադրանքին, ապա դրա առաքումների ծավալները կտատանվեն՝ կախված բնական պայմաններից։ Գյուղատնտեսական արտադրանքն ունի իր սահմանները», — ասաց տնտեսագետը։
Նրա խոսքով՝ նույն ուղին անցել են Ղազախստանը և Բելառուսը։ Առաջին փուլում մաքսային տուրքերը հանելու հաշվին այդ երկրները կտրուկ ավելացրել են իրենց արտադրանքի առաքումները ռուսական շուկա։ Իսկ հետո սկսվել է կայունացումը, և տեմպերի ավելացումը շատ դանդաղ է ընթացել կամ ընդհանրապես դադարել է։
«Հայաստանի համար այդ առևտրի շրջանառությունը վաղ թե ուշ կդանդաղի, եթե չզարգանան ինչ-որ արտադրական ոլորտներ։ Ինչպես հայտնի է, անցած տարի ստեղծվել է հայ-ռուսական ներդրումային հիմնադրամը, որը միջոցներ կներդնի փոքր և միջին բիզնեսի զարգացման համար։ Ենթադրում եմ, որ հիմնադրամը կաջակցի Հայաստանում առանձին արտադրությունների զարգացմանը», — հավելեց Կուզմինան։
Բայց նա կարծում է, որ մի հիմնադրամը քիչ է։ Պետք է որոնել ֆինանսավորման ուրիշ հնարավորություններ և ուղիներ՝ տնտեսության ոլորտների զարգացման և ԵԱՏՄ շրջանակում առևտրի ընդլայնման համար։
Հիշեցնենք, Ուղղակի ներդրումների ռուսական հիմնադրամը, Հայաստանի «ՓՄՁ ներդրումներ» ունիվերսալ վարկային կազմակերպությունը, Ռուսաստանի ինքնավար հիմնադրամն անցած տարվա մարտին պայմանավորվել են ստեղծել Ռուս-հայկական ներդրումային հիմնադրամ, որի շրջանակում կողմերը մտադիր են ներդրումային առումով գրավիչ նախագծերի համատեղ որոնում իրականացնել, որոնք կնպաստեն երկու երկրների առևտրատնտեսական և ներդրումային համագործակցությանը։