Ոսկե ձեռքերով ոսկերիչները. ինչո՞վ են հայտնի Ստամբուլի հայերը

Թուրքիայում հայ վարպետները կատարելության են հասցրել ոսկերչության արվեստը։
Sputnik

ԵՐԵՎԱՆ, 15 փետրվարի — Sputnik. Հայերը վաղուց հայտնի են եղել իրենց ոսկերչական վարպետությամբ։ Հայ վարպետների ավանդույթները փոխանցվում են սերնդեսերունդ, հայերին գիտեն և գնահատում են աշխարհի շատ երկրներում, այդ թվում` հարևան Թուրքիայում։

Եթե թուրքական պետության հիմնադիրներին այսպես թե այնպես հաջողվել է մի ամբողջ ժողովուրդ վտարել իր պատմական հայրենիքից, բայց չի հաջողվել լիովին վերացնել այդ ժողովրդի թողած հետքերը։ Հայ վարպետների գործն ապրում և բարգավաճում է։

Գյուլերի հայկական աչքը. Ստամբուլն` առանց սուլթանական շքեղության

Ոսկերիչ Նազարեթ Դավիթյանին գիտի ամբողջ Ստամբուլի ոսկու շուկան։ Դավիթյանը ծնվել է Ստամբուլում։ 11 տարեկանում ծնողները որոշել են շուկայում ոսկերչություն սովորելու ուղարկել նրան։

«Հայկական ժամանակ» թերթին տված հարցազրույցում նա պատմում է, որ Ստամբուլում դեռ 20–րդ դարի 60-70–ական թվականներին բոլոր ոսկերիչները և ոսկի վաճառողները հիմնականում հայեր են եղել։ Հիմա հայերն առավելապես զբաղվում են ձեռքի աշխատանքով, ոչ վաճառքով։

Ընդ որում, ոսկերչության ոլորտն անկում է ապրում. արտադրության և վաճառքի ծավալները զգալիորեն կրճատվել են, բողոքում է Նազարեթ Դավիթյանը։ Ոսկի գնում էին հիմնականում զբոսաշրջիկները, իսկ հիմա ոչ ոք չի գալիս Թուրքիա` շրջելու։ Զբոսաշրջության խնդիրը Թուրքիայում այժմ ամենալուրջ հարցն է։ Եթե չկարգավորվի, ամեն ինչ վատ կլինի ոսկերիչների համար, ընդհանրապես` տնտեսության բոլոր մյուս ճյուղերի։

«Նույնիսկ այս պայմաններում Պոլսի ոսկու փակ շուկայի լավագույն վարպետները, միևնույն է, հայերն են մնում։ Հայ վարպետներն իրենց արվեստը բարձրագույն աստիճանի են հասցրել։ Ամբողջ Թուրքիայում նրանց հավասար մեկին անհնար է գտնել», – հպարտությամբ ասում է Դավիթյանը։ Եվ սա էլ իր պատճառն ունի։

«Մենք մեզ մոտ աշակերտ ենք վերցնում միայն հայերին, բացառապես հայերին։ Ուրիշ աշակերտներ էլ կան, բայց նրանց գործի տեխնիկական մասն ենք միայն սովորեցնում։ Արվեստը` միայն հայերին։ Սա չգրված օրենքի պես է», – ասում է Նազարեթ Դավիթյանը։

Դավիթյանը Թուրքիայի հայ համայնքի ամենակոլորիտային ներկայացուցիչներից է։ Նա պատմել է նաև, որ շատ հայ ոսկերիչներ մինչև հիմա ունեն պատմություն ունեցող, հատուկ, հնագույն հաստոցներ։