ԵՐԵՎԱՆ, 2 փետրվարի — Sputnik. Թուրք զինվորի արձանը չի կարող տեղ գտնել Կրակովում։ Այս մասին ասվում է Լեհաստանի Հայկական մշակութային ընկերության պահանջագրում, որը հրապարակվել է Change.org հարթակում։
Հուշարձանի գաղափարը երկու երկրների նախագահները` Անջեյ Դուդան ու Ռեջեփ Էրդողանը, քննարկել են դեռևս նախորդ տարվա հոկտեմբերին։ Լեհական Gazeta Wyborcza թերթի փոխանցմամբ` այս մասին հայտնել է Լեհաստանում Թուրքիայի դեսպան Թունջ Ուգդյուլը։ Իսկ հունվարի վերջին նա հանդիպել է Կրակովի քաղաքապետ Յացեկ Մախրովսկու հետ` հուշարձանի տեղը քննարկելու համար։
Առաջարկել են կանգնեցնել ի հիշատակ թուրքական էքսպեդիցիոն ուժերի, որոնք օսմանյան իշխանություններն ուղարկել են դաշնակից Ավստրո-Հունգարական կայսրություն` ռուսական բանակի դեմ պայքարելու։
«Հենց նույն ամիսներին թուրքական կայսրության իշխանությունները քրիստոնյաներին ոչնչացնելու որոշում կայացրին։ Թուրքական կայրությունը սպանեց հայերին, ասորիներին ու հույներին, որոնք իրենց երկրի հպատակներն ու բնիկներն էին։ Այդ հանցագործությունների վկայությունն են Թուրքիայում ԱՄՆ դեսպան Հենրի Մորգենթաուի հեռագրերը։
«Տեղանահումներն ու խաղաղ հայերի դեմ ուղղված միջադեպերն ավելանում են։ Ռասայական կոտորածն իրականացվում է ապստամբությունը ճնշելու պատրվակով։ Բողոքներն ու սպառնալիքներն ապարդյուն են և միայն ավելի կտրուկ միջոցների են հանգեցնում»։
Ռաֆայել Լեմկինը հրեական արմատներ ունի, լեհ իրավաբան է, ՄԱԿ-ի Գլխավոր վեհաժողովի ընդունած ցեղասպանություն եզրույթի հեղինակը։ Այդ հանցագործությունների մասին նա հետևյալն էր գրել.
«Թուրքիայում ավելի քան 1 միլիոն 200 հազար մարդ սպանվել է քրիստոնյա լինելու համար` առանց որևէ այլ պատճառի։ Մեղավորները չեն պատժվել»։
Հանցագործության տարիներին` 1916-ին, Լվովի Հայ կաթոլիկական եկեղեցու արքեպիսկոպոս Յուզեֆ Թեոդորովիչը նախագիծ էր կազմել, որը նախատեսում էր մի քանի հազար հայերի տեղափոխությունը Թուրքիայից Անդրկարպատյան մարզ։ Թուրքիայի դաշնակից Ավստրո-Հունգարական կայսրության իշխանությունները թույլ չտվեցին իրականացնել այդ նախագիծը։
Հիշենք` ինչ էր ասում Լեմկինը. «Պետք է հասկացնել բոլոր ժողովուրդներին, որ ցանկացած ժողովրդի վրա հարձակվելը հարձակում է բոլորի վրա»։