Լարսի դժվար ճանապարհը. Պրահայում է այլընտրանք չգտնվեց

Վերին Լարսի այլընտրանքը Փսոու գետն է (Աբխազիա) և Ռոքյան թունելը (Հարավային Օսեթիա)։ Երկու երթուղիներն էլ հեռանկարային են, բայց դրանց բացումն ուղեկցվում է բոլոր` ռուսական, վրացական, աբխազական և օսեթական կողմերի շահերի լուրջ բախումով։
Sputnik

Sputnik Արմենիայի քաղաքական վերլուծաբան Արման Վանեսքեհյան

Ինչպես և սպասվում էր, Ռուսաստանի արտաքին գործերի փոխնախարար Գրիգորի Կարասինի և Վրաստանի հատուկ ներկայացուցիչ Զուրաբ Աբաշիձեի հերթական հանդիպման ժամանակ Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների հարցերով առաջընթաց չի գրանցվել։ ճիշտ է, Կարասինն ասել է, որ հանդիպումը բավական հաջող է եղել. «Մենք կարևոր որոշում ենք ընդունել, կառաջարկենք առաջխաղացում։ Շահագրգռված ենք 2011թ.–ի համաձայնագրի կատարմամբ», – ասել է ռուս փոխնախարարը։ Սա նշանակում է` եթե գործընթացը շարժվել է տեղից, ապա միայն մեկ միլիմետրով։

Վերին Լարսի «գերին», կամ ով է խոչընդոտում Հայաստանի`շրջափակումից դուրս գալը

Ռուս-վրացական սահմանին բեռների մաքսային մոնիթորինգի գործընթացի կազմակերպման և կարգավորման հարցում խնդիրներն իսկապես շատ են։ Անհնար է մի ակնթարթում լուծել դրանցից նույնիսկ մեկը։ Թեկուզ այն պատճառով, որ վրացական կողմը, օրինակ, պահանջում է, որպեսզի բեռները վերահսկվեն Ռուսաստանի սահմանին` «Կազբեկի–Վերին Լարս» մաքսային անցակետի շրջանում, ինչպես նաև սահմանի աբխազական և հարավօսեթական սահմանի հատվածներում` Փսոու գետի և Ռոքյան թունելի շրջանում։

Ռուսական կողմը կարծում է, որ դա պետք է տեղի ունենա Կազբեկի շրջանում, ինչպես նաև Ինգուրի գետից հարավ ընկած հատվածում (որտեղից սկսվում է Աբխազիայի տարածքը) և Գորիի շրջակայքում (Հարավային Օսեթիայի սահմանի մոտ)։

Եվ հետո չպետք է մոռանալ, որ վերջերս սկսված գործընթացին խառնվել են օսեթական և աբխազական կողմերը, որոնք պահանջում են իրենց լիարժեք մասնակցությունը բանակցություններին։ Դե, նրանց տեսակետը հասկանալ նույնպես կարելի է. Ռուսաստանը և Վրաստանը փորձում են այլընտրանքային առևտրային միջանցքներ գտնել, որոնք կանցնեն հենց իրենց տարածքներով։

Վրաստանը զգոն է, կամ ե՞րբ Հայաստանը կազատվի Վերին Լարսի խնդրից

Քաղաքական և դիվանագիտական առումով, իսկապես, բարդ իրավիճակ է, որից նույնիսկ ամենափորձառու բանակցողները պաշտոնական մեկ հանդիպումով հազիվ թե կարող են դուրս գալ։

Դրա հետ մեկտեղ բանակցողները ստիպված կլինեն կարգավորել նաև կազմակերպչական հարցերը, որոնք կապված կլինեն անցնող բեռների մոնիթորինգը և մաքսային հսկողությունը SGS շվեյցարական ընկերության մասնագետներին վստահել, որից երկու կողմերն արդեն ստորագրել են համաձայնագիրը։

Ընդհանրապես, ինչպես և ենթադրվում էր, այլընտրանքային տրանսպորտային միջանցքները բացելու հետ կապված բանակցային գործընթացն իսկապես բավական բարդ կլինի։

Եվ բանն այն չէ, որ ինչ-որ մեկն ուղղակի չի ցանկանում գտնել շփման եզր։ Բոլորովին ոչ։ Ե՛վ Ռուսաստանին, և՛ Վրաստանին չափազանց անհրաժեշտ է ունենալ անհուսալի, բնության քմահաճույքներից կախված Վերին Լարսի այլընտրանքը։

Մեկ այլ բան է, որ կողմերն անընդհատ բախվում են փոխադարձ բացառող հանգամանքներին, և համաձայնեցման ամբողջ գործընթացը, հավանաբար, կտևի ոչ մեկ ամիս։